Het malen van graan op professionele basis
Donderdag en vrijdag 10:00 - 17:00 uur; zaterdag 09:00 - 17:00 uur.
Op afspraak.
Eén koppel 17der blauwe en twee koppel 17der kunststenen; sleepluiwerk
Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de opschriften 'Anno 1799' en daaronder 'De Oude Molen'
In het bovenwiel een forse inscriptie
"ME FECIT MIGIL SCHOONWAATER DOOR ORDER VAN YOAN CAREL OSY 28 D 9 M 1799".
Bovenwiel 76 kammen
Bovenbonkelaar 37 kammen, steek 12,5 cm.
Spoorwiel 111 kammen
Steenschijflopen 36 staven, steek 7,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,33
| fabrikant | roenummer | positie bouw | fabricagejaar | jaar gestoken | positie | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Derckx | ✉︎ | 137 | buiten | 1975 | 1975 | buiten | aanw. | 25,50 |
| Derckx | ✉︎ | 138 | binnen | 1975 | 1975 | binnen | aanw. | 25,50 |
| Pot | ✉︎ | 1720 | binnen | 1894 | 1894? | binnen | 1910? | 25,48 |
Van 1910 tot 1939 had de molen op beide roeden zelfzwichting. Daarna werd, met behoud van de zelfzwichting op de buitenroede, op beide roeden het systeem Van Bussel aangebracht. Weer later waren beide roeden nog altijd voorzien van het systeem Van Bussel, nu met remkleppen maar was de zelfzwichting verdwenen.
Sinds de grote restauratie van 1975 heeft deze molen weer Oud-Hollandse ophekking.
| fabrikant | asnummer | fabricagejaar | jaar gestoken | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|
As 241, Enthoven & Co, L.I.
|
✉︎ | 241 | 1860 | 1910 | aanw. | 04,90 |
Het malen van graan op professionele basis
De gemeente Wijchen is eigenaar sinds 1972, daarvoor was dit ruim 100 jaar de familie De Kleijn.
Deze beltmolen is gebouwd op een natuurlijke heuvel, De Molenberg, midden in het dorp. Het is het topje van een rivierduin, een zogeheten donk. Op de Molenberg zijn grafheuvels uit de IJzertijd (250 - 12 voor Chr.) en de Romeinse tijd teruggevonden. Uit beide tijdperken is een graf op de Molenberg gereconstrueerd.
De molen werd in 1799 gebouwd in opdracht van Jan Carel d'Osy, sinds 1771 bezitter van het kasteel te Wijchen en de daarbij horende goederen. Bij een openbare verkoping in 1863 kwam de molen in bezit van molenaar De Kleijn, wiens nakomelingen de molen tot 1972 in bezit hielden. Dat jaar werd de gemeente Wijchen eigenaar.
In november 1910 vloog tijdens een windhoos het gevlucht met as en bovenwiel van de molen. Bij dit ongeluk kwamen een zoon en de knecht van de molenaar om het leven. Waarschijnlijk gebeurde dit toen men tijdens de bui probeerde de molen te vangen; hierbij is de bezetketting gebroken, heeft de kap vervolgens een zwaai gemaakt waarbij het wiekenkruis werd opgetild en vervolgens omlaag is gekomen.
De molen werd snel hersteld, het werk duurde volgens overlevering "wel zes weken", hetgeen voor die tijd een opmerkelijke prestatie mag worden genoemd. De molen kreeg bij deze gelegenheid op beide roeden zelfzwichting. Molenaar De Kleijn kwam dit ongeluk evenwel mentaal niet meer te boven en overleed enkele maanden later. Zijn weduwe heeft toen met enige knechts het bedrijf voortgezet.
De zelfzwichting bleef tot 1939 gehandhaafd. In dat jaar besloten de gebrs. De Kleijn de molen op te knappen: de molen kreeg het stroomlijnsysteem Van Bussel en het gehele wiekenkruis werd aluminiumzilver geschilderd. De kap, voorheen gedekt met asfaltpapier, werd nu met Icopal bekleed. Er kwam, voor het geval van te weinig wind, ook een elektromotor: deze dreef met behulp van enkele riemen een horizontale as aan. Deze as liep onder beide stenen en dreef via een aantal conische tandwielen beide stenen van onderen aan, een eenvoudig maar doeltreffend systeem.
Tot 1947 bleef men gebruik maken van de windkracht. Daarna stond de molen stil en raakte in verval.
Bij de restauratie van 1974 kreeg de molen weer Oud-Hollandse ophekking. Nog altijd herinnert de doorboorde as aan de zelfzwichting. Vanaf deze grote herstelbeurt werd de molen geregeld op vrijwillige basis in werking gesteld waarbij steeds vaker ook weer werd gemalen.
Wegens schade door vandalisme stond de molen van juli 2001 tot november 2002 stil. Daarna vond herstel plaats en werden grote onderhoudsklussen (opnieuw voegen van de romp, nieuwe bovenbonkelaar en kruibok) uitgevoerd.
De komst van Jan-Willem Bökkers in 2006 betekende voor deze molen nieuw leven als productiemolen. Helaas overleed deze molenaar, die inmiddels ook de watermolen van Grathem (L.) exploiteerde, onverwacht en veel te jong in januari 2013. Het bedrijf te Wijchen is toen niet veel later door Jeroen van de Water voortgezet.
De molen is veelvuldig in bedrijf waarbij wordt gemalen voor bakkers en particulieren.
Een taxatie van deze molen uit 1849 bleef bewaard en is van grote historische betekenis. Dit document, getranscribeerd te lezen in de Gelderse Molenboeken van 1968 en 1982, is nog altijd in bezit van de familie De Kleijn.
