Sintjohannesga, Fryslân

De Hersteller

Foto van De Hersteller, Sintjohannesga, Riet van Drie (23-9-2016) | Database Nederlandse molens
© Riet van Drie (23-9-2016)

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

De Hersteller

1857
1981
Grondzeiler
Achtkante molen
Poldermolen
Hoge Dijk 132
8464 NZ Sintjohannesga
X: 187082 Y: 548716
N 52.924568 O 5.864257
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Fryslân
De Fryske Marren
Sintjohannesga
Gemeente Sintjohannesga, sectie E, nr. 1873
Stichting De Hersteller
Draaivaardig
2022: 95.301
2021: 271.041
2020: 428.474
2019: 345.909
2018: 369.670
2017: 318.961
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2016: 354.972
  • 2015: 455.033
  • 2014: 440.109
  • 2013: 354.703
  • 2012: 413.862
  • 2011: 288.656
  • 2010: 331.923
  • 2009: 324.862
  • 2008: 343.339
  • 2007: 358.341
  • 2006: 259.437

2022: groot herstel aan kap en gevlucht

Vh. bemalen van de Sintjohannesgaaster Veenpolder, thans buiten bedrijf.
Tegenwoordig het opwekken van elektriciteit op vrijwillige basis.

Zeer groot

Johannes Kooistra / Nynke Vellinga
06-53718859

Op afspraak

Fietsroute in de buurt van De Hersteller via fietsnetwerk.nl
128
01454
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

De Hersteller

Constructie

Constructie

Houten achtkant, gedekt met riet

Gedekt met riet

21,52 m.
Oud-Hollands met neusremkleppen op beide roeden

Bij de vervanging van het wiekenkruis in 2022 is besloten het onderste bord uit te voeren als regelklep.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

Neutenkruiwerk met 36 neuten; kruihaspel
Vlaamse vang, vangbalk met duim, vangstok

Het gaandewerk bestaat uit een bovenwiel + bonkelaar. Via een lange spil wordt in de kelder een generator aangedreven die elektriciteit opwekt.
Woning in de molen.

Bovenwiel 65 kammen
Bovenbonkelaar 33 kammen, steek 11,2 cm.

Volgens bouwbestek:
Onderwiel 47 kammen
Vijzelwiel 44 kammen
De overbrengingsverhouding was indertijd dus 1 : 2,10.
De vijzel had een diameter van 1,65 meter en drie gangen.

Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met het opschrift '18' '57'

De Hersteller

Verwijzingen

De Hersteller

Geschiedenis

Geschiedenis

De molen is in 1857 gebouwd ter bemaling van de Sintjohannesgaaster Veenpolder. Dit tezamen met nog drie andere molens. De Hersteller kwam als eerste van de vier vijzelmolens gereed (en zou uiteindelijk de laatste blijken).
In 1860 bouwde men voor deze polder nog twee molens ter bemaling van een dieper gedeelte. Deze polder is dus een tijdlang door zes molens bemalen.

Nadat in 1930 was besloten om over te gaan op elektrische bemaling, kwamen de molens buiten bedrijf. Op dat moment was één molen, de Meerzigt, al verdwenen: deze was in 1918 na blikseminslag afgebrand en niet meer herbouwd.
De Hersteller kwam dus buiten bedrijf: eind 1930 plaatste men een elektrisch gemaal vlakbij de molen. In 1946  werden wiekenkruis en kap verwijderd, inmiddels was het binnenwerk ook al (in de kachel?) verdwenen.
In 1948 werd volledige sloop overwogen, maar dat gebeurde niet: de romp bleef in gebruik als woning.

In de jaren '70 werden plannen ontwikkeld om dit fraai gelegen en goed bewaard gebleven achtkant te completeren. Dit gebeurde inderdaad tussen 1979 en 1981: de molen kreeg een geheel nieuwe kap, wiekenkruis en staart. Maalvaardig restaureren was niet goed meer te realiseren omdat het boezemwater, waar de molen tot 1931 op uitmaalde, allang was gedempt.
Op 19 oktober 1981 werd "De Hersteller" feestelijk in gebruik genomen. Sinds die tijd is de molen bewoond en draait veel, ook al omdat de molen altijd verhuurd is geweest aan echte molenvrienden.

In 2011 werden staart en kruirad geheel vernieuwd. In april 2013 bleek, bij het begin van een schilderbeurt, een zeer groot probleem: windpeluw en (daardoor) koppen van voeghouten en steunder bleken ernstig door bruinrot aangetast. Men pakte dit voortvarend en grondig aan: de koppen van de voeghouten werden, nadat de rotte delen waren weggezaagd, hersteld in kunsthars en er kwam een nieuwe windpeluw.

In het late voorjaar van 2022 kwam er geheel nieuw riet op de kap, dit nadat de kapspanten ook deels waren vervangen volgens exemplaren naar het originele bestek. Op die manier kreeg de kap ook een meer historisch verantwoord aanzien.
Intussen was ook vastgesteld dat beide, ruim 40 jaar oude, roeden aan vervanging toe waren. De nieuwe roeden zijn op 8 november 2022 gestoken, op 19 december was de molen weer draaivaardig.

Tegenwoordig wekt men met de molen ook elektriciteit op: via de koningspil wordt een generator aangedreven. Dat ging niet zomaar: men heeft het bovenwiel dat hier bij de completering van 1979/81 was geplaatst en duidelijk een 'tijdelijk' karakter had (het hoefde alleen maar als vangwiel te dienen) vervangen door een geheel nieuw exemplaar. Ook kwam uiteraard een nieuwe bovenbonkelaar. Dit alles volgens het bewaard gebleven bouwbestek.

Molenaars op deze molen:
Jan Gosses van der Molen (25-09-1857 - 01-07-1888)
Harm Jans van der Molen (01-07-1888 - 01-05-1898)
Jan Gosses van der Molen II (01-05-1898 - 08-12-1942).


De Hersteller

Aanvullingen

Aanvullingen

De naam "De Hersteller" bestond lang voor de in 1981 voltooide restauratie (en heeft dus niet te maken met dat herstel).

Het gedrukte bestek van de vier eerste molens van de Sintjohannesgaaster Veenpolder is te lezen op de website van deze molen.

De Hersteller

Historische foto's

Historische foto's

Eertijds naar molendatabase.nl ingezonden historische foto’s van deze molen.
Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

De Hersteller

Actuele foto's

De Hersteller, Sintjohannesga, Willem Jans (15-3-2008). | Database Nederlandse molens
© Willem Jans (15-3-2008).
De Hersteller, Sintjohannesga, Ronald Bakker (14-6-2018) | Database Nederlandse molens
© Ronald Bakker (14-6-2018)
De Hersteller, Sintjohannesga, Ronald Bakker (14-6-2018) | Database Nederlandse molens
© Ronald Bakker (14-6-2018)
De Hersteller, Sintjohannesga, Ronald Bakker (14-6-2018) | Database Nederlandse molens
© Ronald Bakker (14-6-2018)
De Hersteller, Sintjohannesga, Willem Jans (15-3-2008)Het neutenkruiwerk van dichterbij bekeken. | Database Nederlandse molens
© Willem Jans (15-3-2008)
Het neutenkruiwerk van dichterbij bekeken.
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.