Molen Uffelse Molen, Haler (Hunsel)

Haler (Hunsel), Limburg
b

korte karakteristiek

naam
Uffelse Molen
modeltype
Watermolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Niet draaivaardig
bestemming
Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf
adres
Uffelsestraat 5
6012 RM Haler
beek
Uffelse Beek (gekanaliseerd)
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Uffelse Molen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
02800
oude dbnr.
B475
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 02800 Uffelse Molen (Haler (Hunsel))
Harmannus Noot (15-9-2015)

locatie

plaats
Haler (Hunsel)
plaatsaanduiding
beek
Uffelse Beek (gekanaliseerd)
gemeente
Leudal , Limburg
kadastrale aanduiding
Gemeente Hunsel, sectie C, nr. 2625
geo positie
X: 182970, Y: 354047
N: 51.17517, O: 5.78716
biotoopwaarde
landschappelijke waarde
Op zich groot, maar de molen is door de kanalisatie van de beek en het verwijderen van de waterwerken zeer veel luister kwijtgeraakt

contact en bezoek

bezoek/postadres
Uffelsestraat 5
6012 RM Haler
molenaar
John Klerkx
telefoon
0031 475 568954 0031 620 629069
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden
Van Pinksteren tot eind september dagelijks van 11-18 uur. De rest van het jaar Zondags van 10-18 uur.
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Watermolen
krachtbron
water
kenmerken
functie
inrichting
Het originele gaandewerk is niet meer aanwezig. In het molengebouw zijn een woning en een maalderij ondergebracht.
gangwerk
vervangen door hamermolen met menginstallatie iclusief jacobsladder.
wateras
ijzer
rad
traditioneel
rad diameter
07,00 m.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Niet draaivaardig
bestemming
Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf
omwentelingen
eigendomshistorie
John Klerkx is eigenaar sinds 28-04-2003; daarvoor de fam. Peeters
geschiedenis
De Uffelsemolen ligt halverwege de dorpen Stramproy en Neeritter langs de weg die deze dorpen verbindt. De molen maakte deel uit van een boerderij waarvan de bedrijfsgebouwen naast de molen aan het erf lagen. Het woonhuis is aan de molen vastgebouwd. De zijgevel boven het waterrad is in hout opgetrokken.
De molen lag op Aabeek, vroeger ook de Ghoorbeek genoemd, en die thans de naam 'Uffelse Beek' draagt. De beek heeft haar oorsprong in de omgeving van de Belgische plaatsen Helchteren en Opglabbeek. Bij de Broekmolen onder Stramproy stroomt ze even op Nederlands gebied, om vervolgens na het passeren van het grensdorp Molenbeersel opnieuw Nederlands gebied binnen te komen en dan als Uffelse Beek voorbij de watermolen van Grathem te stromen. Dit gedeelte werd in de jaren dertig als werkverschaffingsobject gekanaliseerd. Na afkoop van het stuw- of waterrecht in 1961 werd het gedeelte bij en bovenstrooms de Uffelse molen gekanaliseerd. De natuurlijke meanderende loop werd in de jaren zestig veranderd in een fantasieloze brede rechte ondiepe beek. De sluiswerken van de molen werden afgebroken, de beek iets verlegd en de molenwiel gedempt, waarna het waterrad op het droge kwam te hangen.
Op het einde van de jaren zeventig van de 19e eeuw werden de molen en het woongedeelte door brand gedeeltelijk vernield. Oorspronkelijk bestonden de muren uit baksteen, afgewisseld met mergelbanden of speklagen. Deze bouwwijze gaf de molen een bijzonder aanzien en wees op een rijk verleden. Van Esser liet de molen herstellen, waarbij het metselwerk in gewoon steenverband werd uitgevoerd. De toestand van het waterrad en de waterwerken waren intussen ook slecht geworden. Het duurde echter nog tot 1884, tot dit werd verbeterd.
In 1881 gaf het echtpaar Van Esser-Van Ratingen c.q. Linssen de watermolen met huis, stal, schuur, erf en andere toebehoren, ten geschenke aan Jacobus van Esser, molenaar in Ophoven (B) en aan zijn zusters Elisabeth en Helena, echtgenote van Theodoor Truven in Kinrooi (B). Zij werden ieder voor 1/3 deel eigenaar. Bij boedelscheiding in 1894 werden Jacobus en Elisabeth ieder voor de helft eigenaar. Jacobus van Esser vestigde zich in 1894 op de Uffelse molen. In hetzelfde jaar kocht hij de Hammermolen in Neer, die hij in 1896 betrok. De Uffelse molen werd verpacht aan de familie Verstappen die in de buurtschap Haler woonde. In 1910 werden de waterwerken vernieuwd: de ark onder het waterrad werd in beton uitgevoerd en voorzien van een ijzeren plaat, de gebintstijlen, dekbalken, het waterrad en de molenas werden in ijzer uitgevoerd. Het onderslagrad kreeg een middellijn van 5,14 m. en een breedte van 0,84 m. (het oorspronkelijke houten rad had een middellijn van 4,54 m.)
In 1921 werden de molen, het huis en de boerderij openbaar geveild. Nieuwe eigenaar werd Louis Verstappen, pachter van de molen.
De watermolen had indertijd drie koppel stenen, die in een cirkel om het spoorwiel van het houten gangwerk op de steenbedding lagen. Eén koppel bestond uit 16der blauwe Duitse stenen, de andere waren 17der kunststenen. De velg van het aswiel had aan de aandrijfzijde een grote schuine kant waarin de kammen waren geplaatst; de kammen stonden derhalve onder een schuine hoek. De met het aswiel samenwerkende wieg op de korte koning van het ondergangwerk had ijzeren staven. De hoek waaronder de staven waren geplaatst, correspondeerde met de hoek van de kammen van het aswiel. De wieg was in verband met de beschikbare hoogte tegen de onderzijde van het spoorwiel aangebracht.
Op het einde van de jaren dertig werd het koppel blauwe stenen uitgebroken. Een koppel kunststenen werd voorzien van een apart ijzeren drijfwerk met een conische tandwieloverbrenging op de steenspil, dat door een dieselmotor werd aangedreven. Het andere koppel stenen bleef nog op waterkracht in bedrijf.
Louis Verstappen verkocht de boerderij met de molen in 1953 aan de pachter Johannes Hubertus Gerardus Peeters, landbouwer van beroep. Mede-eigenaren werden zijn broers de landbouwer Gerardus Lambertus, de molenaar Wilhelmus, en zijn zuster Suzanne Maria Jacoba. Louis Verstappen die ongehuwd was en in 1957 overleed, woonde destijds bij de familie Peeters in.
Bij boedelscheiding in 1959 werden de gebroeders Johannes Hubertus Gerardus en Wilhelmus Peeters eigenaren.
De afkoop van het waterrecht in 1961 betekende het einde van deze eens zo fraaie en prachtig gelegen watermolen. Het bestaande maalwerk werd uitgebroken en vervangen door een hamermolen met een snellopende Güldner-dieselmotor, twee mengketels en een elevator, waarmee het bedrijf tot einde 1983 werd voortgezet.

De huidige eigenaar, John Klerckx, heeft veel plannen met de molen en laat het daar niet bij. In 2008 is het dak van het molengebouw opnieuw gedekt met pannen in oude stijl.

foto's

foto's