Molen Hunsingo, Onderdendam

Onderdendam, Groningen
b

korte karakteristiek

naam
Molen Hunsingo
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Toeristenmolen; museum; restaurant

adres
Uiterdijk 4
9959 PK Onderdendam
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Molen Hunsingo via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00458
oude dbnr.
B1307
Meest recente aanpassing
| Aanvullingen
media-bestand
Molen 00458 Molen Hunsingo (Onderdendam)
Egbert Reining (2-11-2018)

locatie

plaats
Onderdendam
plaatsaanduiding
gemeente
Het Hogeland, Groningen
kadastrale aanduiding
Gemeente Bedum, sectie B, nr. 983
geo positie
X: 235162, Y: 594944
N: 53.33507, O: 6.59084
biotoopwaarde
0 (onbekend)
landschappelijke waarde
Zeer groot: dominerende functie voor het dorp. Van ZO tot ZW is de windvang volstrekt onbelemmerd.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Uiterdijk 4
9959 PK Onderdendam
molenaar
Catrienus Rouwé / Alex Buist
telefoon
050-3049100
e-mail

open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden
zaterdag 13:00 - 16:00 uur
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Eiken achtkant, gedekt met dakleer
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Twee koppel maalstenen; sleepluiwerk.
In de onderbouw horeca- en museumvoorzieningen, o.m. hotelkamers.

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met de opschriften '1855 2008' en 'Hunsingo'.

Witte krullen op de windpeluw. De kroonlijst is rood-wit-blauw geverfd. Rode zandlopers op de luiken in de voor- en achter keuvelens.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Voeghoutenkruiwerk; kruilier
vlucht
20,70 m.
vang
Vlaamse vang; 4 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 56 kammen
Bovenbonkelaar 27 kammen overbrenging 1.2
Spoorwiel 94 kammen
Steenschijflopen 28 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 6,96

hoogte
van de stelling: 8,00 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 316, Bremer/Dunning
Bremer/Dunning
✉︎ 316 binnen 2018 2018 binnen aanw. 20,70
media-bestand
Roede 317, Bremer/Dunning
Bremer/Dunning
✉︎ 317 buiten 2018 2018 buiten aanw. 20,70
Vaags ✉︎ 189 binnen 2008 2008 binnen 2018 20,70
Vaags ✉︎ 188 buiten 2008 2008 buiten 2018 20,70
wiekverbeteringen

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Geraedts ✉︎ 8 2008 2008 aanw. 05,45
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
onderbouw 1855
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Toeristenmolen; museum; restaurant

molenmaker
Fa. Doornbosch, Adorp (2008)
omwentelingen
geschiedenis

De eerste molen op deze locatie werd vóór 1616 gebouwd, een standerdmolen. Deze waaide om in 1714, waarna een achtkant werd gebouwd. In 1855 maakte deze plaats voor de huidige molen. Deze herbouw gebeurde in opdracht van Hilbrand Runsink. In 1869 en 1876 staat Pieter Runsink genoteerd als eigenaar; tot 1926 was dat weer een Hilbrand Runsink.

In mei 1926 kocht K. Haitsma de molen voor ƒ 2400,--. De pellerij en de weitstenen werden in 1926 door hem verwijderd. Toen werd ook een benzinemotor van 20 pk als hulpkracht geplaatst. Opmerkelijk voor een Groninger molen is dat men hier nooit een wiekverbetering als zelfzwichting heeft toegepast: er werd gemalen met zeilen.
In april 1939 werd een beschadigde roede nog hersteld door molenmaker Takens, maar evengoed volgde datzelfde jaar afbraak tot stellinghoogte.

In 1997 kocht de Molenstichting Onderdendam het onderstuk. De stichting kocht daarnaast het achtkant van de in 1942 onttakelde korenmolen van Slaghekke te Rijssen (gebouwd in 1896 door Ten Zijthoff uit Deventer). Het achtkant werd gedemonteerd, naar Bedum vervoerd en daar opgeslagen.

In 2005 werd de onderbouw gerestaureerd, de stelling aangebracht en het tussenachtkant opgemetseld. Op 26 april 2008 volgde het bovenachtkant en 20 september de kap.

De molen is sinds de herbouw onmiskenbaar bestemd voor het toerisme: op de begane grond werd restaurant "In de Molen" gevestigd; de eerste en tweede zolder zijn ingericht voor 'bed & breakfast'. Nog hoger is een afdeling van het museum 't Hoogeland te Warffum gevestigd. Maar: vanaf de stelling is dit helemaal een korenmolen, geheel maalvaardig met twee koppel stenen.
Geruime tijd na de oplevering is de molen pas in de bedoelde kleuren geschilderd, eerder liet men hem in de grondverf vanwege het vochtgehalte in het nog nieuwe hout.

Op 25 november 2013 werd restaurant "In de molen" onderscheiden met een Michelin-ster. Sinds het einde van 2016 is er een andere eigenaar en heet het "Restaurant de Molenaar".

Los van alle horeca-activiteiten kreeg ook deze molen in 2017 te maken met het 'gedeelde-roeden-probleem' en volgde stilstand. Op 23 april 2018 zijn beide gedeelde roeden gestreken. 8 oktober dat jaar kreeg de molen nieuwe roeden uit één stuk en begin november was de molen weer maalvaardig.

 

aanvullingen

toelichting naam

De molen wordt algemeen 'Molen Hunsingo' genoemd, maar stond vroeger ook bekend als 'Molen Haitsma', naar de laatste particulier die hier maalde.

literatuur

B.D. Poppen, 'Herbouw molen Hunsingo te Onderdendam', in: De Zelfzwichter, jrg. 12, no. 2, (mei 2008) 3 - 6
J.S. Bakker, 'Van twee één gemaakt in Onderdendam', in: Molenwereld 119 (2008) 232 - 235

trivia

Ergens in het tegenwoordige bed & breakfastgedeelte bevindt zich op een muur het opschrift "H. Haitsma". Dit betreft Hendrik Haitsma, zoon van de laatste molenaar, die hiervoor bij wijze van grap lang geleden het zakkenstempel van zijn vader 'misbruikte'! Daarop stond namelijk "K. Haitsma".

foto's

foto's