Molen Sint Hubertus, Klein Genhout

Klein Genhout, Limburg
b

korte karakteristiek

naam
Sint Hubertus
modeltype
Standerdmolen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf
adres
Schimmerterweg
6191 PV Beek
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Sint Hubertus via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00193
oude dbnr.
B432
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 00193 Sint Hubertus (Klein Genhout)
Nils Bogman (3-10-2015).

locatie

plaats
Klein Genhout
plaatsaanduiding
gemeente
Beek, Limburg
kadastrale aanduiding
Gemeente Beek, sectie C, nr. 2069
geo positie
X: 184612, Y: 325854
N: 50.92167, O: 5.80832
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Schimmerterweg
6191 PV Beek
molenaar
Hans de Heus / Peter Swelsen
telefoon
06-53481118
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
woensdag 13.00 - 17.00 uur, 1e en 3e zaterdag in de maanden mei t/m oktober en op afspraak via tel. 046-43 89 222 (gemeente Beek)
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen
Scholen kunnen via de gemeente een bezoek aan de molen plannen via 046-4389222|
bijzonderheden

constructie

modeltype
Standerdmolen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Kast okergeel geverfd; voorzijde gedekt met schaliën.
kap
Gedekt met schaliën.
inrichting

Eén koppel 17der kunststenen en één koppel 17der blauwe stenen; kammenluiwerk

versieringen

Opvallende windwijzer, Sint- Hubertus te paard voorstellend.

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk; kruihaspel
vlucht
25,20 m.
vang
Vlaamse vang; vangblak met haak; binnenvangstok
overbrenging

Bovenwiel (tandkrans borstzijde) 73 kammen
Steenschijfloop 15 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 4,87

Bovenwiel (tandkrans borstzijde) 69 kammen
Steenschijfloop 13 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 5,31

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 44 buiten 1970 1971 buiten aanw. 25,20
Derckx ✉︎ 45 binnen 1970 1971 binnen aanw. 25,20
wiekverbeteringen

Van 1943 tot 1970 had deze molen op beide roeden het systeem Van Bussel.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
onbekend ✉︎ ? ? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf
omwentelingen
geschiedenis

In de Franse Tijd werden op verschillende plaatsen in Limburg nieuwe molens gebouwd en kregen sommige bestaande molens een andere functie.
Het heerlijk recht, een voorrecht waarbij door de landsheer alleen aan de Heer van de heerlijkheid werd toegestaan om een molen te bouwen, werd door de Fransen afgeschaft. Wat telde was "vrijheid, gelijkheid en broederschap" en dat betekende bijvoorbeeld dat burgers, na toestemming van de (nieuwe) overheid, molens mochten bouwen en iedereen vrij was zijn graan op een molen te laten malen die hem of haar gunstig leek.

De standaardmolen van Klein Genhout, staande langs de weg Beek-Schimmert-Valkenburg, kwam evenals de iets noordelijk staande standerdmolen van Urmond uit deze gewijzigde omstandigheden voort. Beide molens hebben ook overeenkomsten wat het interieur betreft.

Aangenomen wordt, dat deze molen in 1801-1802 werd gebouwd in opdracht van Willem Kerkhoffs uit Klein Genhout. Tegenover de molen liet hij enige jaren later een woning bouwen. De hardstenen latei boven de deur vermeldt het jaartal 1808 en de letters WK en MCP, ongetwijfeld de beginletters van Willem Kerkhoffs en zijn echtgenote Maria Catharina Pluymaekers. Voor de bouw was een heuveltop op de Gijsberg gekozen, zodat de molen in alle richtingen van een goede windvang verzekerd was.

In de eerste helft van de 19e eeuw staat Willem Kerkhoffs als eigenaar vermeld. Hij was landbouwer van beroep en overleed in 1847. Bij scheiding en deling van zijn nalatenschap in 1848 werd de molen met aanhorigheden toegewezen aan Maria Catharina Kerkhoffs, echtgenote van Jan Pieter Dominicus Penris. Hij was landbouwer van beroep en woonde in Kelmond-Beek.

Tot in het begin van de 20e eeuw is de molen steeds verpacht geweest en hebben de eigenaren zich voornamelijk op het boerenbedrijf toegelegd. In 1881 volgde een successie en werd Pieter Frans Penris, zonder beroep, te Beek, eigenaar. In hetzelfde jaar werd na boedelscheiding Jan Willem Hubert Kerkhoffs, landbouwer in Beek, eigenaar. In 1895 werd, bij een zelfde procedure, Guillaume Kerkhoffs uit Klein Genhout eigenaar, die toen nog minderjarig was. In de jaren 1920 kwamen in de nalatenschap een groot aantal namen van de families Kerkhoffs, Smeysters, Wouters en Stassen voor.

Vanaf 1915 was de molen verpacht aan Frans Boonen. Boonen vertrok in 1928 naar Nederweert, waar hij de grondzeiler op Kreijel had gekocht. Nieuwe pachter werd Jean 'Sjang' Voncken. In hetzelfde jaar werd hij eigenaar en tien leden van de familie Voncken mede-eigenaar. De vier eerder genoemde families waren het blijkbaar oneens met elkaar en om uit de verdeeldheid te raken, werd besloten om de molen in 1928 aan de nieuwe pachter te verkopen. In 1941 werd Voncken bij boedelscheiding alleeneigenaar.
Twee jaar later liet hij de molen door de Weerter molenmaker Hub. Adriaens, in overleg met de afdeling welstandstoezicht van de Limburgse Streekplannendienst, restaureren. Bij die gelegenheid werd het stroomlijnsysteem Van Bussel aangebracht en kreeg de molen de naam Sint Hubertus, de patroon van de parochie.
Gedurende de daaraan voorafgaande jaren werd veel gebruik gemaakt van een hulpgemaal met een Deutz-gloeikopmotor, dat in een klein magazijn aan de rechterzijde van de molenaarswoning stond. In de latere oorlogsjaren werd dieselolie voor particulier gebruik erg schaars; een reden voor Voncken om de zijn molen te laten herstellen.

De molen bleef tot het einde van de jaren veertig in bedrijf. Gedurende de twintig jaren daarna, dat de molen stilstond, takelde hij zienderogen af. Pogingen om de molen als fraai landschappelijk element te herstellen, liepen op niets uit.
In 1966 werd Louis Voncken, de zoon van Sjang, eigenaar en vier jaar later verkocht hij de molen voor de symbolische ƒ 1,-- aan de gemeente Beek. Die laatste stond prompt voor een zware opgave want de herstelkosten waren aanzienlijk toegenomen: bedroeg de begrotingin 1968 ƒ 35.000,--; uiteindelijk zouden de restauratiekosten ƒ 114.000,-- worden, inclusief de bijkomende werken.
De molen kreeg onder andere een nieuwe staart met trap en bordes, de paraplu werd vernieuwd en de bovenbouw werd met nieuwe planken gedekt. De kap en de borst werden met eikenhouten schaliën afgewerkt. Er werden twee nieuwe gelaste roeden gestoken, die Oud-Hollands werden opgehekt. Bovendien werden onderdelen van het gangwerk en de maalinrichtingen vernieuwd.
Wél zijn bij die grote restauratie enkele zaken veranderd: het was een gesloten standaardmolen, daarna werd het een halfgesloten standaardmolen. Ook heeft men rondom de molen een klein deel van het erf, waarover de kruilier van de staart en het gevlucht zich bewegen, opgehoogd. Als gevolg werd de hoogte van de vier gemetselde teerlingen kleiner, waardoor de verhoudingen van deze statige molen van nabij gezien enigszins veranderden.
Op 2 oktober 1971 werd de restauratie, uitgevoerd door de Gebr. Adriaens uit Weert, met een groots Limburgs molenfeest afgesloten en de molen weer in werking gezet.

Door de prachtige standplaats (met niet of nauwelijks windbelemmering), de fraaie uitstraling en het uitstekende gemeentelijke molenbeleid wordt de Hubertusmolen wel als de mooiste standerdmolen van Limburg beschouwd.


aanvullingen

toelichting naam

In 1943 werd de molen gerestaureerd; bij deze gelegenheid kreeg hij ook de naam Sint Hubertus, patroon van de parochie.

foto's

foto's