Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
Zaterdag en zondag 10.00 - 16.00 uur
Meelverkoop
Eén koppel 17der kunststenen (en restanten van een tweede koppel); sleepluiwerk. Op de begane grond een klein koppel stenen, elektrisch aangedreven via een riem.
Eenvoudige baard, wit geverfd, met rood afgebiesde krullen, zonder opschrift.
Bovenwiel 72 kammen
Bovenbonkelaar 42 kammen
Spoorwiel 113 kammen
Steenschijfloop 27 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 7,17
| fabrikant | roenummer | positie bouw | fabricagejaar | jaar gestoken | positie | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Roede 79, Molema
|
✉︎ | 79 | binnen | 2023 | 2023 | binnen | aanw. | 23,10 |
| Molema | ✉︎ | 80 | buiten | 2023 | 2023 | buiten | aanw. | 23,10 |
| Buurma | ✉︎ | 26 | buiten | 1972 | 1972 | buiten | 2023 | 23,10 |
| Buurma | ✉︎ | 25 | binnen | 1972 | 1972 | binnen | 2023 | 23,10 |
| Pot | ✉︎ | 2087 | binnen | 1907 | 1907? | binnen | 1972 | 22,93 |
Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast (alhoewel voor de in 1907 bestelde Potroede wel degelijk een gat voor een zwichtstang staat opgegeven). Op een oude foto lijkt op de buitenroede zelfzwichting aanwezig maar schijn bedriegt: de roede was op dat moment nog niet volledig opgehekt maar reeds in bedrijf genomen.
| fabrikant | asnummer | fabricagejaar | jaar gestoken | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|
As 1321, De Prins van Oranje
|
✉︎ | 1321 | 1886 | 1895 | aanw. |
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
De gemeente Westerwolde is eigenaar per 1 janauri 2018. Daarvoor was dat de vm. gemeente Bellingwedde.
Al in 1568 wordt gesproken van een molen in dit gebied. Waarschijnlijk een rosmolen aangedreven door één of meer paarden, waarmee graan werd gemalen. De eerste windmolenaar was waarschijnlijk Steven Stevens, die in 1632 in Vlagtwedde wordt genoemd.
De molen werd in 1895 gebouwd door molenmaker Siefken te Blijham voor rekening van R. Rautenberg te Bourtange. Hiervoor werd het achtkant gebruikt van de oude oliemolen van Scheemda, aldaar gebouwd in 1803, aan de noordzijde van het Zijldiep.
Na Rautenberg was G. Bruining eigenaar. Deze bestelde eind 1907 bij Pot een nieuwe binnenroede. Jacob Sanders, afkomstig uit Sluis (diagonaal volstrekt de andere kant van Nederland!) hield vanaf 1924 de molen in bedrijf tot ca. 1945; daarna deed dat diens zoon Marinus.
In 1935 werd een tweedehands buitenroede gestoken, maar die ging evenwel al in 1944 weer verloren. Daarna is nog een paar jaar met één roede gemalen. Vanaf 1947 werd een koppel stenen met een elektromotor gebruikt (N.B. dit kan tot de dag van vandaag nog functioneren). Het malen op windkracht was toen echter afgelopen.
In 1967 werd de gemeente Bellingwolde eigenaar van de molen. Daarvoor was R.G. te Velde dat enige tijd geweest.
In 1972 volgde een grote restauratie. Dat was hard nodig, want de toestand was bijzonder slecht: de bedekking van achtkant en kap was deels verdwenen, evenals de stelling. In een latere fase kreeg de molen ook een nieuw bovenwiel. Na deze ingrijpende herstelbeurt wordt er regelmatig met de molen gedraaid en ook gemalen.
In het najaar van 2023 stak Molema twee nieuwe roeden.
De opzet van de molen is opmerkelijk en ongebruikelijk: het overgebleven koppel stenen (van een tweede koppel resteert eigenlijk alleen de steenkraan) ligt gelijk met de stellingzolder terwijl er totaan de kapzolder geen vloeren (uiteraard wel binten!) aanwezig zijn.
Beide in 1972 gestoken nieuwe gelaste roeden zijn voor deze molen te kort: minstens één hek erbij is zonder meer mogelijk. Opmerkelijk is, dat de in 1907 bestelde Potroede nog iets korter was!
De in 2023 gestoken nieuwe roeden hebben dezelfde lengte als de voorgangers, in dat opzicht is er dus niets veranderd.
De molen met het grootste takrad (spoorwiel) van de provincie Groningen.
