Hellouw, Gelderland

Achterste Molen / Laaglandse Molen

Foto van Achterste Molen / Laaglandse Molen, Hellouw, William Bouter (10-11-2018) | Database Nederlandse molens
© William Bouter (10-11-2018)

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

Achterste Molen / Laaglandse Molen

1864
Wipmolen
Wipmolen
Poldermolen
Zeek 40
4174 LH Hellouw
X: 138963 Y: 428752
N 51.847115 O 5.154465
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Gelderland
West-Betuwe
Hellouw
Gemeente Haaften, sectie H, nr. 579
Molenstichting voor het Gelders Rivierengebied

Tot 1953 was de molen eigendom van de (dorps)polder Hellouw en vervolgens tot 1974 van het Polderdistrict Tielerwaard.

Maalvaardig in circuit
Vh. bemalen van de Dorpspolder Hellouw; thans buiten bedrijf; bezoekerscentrum

Zeer groot

Jan Pluimert

Momenteel niet bekend

Fietsroute in de buurt van Achterste Molen / Laaglandse Molen via fietsnetwerk.nl
224
00843
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Achterste Molen / Laaglandse Molen

Constructie

Constructie

Ondertoren gedekt met dakleer

Bovenhuis geheel zwart geteerd; kap gedekt met gepotdekselde planken

27.20 / 27.30 m.
Oud-Hollands

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
Fabrikaat Nummer Jaar Steek Verdw. Lengte
onbekend ? aanw.

Kruiwerk etc.

Zetelkruiwerk; kruilier
Vlaamse vang; vangbalk met haak; evenaar (oorspr. vangstok)

Gesloten ijzeren scheprad, Ø 6,40 m.; breed 0,45 m. buiten de molen; woning in de molen (ingericht als bezoekerscentrum).

Bovenwiel 57 kammen
Bovenschijfloop 25 staven, steek 15,0 cm.
Onderschijfloop 26 staven
Onderwiel 87 kammen, steek 17,6 cm.
Overbrengingsverhouding 1,47 : 1

Achterste Molen / Laaglandse Molen

Verwijzingen

Achterste Molen / Laaglandse Molen

Geschiedenis

Geschiedenis

Deze molen heeft drie voorgangers gehad: de eerste en tweede werden respectievelijk in 1572 en 1627 door kruiend ijs na een overstroming verwoest; de derde molen brandde op 10 september 1863 af. De huidige molen dateert dan ook uit 1864.

De Achterste Molen bemaalde tot 1947 het lage deel van de polder Hellouw. In 1953, 1967 en 1994 werden restauraties uitgevoerd. Bij de laatste werd de molen weer maalvaardig gemaakt, waartoe een maalcircuit moest worden aangelegd. Reeds lang geleden was deze molen, net als zijn buurmolen, afgesneden van boezemwater en was het niet meer mogelijk, de Dorpspolder Hellouw te bemalen.

Op 3 oktober 2014 werd gestart met een zeer ingrijpende herstelbeurt: beide roeden werden gestreken en het bovenhuis naar beneden getakeld. In het najaar van 2015 was weer sprake van een maalvaardige molen, maar hier bleef het niet bij: de “Achterste” werd verbouwd tot bezoekerscentrum. Hier wordt de bemaling van de westelijke Tielerwaard (de bemaling op de Linge) in beeld gebracht. De woning is teruggebracht in de situatie van rond 1950. In het late voorjaar heeft men deze werkzaamheden opgeleverd.
Het verzakte bakhuisje naast de molen is eveneens opgeknapt. In de molen is ook een installatie aangebracht om elektriciteit op te wekken.

Bijzonder ongelukkig is evenwel, dat deze molen in april 2017 moest worden stilgezet, dit vanwege de nieuwe buitenroede: deze was een zgn. gedeelde roede, een constructie waarvan men inmiddels was teruggekomen.
Een nieuwe roede was vrij snel besteld, begin januari 2018 geleverd en gestoken. Op 15 januari 2018 was de molen weer maalvaardig.

Een opmerkelijk feit uit het verleden: vooral door de sterk wisselende waterstanden van de Linge kwamen overstromingen tot het einde van de 19e eeuw hier regelmatig voor. Niet toevallig werden op deze plek twee eerdere molens verwoest.
Pas toen men meer greep op de beheersing van de rivieren kreeg, werd deze molen (tezamen met zijn buurmolen) bewoonbaar gemaakt: dit moet pas omstreeks 1900 gebeurd zijn. Om diezelfde reden waren de meeste molens hier niet met riet gedekt, maar met hout; riet zou bij langdurige hoge waterstanden gaan rotten; hout zou gemakkelijker overleven dan wel te vervangen zijn.


Achterste Molen / Laaglandse Molen

Aanvullingen

Aanvullingen

Tezamen met de Voorste of Hooglandse molen de enig overgebleven wipmolen van Gelderland.

Deze molen wordt vanouds 'Achterste Hellouwse molen' genoemd, maar de term 'Laaglandse Molen' is in opkomst.
In het verleden werd ook wel gesproken van 'het IJzeren Veulen', maar dat lijkt toch echt een bastaardnaam.

Jan Knegt, De molens van Hellouw: de laatste wipmolens van Gelderland, in: Molenwereld 7/8 (2003), pp. 226 - 230.

Achterste Molen / Laaglandse Molen

Historische foto's

Historische foto's

Eertijds naar molendatabase.nl ingezonden historische foto’s van deze molen.
Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Achterste Molen / Laaglandse Molen

Actuele foto's

Achterste Molen / Laaglandse Molen, Hellouw, Vincent Mepschen (8-11-2009) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (8-11-2009)
Achterste Molen / Laaglandse Molen, Hellouw, Jaap Verweij (11-6-2015)Belangrijk moment in de restauratie, plaatsen van het bovenhuis. | Database Nederlandse molens
© Jaap Verweij (11-6-2015)
Belangrijk moment in de restauratie, plaatsen van het bovenhuis.
Achterste Molen / Laaglandse Molen, Hellouw, Jaap Verweij (11-6-2015)Aanbrengen van de trap. | Database Nederlandse molens
© Jaap Verweij (11-6-2015)
Aanbrengen van de trap.
Achterste Molen / Laaglandse Molen, Hellouw, Jaap Verweij (11-6-2015)De as weer op zijn plaats. | Database Nederlandse molens
© Jaap Verweij (11-6-2015)
De as weer op zijn plaats.
Achterste Molen / Laaglandse Molen, Hellouw, Jaap Verweij (11-6-2015)Roeden steken waaronder de gerestaureerde Potroe. | Database Nederlandse molens
© Jaap Verweij (11-6-2015)
Roeden steken waaronder de gerestaureerde Potroe.
Achterste Molen / Laaglandse Molen, Hellouw, Jaap Verweij (11-6-2015)Ophekken. | Database Nederlandse molens
© Jaap Verweij (11-6-2015)
Ophekken.
Achterste Molen / Laaglandse Molen, Hellouw, Jan Bakker (3-11-2007) | Database Nederlandse molens
© Jan Bakker (3-11-2007)
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.