Op 28 augustus 1800 kwamen verscheidene mensen bijeen na een oproep van de hervormde kerk: men wilde een windmolen bouwen om met de opbrengst hiervan de predikanten te kunnen betalen. Men was het hier snel over eens: reeds op 27 september werd met het werk begonnen.
De molen werd gebouwd voor een bedrag van ƒ 3.255,--; op 2 juni 1801 werd het eerste graan gemalen.
In 1859 werd de familie Te Lintum eigenaar en die zou dat tot in de 21ste eeuw blijven.
Nadat de molen in 1930 buiten bedrijf was gekomen en daardoor ook in minder goede staat geraakt, volgde in 1937 een grote opleving mét een primeur: molenmaker Gerrit Jan ten Have uit Vorden introduceerde hier een nieuw wieksysteem (dat later zijn naam zou krijgen).
Het was een opmerkelijk en eenvoudig systeem: duidelijk geïnspireerd op wat Kurt Bilau jaren eerder had bedacht maar de lange draaibare zwichtklep was nu in hout, dus veel lichter en goedkoper dan de geheel in metaal uitgevoerde Bilauklep.
Bij De Bataaf werd het toegepast in combinatie met het systeem Dekker, hetgeen uitzonderlijk is gebleken: latere molens met het Ten Havesysteem kregen vrijwel altijd een stroomlijnneus die leek op die van Van Bussel. Op 'De Bataaf' was het hoe dan ook een groot succes: volgens molenaar Te Lintum draaide de molen al bij matige wind 'als een spoortrein'.
Dit nieuwe gebruik van de windkracht duurde ruim 20 jaar: tot 1958. Daarna volgde stilstand en werd het bedrijf van Te Lintum omgebouwd tot een moderne maalderij, met ook dramatische gevolgen voor de molen.
In 1963 volgde onttakeling: wiekenkruis, as en het grootste deel van het binnenwerk werden verwijderd door molenmaker Guus Beckers (Bredevoort). De Bataaf werd, als romp met kap, omhulsel voor een silo en raakte langzamerhand geheel door andere bedrijfsgebouwen ingesloten.
Plannen om De Bataaf weer in oude staat te herstellen waren er al vanaf ca. 1980. De twee uitgaven van het Gelders Molenboek (1968 en 1982) lieten Winterswijk zien als een gemeente van voornamelijk molenrestanten (en De Bataaf was daar maar één van...).
In 2001 werd Stichting Molen de Bataaf opgericht met het doel, de molen weer in oude luister te herstellen. Dit laatste lukte, nadat de maalderij van Te Lintum was opgeheven en de familie de molenromp voor een symbolisch bedrag aan deze stichting had verkocht.
Molenaar Appie te Lintum overleed in maart 2010. Hij had het begin van de herbouw nog meegemaakt maar mocht de voltooiing, waar hij zo naar uit had gezien, helaas niet meer beleven.
Op 17 mei 2010 werd de herboren Bataaf officieel in gebruik genomen. De molen is gereconstrueerd volgens de situatie van 1937, dus met Dekkerwieken in combinatie met de Ten Haveklep. Het mechaniek wordt niet via een doorboorde as bediend, maar - net als 1937 - door een zwichtring achter de askop.
Enige jaren na de ingebruikname besloten de molenaars om op de buitenroede weer zeilen te gaan voeren; na de restauratie was het aanvankelijk de bedoeling om alleen het Dekkersysteem met de zwichtklep als windvanger te gebruiken.