Molen Eben Haëzer, Enumatil

Enumatil, Groningen
b

korte karakteristiek

naam
Eben Haëzer
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

adres
Molenpad 3
9812 PG Enumatil
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Eben Haëzer via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
04428
oude dbnr.
B318
Meest recente aanpassing
| Bezoekmogelijkheid
media-bestand
Molen 04428 Eben Haëzer (Enumatil)
Bas Juk (21-5-2020)

locatie

plaats
Enumatil
plaatsaanduiding
gemeente
Westerkwartier, Groningen
kadastrale aanduiding
Gemeente Leek, sectie A, nr. 1753
geo positie
X: 223220, Y: 581548
N: 53.21620, O: 6.40848
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Zeer groot; dominerende functie voor het dorp

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molenpad 3
9812 PG Enumatil
molenaar
Bas Juk / Jeffrey Cusiël
telefoon
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden

Momenteel niet bekend

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met verticale delen, op stenen onderbouw
kap
Gedekt met houten delen
inrichting

Twee koppel maalstenen; kammenluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd met rood afgebiesde krullen, met de opschriften '1907 Eben Haezer 1966'

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk; kruilier
vlucht
21,00 m.
vang
Vlaamse blokvang; vangbalk met duim; vangstok
overbrenging

Bovenwiel 61 kammen
Bovenbonkelaar 31 kammen
Kammenluitafel 30 kammen
Luiaswiel 21 kammen
Spoorwiel 86 kammen
Steenschijfloop N 22 staven
Steenschijfloop Z 25 staven
Overbrengingsverhoudingen 1 : 7,69 en 1 : 6,76

hoogte
van de stelling: 6,90 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 281, Bremer/Dunning
Bremer/Dunning
✉︎ 281 buiten 1998 1998 buiten aanw. 20,86
media-bestand
Roede 150, Buurma
Buurma
✉︎ 150 binnen 1984 1984 binnen aanw. 21,00
Schuitema (?) ✉︎ g.n. buiten 1965 1965 buiten 1998 21,00
Schuitema (?) ✉︎ g.n. binnen 1965 1965 binnen 1984 21,00
wiekverbeteringen

De molen heeft zeer lang zelfzwichting op beide roeden gehad, aannemelijk is dat dit sinds de bouw in 1907 het geval was: de molen die toen werd gebouwd had op zijn vorige plaats in Eestrum dit systeem ook al. In 1943 is de buitenroede bovendien voorzien van een halve verdekkering.
Bij de grote restauratie van 1966 is alles teruggebracht tot Oud-Hollands met zeilroeden.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Koning ✉︎ 75 1903 1907? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

molenmaker
Hazenberg, Briltil (1907)
omwentelingen
geschiedenis

De molen werd in 1907 door molenmaker Hazenberg uit Briltil voor K. Dijkstra gebouwd, ter vervanging van een op 4 augustus 1906 afgebrande molen. Die molen was gebouwd in 1834.

Voor de herbouw maakte Hazenberg gebruik van de in 1906 gesloopte koren- en pelmolen van Oostrum bij Dokkum. Het achtkant was voor de onderbouw van de afgebrande voorganger iets te breed; daardoor staan de achtkantstijlen nu letterlijk alleen op de acht hoekpilasters! Het stenen tussenstuk moest aan de binnenkant sterk worden uitgespaard voor de acht stijlen.

Het meest opmerkelijke feit uit de geschiedenis van deze molen: op 1 november 1951 stortte de stelling naar beneden, met drie personen erop. Niemand raakte ernstig gewond. Vervolgens stond de molen er, zonder stelling, ruim 13 jaar tamelijk hulpeloos bij.
 
In 1964 kocht de gemeente Zuidhorn de molen van J.A. Hummel en liet hem kort daarna herstellen: in 1966 werd een maalvaardige molen opgeleverd. In 1981 volgde een tweede restauratie.

In november 2009 werd de molen stilgezet als gevolg van de matige staat van - wederom - de stelling. In oktober 2010 begon de fa. Dunning met de vervanging ervan. In 2011 volgden werkzaamheden aan de staart: staartbalk gerepareerd en iets ingekort en nieuwe lange en korte schoren. 

In september 2022 besloten de molenaars, deze molen stil te zetten, vooral vanwege de matige staat van het hekwerk. Men heeft vervolgens de zeilen en de borden weggenomen.
Later dat jaar heeft de molenmaker de nodige werkzaamheden verricht waardoor de molen weer kan draaien. Er moet evenwel nog meer gebeuren.
In februari 2023 maakte de Eben Haezer weer zijn eerste rondjes. 

Een interessant constructiedetail: het spoorwiel is een oud bovenwiel uit Friesland. Op de nog aanwezige plooistukken met kamgaten is de spoorwielvelg gemonteerd.

 

foto's

foto's