Molen Rispens, Easterein (Oosterend)

Easterein (Oosterend), Fryslân
b

korte karakteristiek

naam
Rispens
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
herbouwd
1994
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Rispenserpolder, thans op vrijwillige basis

adres
Trijehuzen 4
8734 AA Easterein
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Rispens via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
12345
oude dbnr.
B114
Meest recente aanpassing
| Tellerstand
media-bestand
Molen 12345 Rispens (Easterein (Oosterend))
Ruurd Jakob Nauta (mei 2006).

locatie

plaats
Easterein (Oosterend)
plaatsaanduiding
gemeente
Súdwest-Fryslân, Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente Oosterend, sectie G, nr. 241
geo positie
X: 169732, Y: 566948
N: 53.08915, O: 5.60710
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot, de molen staat vrij in het landschap en is van verre zichtbaar

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, met stenen veldmuren
kap
Gedekt met houten delen
inrichting

Houten vijzel Ø 0,98 m., lang 4,95 m.

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, met enige witte krullen, zonder opschrift

Groot bord in de molen met daarop in sierlijke letters een opmerkelijk gedicht (zie 'Geschiedenis')

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk met 16 neuten; kruihaspel
vlucht
12,74 / 13,00 m.
vang
Vlaamse vang; vangbalk met duim; vangstok
overbrenging

Bovenwiel 38 kammen
Bovenbonkelaar 20 kammen, steek 9,7 cm.
Onderwiel 33 kammen
Vijzelwiel 29 kammen, steek 8,6 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,16

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Hiemstra ✉︎ g.n. buiten 2007 2007 buiten aanw. 13,00
onbekend ✉︎ g.n. buiten 1982 1994 buiten 2007 12,74
Buurma ✉︎ 55 binnen 1975 1975/1994 binnen aanw. 12,50
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Westra ✉︎ g.n. 1916 1946 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Rispenserpolder, thans op vrijwillige basis

molenmaker
Arjen Gerbens Timmenga, Oosterend (1821)
omwentelingen
eigendomshistorie

De Molenstichting Súdwest-Fryslân is eigenaar sinds 29 augustus 2019. Daarvoor was dat geruime tijd de Stichting Monumentenbehoud Littenseradiel.

geschiedenis

Tot 1964 bemaalde deze molen de Rispenserpolder; daarna werd de molen nog een keer hersteld maar uiteindelijk volgde sterk verval.

In 1994 is deze molen, die toen al geruime tijd zonder roeden stond, ca. 125 meter naar het noorden verplaatst, zodat ook weer op de boezem uitgemalen kon worden en vervolgens geheel in orde gemaakt.
Sindsdien draait en maalt de molen geregeld.

Bijzonder in deze molen is het grote en in fraaie letters uitgevoerde gedicht, geschreven door degene die deze molen bouwde, Arjen Gerbens Timmenga. Het moet in of vlak na 1821 geschreven zijn.

Myn maker zijner geest, door yverzugt gedreven
heeft na mij eerst gestigt, dit vaarsjen ook geschreven
hy gaf dit vaarsjen hier, als dat getuigenis
ook het voor mij was, tot Nagedachtenis
en dat ik zijn gesticht, op nieuwe fondamente
zodat mijn grond bevat, te voor geen molen kende
Doch stonden als voor my, droe moolens in myn Perk
noch landerien meer, gebragt to mijnen Werk
Waar aan als dat Ue, door leezen als kunt hooren
ik wierde meer belast, als met hun drie te voren
noch deed ik boven dien. die voor mij gingen malen
het doelwit van mijn werk, noch verre zeegepralen
Maar gij als molenaar, aan wien ik word belast
De winden zijn zeer ras. Wel op uw zaken past
draagt zorg, als gy myn gang, door mijne vang wilt stuiten
om dan niet te ras de vang, te eng te sluiten
aan het Vangen leit er veel, Want ziet met volle reeden
bespaart ook uw eigen Lijf Te raken mijnen werken
Want tegen mijnen gang zult gij niet kunnen sterken
dees les ontvangt va my, ik maker dezer molen
op dat gij onbeducht, niet in dees ramp komt doolen
Ook wensch ik dit gebouw, zelfs aan den eigenaar
net Zeegen in gebruik, veel tijden, meenig jaar
Ik dank ook voor de gunst, die gij mij deed betoonen
en 'k bid, dat God zijn heil, als iin Uw huis doet wonen
dees Wensch ontvange van mij door hartelijke wegen
ik sluite met het Woord, God schenke zijne Zeegen
Nog dient hier wel geplaatst, te sluiten mede in
ter nagedachtenis dees molen zijn begin
Wel aan den Jaargetal. als mede maand en dag
als ,em voor de eerste maal dees molen malen zag

Dees molen is gesticht in het jaar 1821
en heeft in volle glans voor de eerste maal doen malen
den 27 November van gemelde Jaar

 

aanvullingen

toelichting naam

De naam 'Rispens' werd gebruikt door degenen die in de jaren '50 en '60 nog mee gemalen hebben. Bovendien was deze polder (en dus ook de molen) ooit eigendom van Zathe Rispens.

unieke eigenschap

Het gedicht (zie 'Geschiedenis') maakt deze molen tot een zeer bijzonder monument.

trivia

Naar aanleiding van het gedicht in deze molen merkte Anton Sipman in één van zijn publicaties droogjes op, dat Timmenga een betere molenmaker dan dichter was.

foto's

foto's