Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
Maandag 9.30 - 16.00 uur, zaterdag 10.00 - 16.00 uur en op afspraak
Eén koppel 17der blauwe en één koppel 17der kunststenen; regulateur; kammenluiwerk.
Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift:
anno 2008 CONCORDIA
Gevelsteen met het opschrift:
"J.W. VAN DE CRAATS
EDE 26 OCT.1889".
N.B. Deze steen herinnert aan de plaatsing van de stoommachine.
In één van de velden van het rietdek is het jaartal "2008" uitgebeeld.
Bovenwiel 62 kammen,
Bovenbonkelaar 32 kammen,
Spoorwiel 105 kammen
Steenschijflopen 32 en 34 staven
Overbrengingsverhoudingen resp 1 : 6,36 en 1 : 5,98
| fabrikant | roenummer | positie bouw | fabricagejaar | jaar gestoken | positie | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Vaags | ✉︎ | 164 | buiten | 2007 | 2008 | buiten | aanw. | 23,70 |
| Vaags | ✉︎ | 165 | binnen | 2007 | 2008 | binnen | aanw. | 23,55 |
| Fransen | ✉︎ | g.n. | binnen | 1922 | 1922? | binnen | 1962 | 23,00 |
Sinds de reconstructie van 2008 heeft de molen het systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen. De vroegere Concordia had tot de onttakeling van 1962 geen wiekverbetering.
| fabrikant | asnummer | fabricagejaar | jaar gestoken | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Geraedts | ✉︎ | g.n. | 2007 | 2008 | aanw. | |
As 1089, De Prins van Oranje
|
✉︎ | 1089 | 1877 | 1877 | 2007 |
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
De huidige molen is in 1865 gebouwd op de plaats waar vroeger een standerdmolen heeft gestaan. Die molen stond op een aarden verhoging om een betere windvang te verkrijgen.
Er bestaan verhalen dat de molen hier niet nieuw is gebouwd. Feit is dat in de oude situatie, voor de verhoging, het achtkant niet helemaal lekker op de onderbouw paste (door de verhoging van die onderbouw en de vernieuwing van de achtkantstijlen is dit anders geworden). Er wordt in dat verband wel gedacht aan de molen Concordia te Brummen, een olie- en pelmolen die in 1856 gebouwd moet zijn maar al rond 1863 te koop werd aangeboden en dat die molen, al dan niet na tussenkomst van molenmakerij Ten Zijthoff, vervolgens naar Ede is verplaatst. Hoe dan ook een interessante zaak!
De eerste drie jaren was de Concordia eigendom van mej. J. van Veldhuizen, maar al in 1868 kwam de molen in handen van de familie Van de Craats. In de loop der jaren werden er fabriekspanden en silo's omheengebouwd.
In 1952 werd er voor het laatst op windkracht gemalen en in 1962 verwijderde men het wiekenkruis. De vergunning daarvoor was op 29 oktober dat jaar verleend.
Vervolgens stond de wiekenloze molen ingebouwd en ingeklemd tussen het behoorlijk uitgegroeide graanbedrijf van de firma Van de Craats. Eerst waren stelling en staart nog aanwezig; later werden die, omdat de toestand te slecht werd, verwijderd.
Er is ooit sprake geweest dat de molen zou worden afgebroken en daarna in Kootwijkerbroek opgebouwd ter vervanging van de daar in 1964 afgebrande Puurveense molen. Dit ging echter niet door.
Plannen om de molen ter plaatse te restaureren klonken regelmatig en werden tenslotte ter hand genomen. In mei 2002 besloot de Edese gemeenteraad tot herstel; in november werd met de werkzaamheden begonnen: de kap werd afgenomen en het achtkant van de onderbouw getakeld en voorlopig ingepakt.
Om de omgeving te kunnen domineren heeft men de gemetselde onderbouw sterk verhoogd. Er was evenwel een forse tegenvaller: alle achtkantstijlen bleken slecht en moesten worden vernieuwd. Binten en korbelen konden wél gehandhaafd blijven.
Nadat in november 2007 het grotendeels vernieuwde, met riet gedekte, achtkant op de onderbouw werd geplaatst, volgde op 13 maart 2008 de kap. Vanwege de harde wind konden de roeden die dag niet gestoken worden. Dit laatste gebeurde pas op 27 maart.
Vervolgens werden deze voorzien van fokken met remkleppen; ook is het kruiwerk gewijzigd van ijzeren rollen in een Engels kruiwerk.
Op zich is het toe te juichen dat een onttakelde en verwaarloosde molen geheel is gerehabiliteerd, maar er was ook kritiek: in de huidige situatie wijkt de molen, met de sterk verhoogde onderbouw en de toepassing van een wiekverbetering, wel erg af van de "Concordia" zoals die er tot 1962 uitzag.
Opgemerkt werd ook nog dat de molenaars met de huidige hoge opzet van de molen een afschietwerk missen!
