Molen Windlust, Overschild

Overschild, Groningen
b

korte karakteristiek

naam
Windlust
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1914
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Kanaalweg 2
9625 PG Overschild
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00622
oude dbnr.
B357
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 00622 Windlust (Overschild)

Rob Hoving (23-10-2024) 
De molen met het motorhok, voor de aandrijving van een maalstoel in de molen. De beeldbepalende boerderij/molenaarswoning bij de molen is wegens aardbevingsschade helaas afgebroken.

locatie

plaats
Overschild
gemeente
Midden-Groningen, Groningen
kadastrale aanduiding
Gemeente Slochteren, sectie O, nr. 788
geo positie
X: 248173, Y: 589323
N: 53.28240, O: 6.78445
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde

contact en bezoek

bezoek/postadres
Kanaalweg 2
9625 PG Overschild
molenaar
Lex van der Gaag / Jacco de Maat
telefoon
0598-395542
e-mail

social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
Vrijdag 13.30 - 16.30 uur
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Windlust via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met verticale houten delen, op stenen onderbouw
kap
Gedekt met houten delen
inrichting

Eén koppel maalstenen; kammenluiwerk. Onderin de molen een (niet meer maalvaardig) koppel elektrisch aangedreven maalstenen.

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met de opschriften 'Windlust' '1859'.

In de stenen onderbouw staan door middel van bakstenen op tamelijk forse wijze de initialen 'HS' afgebeeld. Ongetwijfeld verwijst dit naar H. Schuurman, degene die deze molen tot stellingmolen verhoogde.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Voeghoutenkruiwerk; kruihaspel
vlucht
17,60 m.
vang
Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 50 kammen
Bovenbonkelaar 25 kammen (zie 'Trivia')
Kammenluitafel 27 kammen
Luiaswiel 15 kammen
Spoorwiel 74 kammen
Steenschijf 24 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 6,16

hoogte
van de stelling: 4,80 m.
wiekvorm
Zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Buurma ✉︎ 176 binnen 1986 1986 binnen aanw. 17,60
Buurma ✉︎ 140 buiten 1984 1986 buiten aanw. 17,60
Pot ✉︎ 2385 binnen 1916 1949 binnen 1986 17,60
wiekverbeteringen

In 1929 had deze molen op beide roeden al zelfzwichting.
Bij de grote restauratie van 1969 werd Oud-Hollandse ophekking (met zeilen) aangebracht, maar in 1984 keerde de zelfzwichting terug.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Muinck Keizer, J.M. de ✉︎ 115 1903 1931 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

molenmaker
J.F. Dreise, Woltersum (1859) H. Schuurman (1914)
omwentelingen
eigendomshistorie

De Molenstichting Midden- en Oost-Groningen is eigenaar sinds 1-01-2015, daarvoor was dat de Slochter Molenstichting sinds 1969; daarvoor K. van der Zwaag

geschiedenis

De molen werd in 1859 als grondzeiler gebouwd door molenmaker J.F. Dreise te Woltersum in opdracht van A. Kraaijinga. Voor de bouw is gebruik gemaakt van onderdelen van een kleine poldermolen die in Steendam had gestaan.

In of omstreeks 1914 werd de molen door H. Schuurman verhoogd tot stellingmolen. Hiervoor gebruikte hij stenen en balken van de afbraak van de oude veenborg Van Arnhem te Foxholsterbosch.
De molen ligt aan de westzijde van de Kanaalweg, nu afgesloten bij het verbrede Eemskanaal.

De in 1931 gestoken gietijzeren bovenas is afkomstig van de molen van de Siddebuurster polder te Siddeburen.

Tijdens de zware storm van 15/16 maart 1947 liep deze molen behoorlijke schade op: zo waaiden vrijwel alle kleppen af en ook brak een stuk van de binnenroede. Tussen 1948 en 1950 herstelde molenmaker Aaltjo Dreise (Woltersum) de molen. De toen gestoken binnenroede was afkomstig van de korenmolen te Surhuisterveen, welke na stormschade in 1946 was onttakeld. Deze roede was ook daar niet nieuw, maar afkomstig uit Wagenborgen en voor Surhuisterveen ingekort. Voor Overschild moest de roede nogmaals worden ingekort. Na uitvoerige reparatie door roedensmid Buurma werd deze roede in 1984 opnieuw gestoken. Evengoed heeft men deze roede enige jaren later toch vervangen door een nieuw gelast exemplaar.

In 1967 kocht de Slochter Molenstichting de molen voor ƒ 1,-- van K. van der Zwaag. Deze had de molen sinds 1945 bemalen. Op dat moment was de staat van onderhoud slecht, vooral van wiekenkruis en bedekking van het achtkant.

Bij een restauratie in 1969 werd de molen Oud-Hollands opgehekt en uitgerust met zeilen. In 1984 keerde, tot vreugde van veel molenvrienden, de zelfzwichting terug.
In 2003 werd de stelling geheel vernieuwd; daarvoor had de molen geruime tijd stil moeten staan.

In 2010 werden beide roeden gestreken en de kap van de molenromp getakeld, om beneden te worden hersteld. Ook aan het metselwerk van de onderbouw was werk nodig; ook zijn daar enkele balken voorzien van koppen van kunsthars. Verder kreeg het achtkant een nieuw ondertafelement. Op 9 november 2011 is de geheel herstelde kap weer geplaatst.

Opmerkelijk voor wat de productie betreft: deze molen heeft nooit als bakkersmolen gefunctioneerd maar uitsluitend boerengemaal verricht.

 

aanvullingen

trivia

Martin van Doornik, die indertijd op een dag opmetingen in deze molen had verricht, vertelde aan oud-molenaar Van der Zwaag (die toen nog in het molenaarshuis woonde) dat bovenwiel en -bonkelaar 'zuiver' op elkaar draaiden. "Van der Zwaag was hierover enorm verbaasd en stoof snel de molen in om mijn bewering te controleren. En hij kwam licht verbijsterd naar buiten. Toch waar! Toen hij mij daarna had uitgenodigd voor een warme middagmaaltijd met zijn gezin, hees hij zich, kort na een voorgebed, boven de tafel en liep hoofdschuddend voor de tweede maal naar de kap om nog eens zeker van zichzelf te zijn. Later, kort voor mijn vertrek naar huis, liep hij met gebalde vuisten de molen voor de derde keer binnen om weer opnieuw te tellen!
Ik had wel erg met hem te doen, daaruit blijkt dat Van der Zwaag een goudeerlijke vakmolenaar is. Hij wist gewoon dat dergelijke overbrengingen niet zuiver horen te zijn om zo min mogelijk slijtage van de kammen te ondervinden.”

foto's

foto's