- naam
- De Twee Gebroeders
- modeltype
- Ronde molen, stellingmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1946
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan op professionele basis.
- adres
-
Maasdijk 28
4261 AE Wijk en Aalburg - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 01181
- oude dbnr.
- B1187
- Meest recente aanpassing
- | Streek
Molen De Twee Gebroeders, Wijk en Aalburg
Wijk en Aalburg, Noord-Brabant
b
locatie
- plaats
-
Wijk en Aalburg
- gemeente
- Altena, Noord-Brabant
- streek
- Land van Heusden en Altena
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Aalburg, sectie F, nr. 620
- geo positie
-
X: 137554, Y: 418623N: 51.75603, O: 5.13453
- biotoopwaarde
- 5 (goed)
- landschappelijke waarde
- Zeer groot; domineert met name van iets grotere afstand.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Maasdijk 28
4261 AE Wijk en Aalburg - molenaar
- Johan van Rijswijk / Sven Verbeek
- telefoon
- 0416-693732 of 06-51649373
-
info@maasdijkmolens.nl
- website
- maasdijkmolens.nl/
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Als de molen draait en op afspraak. Niet op zondag.
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- ja
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van De Twee Gebroeders via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Ronde molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ronde stenen molen
- kap
- Gedekt met dakleer
- inrichting
1 koppel maalstenen, 2 mengketels, borstelbuil, elevator, graanpletter. 1 koppel maalstenen Ø 0,80m. op elektrische kracht.
- versieringen
Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de opschriften 'ANNO' '1872' en daaronder 'De twee gebroeders'.
Boven de inrit van de molen draagt een hardstenen sluitsteen de volgende tekst: De eerste Steen gelegd door Arie den Hoet 5 juli 1872.- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- IJzeren rollen; kruilier
- vlucht
- 23,15 / 23,10 m.
- vang
- Vlaamse vang. Vangbalk met haak; vangstok.
- overbrenging
Bovenwiel 55 kammen
Bovenbonkelaar 23 kammen
Spoorwiel 70 kammen
Steenrondsel 23 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 7,28- hoogte
- van de stelling: 5,10 m.
- wiekvorm
- Binnenroede Oud-Hollands, buitenroede systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen.
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Vaags 60 buiten 2001 2002 buiten aanw. 23,15 Vaags 61 binnen 2001 2002 binnen aanw. 23,10 Pot 1923 buiten 1902 1902 buiten ? 23,00 Pot 796 binnen 1873 1873? binnen 2001 23,04 Pot 795 buiten 1873 1873? buiten 1902? ? - wiekverbeteringen
Na 1938 moet deze molen voorzien zijn geweest van het systeem Van Bussel.
Van 1946, na herstel van de zware oorlogsschade, tot 1971 had deze molen op beide roeden opnieuw het systeem Van Bussel. Bij de restauratie van 1972 is de molen weer Oud-Hollands opgehekt.
In juni 2022 kreeg deze molen op de buitenroede het systeem Fauël (fokwieken) in aluminium met automatische remkleppen.- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje 145_ 1895 1946 aanw. 04,85
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 6804
- inventarisnummer
- NB002
eigendom
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan op professionele basis.
- voorganger
- omwentelingen
- geschiedenis
-
Het kleine Aalburg moet al veel eerder dan 1872, het jaar waarin deze molen werd gebouwd, een korenmolen gehad hebben. Reeds in de achttiende eeuw staat er een molen, eigendom van ene A. Duijsers. Deze maalderij op windkracht is verloren gegaan.
Waarschijnlijk zijn het twee broers Den Hoet geweest die de nieuwe molen laten bouwen. De familie Den Hoet verkoopt "De Twee Gebroeders" in 1896 aan P. Vos uit Genderen, die met zijn zoon H. Vos de molen zestig jaar in gebruik heeft.
In deze periode worden de nodige moderniseringen aangebracht. Zo werd een stalen koningspil met gietijzeren spoorwiel aangebracht, waardoor er met vier koppel maalstenen gewerkt kan worden. Door middel van eveneens gietijzeren rondsels worden de maalstenen aangedreven. Jacobsladders, een centrifugaalbuil, zakkenklopper en draaibank maken "De Twee Gebroeders" tot een echte productiemolen. Tegen de molen wordt een motorhok geplaatst, de dieselmotor kan bij windstilte de koningspil aandrijven waardoor er toch gemalen kan worden. Ook het wiekenkruis wordt veranderd en voorzien van het systeem Van Bussel.
Helaas ging de Tweede Wereldoorlog aan De Twee Gebroeders bepaald niet voorbij en raakte hij ernstig beschadigd: het gevlucht was deels kapotgeschoten en bovenaan de romp zaten enkele grote gaten.
Direct na 1945 volgde herstel, waarbij gebruik gemaakt werd van onderdelen van de verwoeste korenmolen van mulder Van Hooff, die op de wallen van Heusden had gestaan. Mulder Vos kreeg daarbij steun van jhr. mr. F. van Rijckevorsel, bestuurslid van De Hollandsche Molen, zo vermeldt de uitnodiging voor de opening van de molen op zaterdag 21 december 1946. De molen heeft toen onder meer een andere bovenas gekregen.
In 1954 deed Vos "De Twee Gebroeders" over aan de Coöperatieve Boerenbond van Aalburg, die de windmaalderij beëindigde en de molen als opslagruimte in gebruik nam. Na de liquidatie van die coöperatie in 1963 was de molen nog vijf jaar eigendom van de eier- en boterhandelsfirma E.A. van Ballegooijen en Zoon. De molen zelf raakt ondertussen in verval. Rond 1966 was de toestand slecht: zo was de stelling deels verdwenen.
In 1968 nam de Molenstichting Het Land van Heusden en Altena de molen over. Een restauratie werd voorbereid, maar die kon pas vier jaar later plaatsvinden.
Het motorhok werd toen gesloopt, de restanten van de gietijzeren gaandewerken verwijderd. Een nieuwe koningspil werd aangebracht, alsmede onderdelen, afkomstig van de in juni 1969 gesloopte grondzeiler De Graanhalm te Wissenkerke (Zld.). De molen draait daarna regelmatig en maalde af en toe.
Toch kon niet voorkomen worden dat de staat van onderhoud daarna weer achteruitging. De Molenstichting Het Land van Heusden en Altena kreeg te maken met enkele bijzonder grote projecten, zoals de verplaatsing en restauratie van De Witte Molen te Meeuwen en de reconstructie van de door brand zwaar beschadigde Noordenveldse molen. Herstel van de Aalburgse molen moest daarom wachten.
In 1996 was "De Twee Gebroeders" aan de beurt: inmiddels waren grote gebreken geconstateerd en het was al niet verantwoord meer, te draaien. Jan den Besten - die ook de herbouw van de Noordenveldse had begeleid - had al een bestek voor een grote herstelbeurt gemaakt.
Draaivaardig maken stond voorop, maar er was ook een totaalplan, dat voorzag in een maalvaardige molen. Eerste doel was herstel van metselwerk en gevlucht.
De Hollandsche Molen liet in haar jubileumjaar 1998 de Molenstichting Land van Heusden en Altena niet in de steek: De Twee Gebroeders werd betrokken als zuidelijke molen in de actie 4 Windstreken, waarbij voor vier molens in Nederland extra geld werd ingezameld. Restauratie werd snel ter hand genomen.
Bij de zware storm van zondag 27 oktober 2002 kon een alerte vrijwillige molenaar het op hol slaan en verongelukken van deze toen nog in restauratie zijnde molen voorkomen.
Op 5 september 2003 nam men de geheel gerestaureerde molen feestelijk in gebruik.
Na jaren van alleen maar draaien, maalde deze molen vanaf de zomer van 2017 ook weer. Tezamen met buurmolen 'De Hoop' te Veen maakt "De Twee Gebroeders" onderdeel uit van een maalbedrijf. Wekelijks worden hier voornamelijk biologische granen gemalen.
Over de in de molen aanwezige maalapparatuur kan nog wat worden vermeld: mengketel en graanpletter zijn afkomstig van de maalderij van Toon Rombouts in Elshout, het motorkoppel komt uit de Anna te Keent (Weert) en de borstelbuil is vervaardigd door molenmaker Kees Straver uit Almkerk.
De huidige lange spruit is gemaakt van de Derckx-roede nr. 20 (1969) van de Noordenveldse molen te Dussen. Die was na de brand van die molen afgekeurd. Van het uit Wissenkerke afkomstige gaandewerk is bij de laatste grote restauratie vrijwel alles vervangen omdat het meeste aangetast was door houtworm. De kruisarmen van het spoorwiel waren nog goed maar zijn hier niet meer gebruikt en in plaats daarvan beschikbaar gesteld aan 'De Jonge Sophia' te Groot-Ammers.
Opmerkelijk is ook dit: in september 2012 werd de oude metalen staartbalk door de fa. Straver vervangen door een nieuw stalen exemplaar. De oude bleek een deel van een Potroede waarvan het nummer, 795, nog leesbaar was. Bijzonder, omdat hier ook een binnenroede met numer 796 heeft gezeten. De vraag is nu: zijn de Potroeden 795 en 796 origineel voor deze molen geleverd, wat gezien het bouwjaar van de molen heel goed mogelijk is, of is er ooit een set slooproeden van een andere molen aangekocht? Maar in 1902 bestelde molenaar Vos voor deze molen een nieuwe buitenroede, die als nummer 1923 had. Heeft die in dat geval de 795 vervangen?
Later gingen de molenaars aan de slag met de installatie van een tweede koppel maalstenen. De stenen zelf waren bekend: die bevonden zich in het dijklichaam vlakbij de molen en hebben daar vermoedelijk meer dan 50 jaar gelegen!
De vele investeringen in deze molen namen niet weg dat in de molen nog steeds de gevolgen van de oorlogsschade merkbaar zijn: het metselwerk is indertijd dusdanig beschadigd dat dit hier en daar zonder meer lek was. Met een inmiddels professioneel graanbedrijf in huis, was een waterdichte romp min of meer een vereiste. Begin 2024 heeft men daarom de molen in de steigers gezet om alles na te kunnen kijken. Inmiddels is besloten, de stenen romp te voorzien van een nieuwe pleisterlaag.
Eind mei is de zaak voorlopig opgeleverd en zo kon de molen weer zijn eerste rondjes maken.
aanvullingen
- toelichting naam
De naam slaat zonder enige twijfel op de twee broers Den Hoet, die hier in 1872 een nieuwe molen lieten bouwen.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen