top

Molen Grevensmolen (of Deelsmolen), Vegelinsoord

Vegelinsoord, Fryslân
b

korte karakteristiek

naam
Grevensmolen (of Deelsmolen)
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Haskerveenpolder, thans op vrijwillige basis

adres
Deelswal 4
8467 SL Vegelinsoord
kaart
Toon de molen in Google Satelietweergave
 
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Grevensmolen (of Deelsmolen) via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
01447
oude dbnr.
B142
Meest recente aanpassing
| Tellerstand
media-bestand
Molen 01447 Grevensmolen (of Deelsmolen) (Vegelinsoord)
Vincent Mepschen (20-6-2021)

locatie

plaats
Vegelinsoord
plaatsaanduiding
gemeente
De Fryske Marren, Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente Nijehaske, sectie H, nr. 72
geo positie
X: 186444, Y: 559041
N: 53.01739, O: 5.85577
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op hoge gemetselde voet
kap
Gedekt met riet
inrichting

Houten vijzel. Ø 1,35 m., in betonnen schroefbak; woning in de molen

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het jaartal '18' '60'

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk met 24 neuten; kruirad
vlucht
22,40 m.
vang
Vlaamse vang mét stut; vangbalk met duim, vangstok
overbrenging

Bovenwiel 65 kammen
Bovenbonkelaar 33 kammen, steek 11 cm.
Onderwiel 47 kammen
Vijzelwiel 44 kammen, steek 11,4 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,10

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Buurma ✉︎ 256 buiten 1992 1992 buiten aanw. 22,40
Buurma ✉︎ 257 binnen 1992 1992 binnen aanw. 22,40
Pot ✉︎ 767 binnen 1873 1873? binnen 1991 22,58
Pot ✉︎ 768 buiten 1873 1873? buiten 1991 22,58
stuur nieuwe roede in
wiekverbeteringen

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. ✉︎ 232 1860 1860 aanw.
stuur nieuwe as in
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Haskerveenpolder, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
eigendomshistorie

De Stichting BRM (Stichting tot behoud van Rijksmonumenten), werkgebied gemeente De Fryske Marren, is eigenaar sinds 1 juli 2016. Daarvoor was dat de gemeente De Fryske Marren.

geschiedenis

Dit is de enige molen van de Friese Veenpolders die altijd maalvaardig is gebleven. Vanouds werden de molens in het Veendistrict, in de regel duidelijk groter dan elders in Friesland, bewoond. Terwille van meer leefruimte let men twee korbelen in het woongedeelte beneden weg.
Hier is het ondertafelement daarentegen wél in het woongedeelte aanwezig, drie andere stijlen staan op kliphouten.

Opmerkelijk en ongebruikelijk voor Friesland is de toepassing van zgn. slagstukken bij de overring, een constructie die vooral op de grotere bovenkruiers in Zuid-Holland voorkomt.

In 2006 onderging de molen een flinke opknapbeurt, zoals geheel nieuw riet op de kap. Hierbij werd zoveel mogelijk historisch materiaal (de rietlatten dateren vermoedelijk nog uit het bouwjaar!) bewaard. Ook werden enkele kuipstukken op ambachtelijke wijze hersteld en deels vernieuwd. Enige delen werden hiertoe speciaal gekromd op een scheepswerf.

 

aanvullingen

toelichting naam

De aanduiding rond 1900 was "molen aan de Grevensvaart", waaruit later de naam "Grevensmolen" ontstond. Later werd ook "Deelsmolen" gebruikt, naar het boezemwater waar de molen op uitmaalt.
Maar er is meer: in het 'Earedicht oan "Douwe-mounle" to Haskerdiken' (Heerenveensche Koerier 6-09-1950) werd de molen "Douwe-mounle" genoemd, naar Douwe Douma die daar ruim 30 jaar molenaar was. In Het Nieuwsblad van het Noorden van 24 april 1959 gebruikt die naam ook.
Tot overmaat van verwarring: voor Heerenveners was dit altijd "de moune fan Haskerdiken".

foto's

media-bestand
Molen 01447 Grevensmolen (of Deelsmolen) (Vegelinsoord)
W. Jans (10-08-2003)
media-bestand
Molen 01447 Grevensmolen (of Deelsmolen) (Vegelinsoord)
W. Jans (10-08-2003)
media-bestand
Molen 01447 Grevensmolen (of Deelsmolen) (Vegelinsoord)
W. Jans (10-08-2003)
media-bestand
Molen 01447 Grevensmolen (of Deelsmolen) (Vegelinsoord)
Vincent Mepschen (20-6-2021)
media-bestand
Molen 01447 Grevensmolen (of Deelsmolen) (Vegelinsoord)
Vincent Mepschen (20-6-2021)
Interieur woning met uitzicht op spoorbrug.
media-bestand
Molen 01447 Grevensmolen (of Deelsmolen) (Vegelinsoord)
Vincent Mepschen (20-6-2021)
Interieur woning.
media-bestand
Molen 01447 Grevensmolen (of Deelsmolen) (Vegelinsoord)
Vincent Mepschen (20-6-2021)
Verzameling oude onderdelen.
media-bestand
Molen 01447 Grevensmolen (of Deelsmolen) (Vegelinsoord)
Vincent Mepschen (20-6-2021)
Onderwiel.
media-bestand
Molen 01447 Grevensmolen (of Deelsmolen) (Vegelinsoord)
Vincent Mepschen (20-6-2021)
Achtkant met schoorsteen.
media-bestand
Molen 01447 Grevensmolen (of Deelsmolen) (Vegelinsoord)
Vincent Mepschen (20-6-2021)
Kapzolder.
media-bestand
Molen 01447 Grevensmolen (of Deelsmolen) (Vegelinsoord)
Vincent Mepschen (20-6-2021)
Kapzolder.
media-bestand
Molen 01447 Grevensmolen (of Deelsmolen) (Vegelinsoord)
Vincent Mepschen (20-6-2021)
Bovenwiel.
meest recente aanpassing | Tellerstand
gebruiksvoorwaarden en auteursrechten