- naam
- Grote Geert
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- functie
- korenmolen, pelmolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1852
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan en het pellen van gerst, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Langestraat 28
9995 PE Kantens - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 00454
- oude dbnr.
- B332
- Meest recente aanpassing
- | Streek
Molen Grote Geert, Kantens
Kantens, Groningen
b
locatie
- plaats
-
Kantens
- gemeente
- Het Hogeland, Groningen
- streek
- Hunsingo
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Kantens, sectie F, nr. 1623
- geo positie
-
X: 238070, Y: 598600N: 53.36724, O: 6.63527
- biotoopwaarde
- 4 (aanvaardbaar)
- landschappelijke waarde
- Zeer groot
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Langestraat 28
9995 PE Kantens - molenaar
- Gerad Werkman / Martijn Scholtens
- telefoon
- 0595-851041 of 06-27124640
-
werkmanbv@hotmail.com
- website
- www.molendegrotegeert.nl/
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
- zaterdag na 13.00 uur en op afspraak
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Grote Geert via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Houten achtkant, gedekt met riet, op stenen onderbouw met gewit houten tussenstuk
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Eén koppel maalstenen en twee pelstenen; kammenluiwerk
- versieringen
Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met de opschriften 'Anno 1818' en daaronder 'Grote Geert'
Boven de dichtgemetselde westelijke ingang bevindt zich een gevelsteen met een (wat moeilijk leesbaar) opschrift, vermoedelijk betreffende de verhoging van de stelling. De tekst luidt:
"Toen men 1818 telde
En onze Heer mij hier stelde
Ben ik na een tijd van dertig jaar
Doorstaan van stormen en gevaar
Verhoogd hierondert mijne stelling
Van ruim drie ellen.- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Houten rollenkruiwerk, kruilier
- vlucht
- 21,90 m.
- vang
- Hoepelvang (metaal). Vangbalk met duim; vangstok.
- overbrenging
Bovenwiel 66 kammen
Bovenbonkelaar 35 kammen
Luitafel 28 kammen
Luiaswiel 26 kammen
Elevator 12 kammen
Wiel koekenbreker 16 kammen
Spoorwiel 101 kammen
Pelschijflloop (voorloper) 20 staven
Pelschijfloop (naloper) 22 staven
Steenschijfloop 30 staven
Overbrengingsverhoudingen 1 : 6,35 (maalwerk) en 1 : 9,52 en 1 : 8,66 (pelwerk)- hoogte
- van de stelling: 11,30 m.
- wiekvorm
- Binnenroede systeem van Bussel met zelfzwichting en neusremkleppen; buitenroede zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Bremer/Dunning 248 buiten 1991 1991 buiten aanw. 21,90 Bremer 216 binnen 1979 1979 binnen aanw. 21,90 Bremer 33 buiten 1960 1960? buiten 1991 21,90 Pot 2684 binnen 1931 1931 binnen 1979? 22,00 Pot 98. binnen 1876 1917> binnen 1931 22,00 - bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje 1280 1882 aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 23458
- inventarisnummer
- GR060
eigendom
- eigenaar
- Gemeente Het Hogeland
- eigendomsvorm
- Gemeente
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- wederopbouw
- 1979
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan en het pellen van gerst, thans op vrijwillige basis
- molenmaker
- S. Nienoord (1818) ? (1852) Fa. Bremer, Adorp (1979)
- omwentelingen
- geschiedenis
-
De molen werd in 1818 gebouwd als lage stellingmolen (28 voet) voor rekening van Simon Nienoord; in 1852 volgde verhoging tot 38 voet (ca. 10 meter) in opdracht van A. Cost.
Als eerste molenaar kan worden genoemd Jan Tjaards Rijkels (1798-1837) die de molen, in opdracht van diens schoonvader Sijmen Reintjes Neinoord (geen Nienoord!) in 1818 gebouwd, betrok. Rijkels werd in 1821 opgevolgd door Freerk Jans Mulder, een pelmolenaarszoon afkomstig van Rasquert, gem. Baflo en zelf toen molenaar te Kloosterburen waar hij op 4 februari 1820 trouwde met Alstje Jans Hoving. In 1831 werd zij weduwe en hertrouwde een jaar later met Albertus Cost; een domineeszoon en toen pelmulderknecht.
Ook dat huwelijk werd door de dood overschaduwd: Alstje Jans Hoving overleed op 6 mei 1843, nog maar 43 jaar oud. Haar weduwnaar Albertus Cost hertrouwde in 1846 met Grietje Jans Hein. Vervolgens werd in opdracht van Cost de molen in 1852 tot 38 voet omhoog gebracht en liet hij het gedicht 'Toen men in 1818 telde' aanbrengen (zie 'Versieringen').
In 1864 kreeg de molen zijn vierde eigenaar: Albertus Geerts Fongers, geboren te Hornhuizen. In 1871 vertrok deze naar Middelstum waar hij broodbakker werd; zijn molen had hij verkocht aan Sikke Smedema.
In 1913 werden behuizing, stalling en de molen met ruim 19 are grond gekocht door Geert Nienhuis (1883-1952), een molenaarszoon afkomstig uit Garsthuizen waar hij werd geboren in de monumentale boerderij naast de molen 'De Hoop'.
Verkoper was Beerend Smedema. Diens vader Sikke Smedema - toen nog ongehuwd - had het gehele molencomplex te Kantens in 1871 aangekocht, trouwde twee jaar later, maar overleed al in 1879, slechts 41 jaar oud.
Beerend Smedema (1873-1956) nam in 1898 het mulderbedrijf over van zijn moeder Siemondina Borgman; geboren op 18 januari 1844 te Kloosterburen. Als huishoudster had zij haar leven in het molenaarshuis te Kantens voortgezet.
Geert Nienhuis' zoon Pieter (1914-1992) trouwde in 1948 maar bleef in het ouderlijk huis wonen om het molenbedrijf samen met zijn vader als v.o.f. voort te zetten.
In de jaren 1954 en 1979 werd de molen gerestaureerd. Die eerste herstelbeurt betrof voornamelijk rietdek en wiekenkruis. De Oud-Hollandse voorzomen op de roeden maakten plaats voor Bremer-stroomlijnneuzen.
Toch zal de molen daarna niet lang meer in bedrijf zijn geweest, want foto's uit de jaren '60 getuigen van een slechte staat. In of vóór 1969 heeft men bij wijze van voorzorg alle kleppen van het wiekenkruis verwijderd. Een goede beslissing, want bij de zeer zware storm van 12/13 november 1972 kreeg de molen het opnieuw zwaar: de stelling raakte ontzet en woei deels weg. Kort daarna verwijderde de firma Bremer de restanten en stond de molen jaren zonder stelling.
Een flinke restauratie volgde in 1979. Men begon met een nieuwe stelling en daarna kwam nog veel meer aan de beurt. Het wiekenkruis kreeg opnieuw zelfzwichting, deels ook een stroomlijn.
In maart 2005 begon de fa. Dunning met een noodzakelijke restauratie. Op 19 mei werden de gerepareerde roeden weer gestoken en eind juni is de molen opgeleverd. In 2008 is de molen geheel opnieuw met riet gedekt.
De molen draait en maalt geregeld; ook wordt hier het pelwerk nog wel ingezet.
Een praktisch detail: aan weerszijden van de doorvaart onderin de molen bevinden zich op wagenhoogte z.g. 'halve zolders' waardoor de wagens gemakkelijk gelost kunnen worden en er tevens extra ruimte is voor opslag. Opmerkelijk is dat ooit ook van buitenaf gelost kon worden door - inmiddels dichtgemetselde - luiken. De sporen daarvan zijn nog altijd goed waar te nemen.
aanvullingen
- toelichting naam
Geert L. Nienhuis meldt het volgende: "Van mijn vader Pieter Nienhuis (1914-1992) hoorde ik dat hij ooit met molenmaker Chr. Bremer op de stelling stond en dat zij mij, Geert L. Nienhuis, op het erf op de grond zagen lopen, en dat toen het idee geopperd werd de molen voortaan naar mijn opa Geert Nienhuis (1883-1952) te vernoemen. Het voorstel van Bremer vond mijn vader mooi genoeg om uit te voeren. Dit zal zal zich in 1953-1954 hebben voorgedaan".
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen