Goidschalxoord, Zuid-Holland

(grondzeiler)

Foto van (grondzeiler), Goidschalxoord, William Bouter (24-4-2020) | Database Nederlandse molens
© William Bouter (24-4-2020)

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

(grondzeiler)

1718
2009
Grondzeiler
Ronde stenen molen
Korenmolen
Goidschalxoordsedijk 55
3274 BG Goidschalxoord
X: 90500 Y: 426959
N 51.827499 O 4.451535
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Zuid-Holland
Hoeksche Waard
Goidschalxoord
Gemeente Heinenoord, sectie G, nr. 1511
Stichting Molens Hoeksche Waard

De Stichting Molens Hoeksche Waard is eigenaar sinds 6-11-2018, daarvoor was dat de Stichting Molens Binnenmaas sinds 1 juli 2011, daarvoor de Stichting Molencomplex Goidschalxoord sinds 2007; daarvoor de familie Weeda vanaf 1924.

Maalvaardig
Ja
2022: 344.387
2021: 256.276
2020: 200.194
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2014: 84.192
  • 2013: 102.952
  • 2012: 81.399
  • 2011: 87.944
  • 2010: 65.348
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

Zeer groot

Jaap van Steensel / Gerrit M. de Bruin / William Bouter

Vrijwel elke zaterdag 10:00 - 16:00 uur en als de molen draait. Meelverkoop.

Fietsroute in de buurt van (grondzeiler) via fietsnetwerk.nl
1318
03610
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

(grondzeiler)

Constructie

Constructie

Ronde stenen molen

Gedekt met riet

21,90 m.
Oud-Hollands

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
Fabrikaat en motornr. Type PK Brandstof Bouwjaar Status
Ruston & Hornsby nr. 164300 Size 6X Class HR 34 diesel 1931 aanwezig
         

Kruiwerk etc.

41 houten rollen; kruihaspel
Vlaamse vang; vangbalk met haak; vangstok; kneppel; pal

Eén koppel 16der Engelse en twee koppel 16der kunststenen (waarvan één koppel flintstenen); één regulateur (voorheen twee); afzuiginstallatie; pletter (2021); sleepluiwerk.
In de naastgelegen schuur een Ruston dieselmotor die via een ondergrondse tunnel het maalwerk in de molen aan kan drijven.

Bovenwiel 70 kammen
Bovenschijfloop 34 staven, steek 11,0 cm.
Spoorwiel 72 kammen.
Steenschijflopen 27 (Engelse) en 28 (kunststenen) staven, steek 9.0 cm.
Overbrengingsverhoudingen 1 : 5,49 / 1 : 5,29

Aardig gesneden baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, zonder opschrift.
 
In de romp een kleine smalle steen met het opschrift:
GOIDSCHALXOORT 1718

In het motorhuis is een kleine smalle steen ingemetseld met het opschrift: GOIDSCHALXOORD 2010
?? 1718)
Fa. Vaags, Aalten (2009)

(grondzeiler)

Verwijzingen

(grondzeiler)

Geschiedenis

Geschiedenis

Deze molen werd in 1718 gebouwd als opvolger van een wipkorenmolen. De eerste bekende molenaar is Arij Cornelisz. Rijshouwer. Deze werd in 1762 opgevolgd door Pieter Vlasbom.
Pieter trouwde met Arij's dochter Marrigje en was knecht op de molen van Nieuw-Beijerland voordat hij molenaar werd in Goidschalxoord. Pieter overleed in 1798 waarna zijn weduwe Marrigje het molenbedrijf totaan haar overlijden (1803) leidde, daarna volgde haar zoon Hendrik in het bedrijf. 
Hendrik overleed al in 1812. Diens vrouw Maria nam het bedrijf met haar zoon Pieter over maar in 1818 ging dat financieel niet meer: er waren teveel schulden. Vandaar het besluit, de molen te verkopen.

Een eeuw na de oprichting, op 11 juli 1818 werd de molen met huis, schuur, erf, boomgaard en tuin publiekelijk geveild in Goidschalxoord. Koper was Ludovicus Kluit, die de molen aankocht voor zijn broer Kornelis van Driel Kluit. Uiteindelijk werd de molen tot 1920 bemalen door verschillende generaties Kluit.

In juni 1898 werd er een hinderwetvergunning verleend voor een stoommachine die op windstille dagen het binnenwerk van de molen aandreef via een tunnel. In 1906 werd er een nieuwe 12 pk. stoommachine aangeschaft bij de Machinefabriek Delftshaven. Wanneer deze verdwenen is is niet helemaal duidelijk. Bij de verkoop in 1920 werd de stoommachine niet meer genoemd. Nadat de stoommachine is verdwenen is het drijfwerk behouden gebleven en werd gebruikt om in het motorhuis andere machines, waaronder een koekenbreker, aan te drijven. Ook werd er waarschijnlijk rond de Eerste Wereldoorlog een windaangedreven stofafzuiging aangebracht, een bijzonder stukje molenmakerswerk dat nog steeds in de molen te bewonderen is.

Buitengewoon interessant was dat de familie Kluit hier - waarschijnlijk als eerste in Nederland - kunststenen toepaste. In deze betrekkelijk kleine molen zelfs drie koppel 16-ders.
Dat ze aan de molen verknocht waren blijkt uit het volgende: op gezette tijden hadden zij een molenmaker over de vloer, met kost en inwoning. De molen werd dan helemaal nagekeken en waar nodig gerepareerd. Zo was dit heel lang één van Nederlands best onderhouden molens.

Op 18 november 1920 kocht Oelbert Weeda de molen, waarna de familie Kluit naar ''De Hoop'' te Barendrecht vertrok (en later naar Rotterdam, waar zij de bekende molen "De Noord" jarenlang zou gebruiken).
Oelbert was geboren in 1875 op de Poldersche Molen in Maasdam, zijn vader, Aart Weeda, was daar watermolenaar.

In de jaren 50 kwam de molen buiten bedrijf, al liet Oelbert Weeda de molen nog steeds draaien tijdens de Sportfeesten die in het veld tegenover de molen werden gehouden.
Oelbert overleed op 22 februari 1959 en dat betekende  definitieve stilstand voor de molen (en het begin van intens verval). Het Zuid-Hollands molenboek van 1980 meldde dat de molen "in bijzonder slechte staat" verkeerde en daar was geen woord van gelogen: het binnenwerk was nog vrijwel compleet aanwezig, alleen stond alles nagenoeg op instorten.
In 1998 werden de - al jaren kaal staande - roeden doorgeslepen, omdat zij een gevaar gingen vormen voor het verkeer (dat hier vrij dicht langs de molen gaat).

Rond 2003 kwam er eindelijk een doorbraak en leek het mogelijk, deze molen te redden. Toch duurde het nog drie jaar voordat men echt een begin kon maken met conserverende maatregelen: op 7 september 2006 werden bovenas en overblijfselen van de kap verwijderd en opgeborgen in een tentruimte op het molenterrein.
Op 23 mei 2007 droeg de familie Weeda de molen over aan de speciaal opgerichte Stichting Molencomplex Goidschalxoort. Bijzonder belangrijk was dat deze stichting op 31 oktober 2007 de hoofdprijs won in het TV-programma BankGiroLoterij Restauratie. Hiermee was € 1.000.000,-- gemoeid, waarmee de restauratie vrijwel geheel kon worden gefinancierd.

Om molen en motorhuis weer helemaal te reconstrueren, moesten beide opnieuw worden gefundeerd. De stenen romp hoefde gelukkig niet te worden afgebroken; uiteraard moest er bijzonder veel aan het metselwerk worden hersteld. Ook werd er in het motorhuis een Ruston 6XHR dieselmotor geplaatst die het mechanisme aandrijft dat vroeger de stoommachine had aangedreven. Deze motor was afkomstig van molen De Graanhalm in Burgh-Haamstede en stond daarvoor in de Achterhoek.

Van de oorspronkelijke inrichting heeft men nog zeer veel opnieuw kunnen gebruiken. Wel zijn spoorwiel en schijfloop van de motoraandrijving vernieuwd. Het spoorwiel, op zich niet eens in heel slechte conditie, was namelijk door het gedeeltelijk instorten van de steenzolder kromgetrokken.
Alles boven de kapzolder, met uitzondering van de bovenas, lagers en 1 kruisarm van het snaarwiel voor de afzuiger, is nieuw. Onder de kapzolder is nog ca. 80% oud materiaal aanwezig. Hier zijn enkel reparatiewerken uitgevoerd. Wel zijn er enkele onderdelen zoals een kaar, kuipdeksels, maalstenen en een maalbak, vernieuwd. Ook treft men weer de oude vloerbalken aan, die oorspronkelijk onderdeel waren van de constructie van de vroegere wipkorenmolen, zoals koker- en torenstijlen.

De restauratie voltrok zich grotendeels in 2009; op Nationale Molendag 2010 werd de molen, toen nog niet maalvaardig, officieel in gebruik genomen. Op 13 februari 2011 werd voor het eerst sinds 58 jaar weer gemalen.

Een aardig detail: de wervels op het gevlucht zitten niet zoals gebruikelijk voorop de voorzoom, maar achterop. Dit zou het gevlucht iets gestroomlijnder maken. Deze constructie is ook te vinden op de Oude Molen te Fijnaart. Inmiddels wordt dit vaker toegepast.

Helaas kreeg ook deze molen te maken met problemen als gevolg van de toepassing van gedeelde roeden: vanaf april 2017 werd niet meer gedraaid. Begin februari 2018 zijn beide gedeelde roeden kaalgezet en op 17 mei dat jaar stak men nieuwe roeden, nu uit één stuk. Sindsdien is de molen weer geregeld in bedrijf.
In 2021 werd de inrichting verrijkt met een pletter, afkomstig uit Mol (België).

Lijst van molenaars:
Arij Cornelisz Rijshouwer 1721 - 1762
Pieter Vlasblom 1762 - 1798
Marrigje Vlasblom-Rijshouwer 1798 - 1803
Hendrik Vlasblom 1803 - 1812
Maria Vlasblom-Besteman 1812 - 1818
Kornelis van Driel Kluit 1818 - 1850
Kornelis Kornelisz Kluit 1840 - 1851
Arie Kornelisz Kluit 1851 - 1890
Pieter Kluit Azn. 18.. - 1895
Arie Kluit Azn. 1895 - 1920
Oelbert Weeda 1920 - 1959


(grondzeiler)

Aanvullingen

Aanvullingen

Tijdens de bevrijding van de Nederland in 1945 was met grote letters ''WELCOME'' op de molen aangebracht voor de aankomst van de geallieerden, deze tekst is tot ruim in de jaren 50 zichtbaar gebleven.

Deze molen heeft, voorzover bekend, nooit een naam gehad.

(grondzeiler)

Historische foto's

Historische foto's

Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

(grondzeiler)

Actuele foto's

(grondzeiler), Goidschalxoord, Frank Moerland (6-6-2015) | Database Nederlandse molens
© Frank Moerland (6-6-2015)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Tony Hop (20-10-2012) | Database Nederlandse molens
© Tony Hop (20-10-2012)
(grondzeiler), Goidschalxoord, William Bouter (24-4-2020) | Database Nederlandse molens
© William Bouter (24-4-2020)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Ton Koorevaar (4-5-2010) | Database Nederlandse molens
© Ton Koorevaar (4-5-2010)
(grondzeiler), Goidschalxoord, William Bouter (24-4-2020) | Database Nederlandse molens
© William Bouter (24-4-2020)
(grondzeiler), Goidschalxoord, William Bouter (20-10-2018) | Database Nederlandse molens
© William Bouter (20-10-2018)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Frank Moerland (6-6-2015) | Database Nederlandse molens
© Frank Moerland (6-6-2015)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019)
(grondzeiler), Goidschalxoord, William Bouter (20-10-2018) | Database Nederlandse molens
© William Bouter (20-10-2018)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (19-10-2019)
(grondzeiler), Goidschalxoord, Pieter Zuijkerbuijk (18-1-2020)De motoraandrijving binnen in de molen. | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (18-1-2020)
De motoraandrijving binnen in de molen.
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.