Molen Geertruida Cornelia, Gorssel

Gorssel, Gelderland
b

korte karakteristiek

naam
Geertruida Cornelia
modeltype
Ronde molen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
2000
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Gorsselse Enkweg 2
7213 LM Gorssel
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Geertruida Cornelia via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00914
oude dbnr.
B1160
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 00914 Geertruida Cornelia (Gorssel)
Marcel van Nies (10-3-2017)

locatie

plaats
Gorssel
plaatsaanduiding
gemeente
Lochem, Gelderland
kadastrale aanduiding
Gemeente Gorssel, sectie E, nr. 7923
geo positie
X: 210351, Y: 467308
N: 52.19112, O: 6.19669
biotoopwaarde
0 (onbekend)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Gorsselse Enkweg 2
7213 LM Gorssel
molenaar
telefoon
0575-492566
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Zaterdag 10.00 - 17.00 uur en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met riet
inrichting

Twee koppel maalstenen; sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met enige krullen en de opschriften '1893' '2000'

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels. Kruihaspel.
vlucht
21,80 m.
vang
Vlaamse vang; 4 vaste stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
overbrenging

Onvoldoende gegevens bekend

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 914 buiten 2000 2000 buiten aanw. 21,80
Derckx ✉︎ 915 binnen 2000 2000 binnen aanw. 21,80
wiekverbeteringen

De molen had vóór de onttakeling van 1935 geen wiekverbetering gekregen. Bij de rehabilitatie van 2000 werd het opnieuw Oud-Hollands.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Muinck Keizer, J.M. de ✉︎ 129 1905 2000 aanw. 04,60
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

molenmaker
?? (1893) Fa. Groot Wesseldijk, Lochem (2000)
omwentelingen
geschiedenis

Voor de bouw van deze molen vroeg Manus Elibertus Dommerholt op 10 maart 1893 vergunning aan. Deze werd op 28 maart 1893 verleend. Dommerholt zou hier echter geen molenaar worden: op 31 mei dat jaar kwam hij in de in aanbouw zijnde molen om het leven. Wat er precies gebeurde, is niet bekend.

Op 18 februari 1895 kwam Derk Johan Peerebolte naar Gorssel om de gestagneerde bouw te voltooien. Een jaar later, 31 maart 1896, kreeg Peerebolte vergunning voor een machinale maalinrichting gedreven door een petroleummotor van 8 pk.
Van 1900 tot 1906 was Hendrikus Rudolf Veldhorst eigenaar/molenaar en zijn opvolger was Bernard Kreeftenberg. Deze verkocht in 1919 de molen voor ƒ 15.000,-- aan de Coöperatieve Aankoop Vereniging (C.A.V.) Gorssel. Voor een borgsom van ƒ 10.000,-- werd Kreeftenberg benoemd tot zaakvoerder (directeur) van de C.A.V. en bleef hij tot 1922 tevens molenaar. Intussen was in 1921 een dieselmotor (met 2 koppel maalstenen) geplaatst ter vervanging van de petroleummotor. Op 29 april werd Jan Luichies molenaar in dienst van de C.A.V. De motormaalderij kreeg in 1933 zijn huidige gestalte.

Omstreeks 1935 werden na een breuk beide roeden verwijderd. Eén ervan zit, verzaagd tot balken, nog steeds bij een buurman in de schuur. Dat moet haast wel de houten (borst)roede zijn geweest. De andere, metalen, kwam naar verluidt in het Nederlands Openlucht Museum in Arnhem terecht.
Jan Luichies werd in 1946 opgevolgd door Teun Wesselink, die tot 1972 op de maalderij is geweest. Daarna is de gehele dieselmaalderij uitgebroken en de motor kapot geslagen. Eerder waren van de molen de kap en het binnenwerk ook al verwijderd en zo leek er dus een eind te zijn gekomen voor dit molencomplex.

De terugkeer van stenen romp naar korenmolen kan voor een bijzonder groot deel op het conto worden geschreven van de heer en mevrouw Ten Have-Van Issenhoven. Dit echtpaar kocht in 1995 de voormalige molenaarswoning en de maalderij. De molenromp was niet bij de koop inbegrepen, maar in 1996 werd ook de molenromp hun eigendom. Direct werd dit bouwwerk geconsolideerd. Men had een nadrukkelijke wens: herstel van de molen.
Na de voorbereidende werkzaamheden werd contact opgenomen met T. Groothedde, ambtenaar van de Gemeentelijke Monumentencommissie en met J. Heijdra, molendeskundige van de provincie Gelderland, om de mogelijkheden tot restauratie en financiering te inventariseren. Aangezien de romp geen rijksmonument was, moest veel geld, namelijk ƒ 300.000,--, door de eigenaar zelf worden opgebracht.

Na het nodige voorwerk werden op 1 september 1995 twee stichtingen opgericht: de Stichting Korenmolen Eesterhoek, voor eigendom, restauratie en daarna onderhoud van deze molen én de Stichting Vrienden van de Gorsselse Molens, met onder andere het doel het mogelijk maken van restauraties van molens in Gorssel in het algemeen.

In 1998 werd met herbouw begonnen. Als opdrachtgever fungeerde de Stichting Korenmolen Eesterhoek. Het werk werd uitgevoerd door molenmakerij Groot Wesseldijk uit Lochem in combinatie met een plaatselijk aannemersbedrijf. 
De restauratie omvatte het gehele molencomplex met molenaarswoning en maalderij en startte in 1999 met het herstel van muurwerk en fundering. Binnen zijn balken vervangen en nieuwe vloeren gelegd; ook moest er geheel opnieuw worden gevoegd. Rondom de molen werden de bestrating vernieuwd, het maaiveld op niveau gebracht, gras ingezaaid en nieuwe kruipalen ingegraven.
Intussen werd in de werkplaats van de molenmaker de kap vervaardigd. De bovenas, afkomstig uit de onttakelde korenmolen De Welvaart te Groessen, lag al gereed.

Onder zeer grote belangstelling bracht men op 17 mei 2000 de nieuwe molenkap aan, dit nadat eerst onder meer maalstenen, spoorwiel en koningspil naar binnen waren gehesen. Op 20 juni stak men de roeden. 
Hoewel nog niet geheel afgewerkt, vond op 1 juli 2000 toch de opening plaats. Met het lichten van de vang opende oud-burgemeester W.J.P. van Notten de molen. Burgemeester N. Meerburg had kort daarvoor de nieuwe naam van de molen onthuld.

Molenaarswoning en voormalig maalderijgebouw staan eveneens op de lijst van Rijksmonumenten.

aanvullingen

toelichting naam

Geertruida Cornelia zijn de voornamen van mevrouw Ten Have-Van Issenhoven, een van de personen die het initiatief namen tot rehabilitatie van deze molen. 

literatuur

P.D. Scholten-Ballast, 'Gorssel blij met 'Geertruida Cornelia'', in: Molens 59 (2000) 18 - 19.

foto's

foto's