Molen De Zwaluw, Zuurdijk

Zuurdijk, Groningen
b

korte karakteristiek

naam
De Zwaluw
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen, pelmolen
bouwjaar
herbouwd
1978
bedrijfsvaardigheid
Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming

Het malen van graan en het pellen van gerst, thans op vrijwillige basis

adres
Moeshorn 2
9966 VH Zuurdijk
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00486
oude dbnr.
B394
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 00486 De Zwaluw (Zuurdijk)
Caroline Schaeffer (1-2-2023)
Beide roeden zijn afgekeurd en als gevolg heeft men de kleppen verwijderd.

locatie

plaats
Zuurdijk
gemeente
Het Hogeland, Groningen
kadastrale aanduiding
Gemeente Leens, sectie L, nr. 162
geo positie
X: 220938, Y: 594945
N: 53.33695, O: 6.37716
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Uit sommige richtingen wat beperkt: in het noorden kastanjebomen bij de kerk, in het oosten hoge bomen bij de boerderij. Het zuiden en westen zijn vrij.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Moeshorn 2
9966 VH Zuurdijk
molenaar
Jan Gramsbergen / Jeroen Elfrink
telefoon
0595-572155 (molenaar) of 06-2385 1042
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
ja
op afspraak
ja
openingstijden
meestal zondags 12.00 - 16.00 uur en op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen
Na telefonische afspraak
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Zwaluw via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met verticale houten delen (red cedar), op stenen onderbouw
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 17der kunststenen; complete pellerij met twee pelstenen, waaierkast en zeverij; kammenluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met de opschriften '1858' '1977' en daaronder „De Zwaluw"

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Voeghoutenkruiwerk, kruilier
vlucht
20,70 m.
vang
Vlaamse vang; vangbalk met duim; vangstok
overbrenging

Bovenwiel 62 kammen
Bovenbonkelaar 30 kammen
Kammenluitafel 25 kammen
Luiaswiel 15 kammen
Spoorwiel 85 kammen
Steenschijfloop 24 staven
Pelschijflopen 18 staven
Overbrengingsverhoudingen 1 : 7,31 (maalwerk) en 1 : 9,76 (pelwerk)

hoogte
van de stelling: 7,80 m.
wiekvorm
Zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen en neusremkleppen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Buurma ✉︎ 86 buiten 1978 1978 buiten (aanw.) 20,70
Buurma ✉︎ 87 binnen 1978 1978 binnen (aanw.) 20,70
molen heeft problemen met de roeden
wiekverbeteringen

Vóór de grote restauratie van 1976/78 had deze molen op beide roeden zelfzwichting, dit in combinatie met halve verdekkering. Dit was op het laatst echter vrijwel verdwenen.
In 1978 kreeg deze molen op beide roeden zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen. Omstreeks 1990 kreeg de buitenroede toch weer Oud-Hollands met zeilen. Na herstel van de kap in 2010 is de zelfzwichting op de buitenroede teruggekeerd.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 1320 1886 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming

Het malen van graan en het pellen van gerst, thans op vrijwillige basis

molenmaker
?? (1858) Fa. Doornbosch, Adorp (1977/78)
omwentelingen
eigendomshistorie

De Stichting Het Groninger Landschap is eigenaar sinds 1 april 2012; daarvoor was dat Ver. De Hollandsche Molen, Amsterdam sinds 1974

geschiedenis

Deze molen werd in 1858 voor E.W. Kamphuis gebouwd ter vervanging van een in 1831 gebouwde voorganger. Deze was in de nacht van 27 op 28 augustus 1858 door brand verwoest. Eén jaar eerder, 1857 dus, was die molen nog tot stellingmolen verhoogd.

Na die brand ging Enne Wiebes Kamphuis, bakker en molenaar, meteen over tot herbouw. In 1864 gingen bakkerij en molen over op Ennes zoon Jacob Ennes Kamphuis.
Diens weduwe verkocht in 1871 bakkerij en molen aan Jacob Spiets te Den Hoorn die in 1889 ook de naast de molen gelegen boerderij kocht. In 1915 werd hij als bakker, molenaar en eigenaar van de boerderij opgevolgd door zijn zoon Albert Spiets.
In 1930 kwamen de molen en bakkerij in bezit van Kornelis Meijer die in 1947 tevens eigenaar werd van de boerderij. Zijn erven verkochten in 1961 de inmiddels ernstig in verval zijnde molen en ook de boerderij, aan Hendrik Nagel te Ulrum. Deze verkocht het geheel in 1973 aan Alberdina van Dijk te Zuurdijk, alvorens De Hollandsche Molen in 1974 eigenaresse werd.

De Hollandsche Molen liet de inmiddels volstrekt vervallen molen in 1976/'78 grondig restaureren. Het achtkant werd naar beneden getakeld, om daar ter plekke te worden hersteld en intussen brak men de stenen onderbouw geheel af, om die daarna opnieuw en ook een meter hoger op te metselen. Dit laatste vanwege de inmiddels minder goed geworden omgeving.

Na deze zeer ingrijpende retauratie draaide de molen wel af en toe maar kwam toch ook snel weer extra onderhoud nodig. Bij herstelbeurt liet men vervolgens de zelfzwichting van de buitenroede vervallen: er kwam Oud-Hollandse ophekking met zeilen.

In de zomer van 2010 werd de kap van de molen verwijderd, om daarna op de grond te worden hersteld. Na uitvoerig herstel werd de molen op 26 april 2012 weer in gebruik genomen. Daarbij heeft men ook de zelfzwichting van de buitenroede in ere hersteld.

Anno 2022 bleek dat beide roeden in dusdanige staat waren dat men de molen vrijwel direct daarna stilzette. Inmiddels zijn de kleppen verwijderd en staat de molen nu met grotendeels geplukte roeden te wachten op betere tijden.

 

aanvullingen

toelichting naam

De naam "De Zwaluw" is in 1935 aan deze molen gegeven.

wetenswaardigheden

In een nabijgelegen schuur zijn diverse balken gemaakt van achtkantstijlen. De herkomst hiervan is onbekend.

foto's

foto's