Molen Terpensmole (vh. Himmole), IJlst

IJlst, Fryslân
b

korte karakteristiek

naam
Terpensmole (vh. Himmole)
modeltype
Spinnenkop, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
herbouwd
2011
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het bemalen van polder 149 op vrijwillige basis
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Terpensmole (vh. Himmole) via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
12215
oude dbnr.
B127
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 12215 Terpensmole (vh. Himmole) (IJlst)
Vincent Mepschen (26-8-2022)
De molen tijdelijk in restauratie.

locatie

plaats
IJlst
plaatsaanduiding
gemeente
Súdwest-Fryslân, Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente IJlst, sectie C, nr. 974
geo positie
X: 171244, Y: 558665
N: 53.01468, O: 5.62925
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres

IJlst
molenaar
Simon Jellema en anderen
telefoon
058-215 7365
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Spinnenkop, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Vierkante ondertoren, gedekt met verticale houten delen
kap
Gedekt met verticale houten delen; kap gedekt met gepotdekselde planken.
inrichting

Houten vijzel Ø 0,88 m. met drie gangen

versieringen

Aardig zijn de twee horizontale molentjes aan de achterzijde van het bovenhuis.

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk, kruihaspel
vlucht
12,00 m.
vang
Vlaamse vang, uitgevoerd als trekvang
overbrenging

Bovenwiel 33 kammen
Bovenbonkelaar 16 kammen, steek 11,0 cm.
Onderwiel 31 kammen
Vijzelwiel 30 kammen, steek 11,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,13

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands met a-symmetrisch aangebrachte achterzomen
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
onbekend ✉︎ g.n. binnen ? binnen aanw. 12,00
onbekend ✉︎ g.n. buiten ? buiten aanw. 12,00
wiekverbeteringen

Op deze molen is geen wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Molenmakers ✉︎ g.n. 2011 2011 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het bemalen van polder 149 op vrijwillige basis
molenmaker
Fa. Kolthof, Stiens (2011)
afkomstig van
omwentelingen
geschiedenis
Deze molen kan worden beschouwd als de voortzetting van de spinnekop te Grou, genaamd Minne Finne, die daar in de loop van de jaren '70 en '80 van de 20ste eeuw sterk in verval was geraakt en ook ter plaatse geen bestemming meer had.


Omdat de gemeente Sneek een molen kwijt zou raken (namelijk de spinnekop van Oppenhuizen die verplaatst werd naar Koudum om daar korenmolen te worden) werd besloten, deze molen bij wijze van ruil in Sneek neer te zetten.

 

Tot zover leek het een goed idee, maar vrijwel alle onderdelen bleken erg slecht (en dus onbruikbaar) en zo kwam in Sneek een geheel nieuwe molen te staan, duidelijk groter dan de Minne Finne, dus geen verplaatsing of restauratie, maar "herbouw, geïnspireerd op...".
Op Nationale Molendag 1982 werd de deze nieuwe molen officieel in gebruik genomen, toen met zwarte ondertoren en een oranje(!) bovenhuis.
Later heeft men deze kleuren gewijzigd en waren zowel ondertoren als bovenhuis groen. De nieuwe molen kreeg te Sneek een geheel andere naam: de Himmole.

De Himmole werd op deze plaats geen succes: nog tijdens de bouw werden dichtbij al bomen geplant; in 2006 werd de omgeving verder verlelijkt door de aanleg van een weg. Feitelijk werd nog voor de oplevering op die plaats alweer over een volgende locatie gesproken.

Dit proces werd bespoedigd toen op 12 januari 2008 tijdens het malen één van de (bilinga) roeden brak (waarbij de molen verder onbeschadigd bleef). Een nieuwe roede werd niet meer gestoken, vermoedelijk omdat men toen serieus ging nadenken over een betere plaats.

 

Bijna drie jaar later, 6 december 2010, viel het besluit. In juli 2011 kreeg deze spinnekop een plaats bij het Sneekerpad, tussen IJlst en Sneek, op de plek waar voorheen ook een spinnekop had gestaan. Dit op ca. 300 meter van de houtzaagmolen De Rat.
De molenaars van die molen hebben deze spinnekop onder hun hoede genomen. Hier heeft de molen ook echt een functie als reservebemaling van de polder, met uitschot op de Geeuw. De naam is na de overplaatsing gewijzigd in "Terpensmole".

Begin juni 2022 bleek de molen in restauratie: bovenhuis verwijderd, ondertoren voorzien van een noodafdekking en het wiekenkruis (inderdaad: alleen bovenas, -wiel en opgehekte roeden) min of meer los op een steiger naast de molen opgesteld. Op 11 oktober werd een geheel hersteld bovenhuis opnieuw geplaatst en vervolgens het - min of meer gereed hangende - wiekenkruis meteen aangebracht.

aanvullingen

toelichting naam

De naam 'Terpensmole' is gegeven bij de overplaatsing in 2011.
De benaming 'Himmole' bestond sinds 1982.

foto's

foto's