Molen Zuidwijkse molen, Wassenaar

Wassenaar, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Zuidwijkse molen
modeltype
Ronde molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
herbouwd
1977
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Zuidwijkse polder, thans op vrijwillige basis

Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Zuidwijkse molen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
12348
oude dbnr.
B1136
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 12348 Zuidwijkse molen (Wassenaar)
Julius de Keuning (9-9-2017)

locatie

plaats
Wassenaar
plaatsaanduiding
gemeente
Wassenaar, Zuid-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Wassenaar, sectie C, nr. 336
geo positie
X: 89454, Y: 461821
N: 52.14069, O: 4.42970
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Op zich zeer groot, maar dit molentje ligt diep in het landschap en is daardoor vanaf openbare wegen niet gemakkelijk te zien.

contact en bezoek

bezoek/postadres

Wassenaar
molenaar
Inge Riemersma
telefoon
071-3994955
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met riet
inrichting

Gesloten houten scheprad, Ø 3,00 m.; breed 0,30 m. buiten de molen. 

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift "Zuidwijk" en enige geverfde ornamenten. 

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk met 14 neuten; kruirad.
vlucht
14,70 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel.
overbrenging

Bovenwiel 41 kammen
Bovenschijfloop 25 staven, steek 12,3 cm.
Onderschijfloop 17 staven
Onderwiel 61 kammen, steek 11,7 cm.
Overbrengingsverhouding 2,19 : 1

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Straathof ✉︎ 202 buiten 2005 2007 buiten aanw. 14,70
Straathof ✉︎ 203 binnen 2005 2007 binnen aanw. 14,70
De Gelder ✉︎ g.n. buiten 1976 1976 buiten 2007 14,50
De Gelder ✉︎ g.n. binnen 1976 1976 binnen 2007 14,50
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Verbij ✉︎ g.n. 2014 2014 aanw.
Fa. de Gelder ✉︎ g.n. 1976 1976 2014
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
of eerder
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Zuidwijkse polder, thans op vrijwillige basis

molenmaker
Onbekend (ca. 1811) Fa. vh. J. de Gelder (H. v.d. Vegte), Valkenburg ZH (1977)
omwentelingen
eigendomshistorie

In 1972 verkocht de familie Van Heeckeren van Wassenaer haar molen aan de Rijnlandse Molenstichting. 

geschiedenis

Over het verleden van dit molentje is weinig bekend: de Zuidwijkse polder is, omdat het land altijd in bezit was van slechts één eigenaar, van oudsher ongereglementeerd geweest en daarom zijn er weinig of geen geschreven archiefstukken overgeleverd.

Inmiddels is bekend dat de grootvader van Arie van der Ham (van 1946 tot 2004 molenaar van de tamelijk dicht deze molen gelegen Stevenshofjesmolen) hier lang geleden molenaar is geweest. 

Tot 1960 bemaalde deze kleine molen de polder (ca. 75 ha; opvoerhoogte 0,50 m.). Toen in dat jaar een (houten) roede brak, werd op mechanische bemaling overgegaan en stond de molen verder stil.

Op 2 september 1972 brandde de inmiddels behoorlijk vervallen molen door (kinder)vandalisme geheel uit. Op dat moment was de molen eigendom van de Rijnlandse Molenstichting, welke instantie een grote restauratie voorbereid had. Vanwege de zware brandschade zou deze restauratie veel uitgebreider moeten worden: feitelijk resteerde hier alleen de stenen romp. 

In de jaren 1976/1977 volgde zeer ingrijpend herstel: de romp werd grondig gerepareerd (maar heeft, als gevolg van de brand, blijvende schade opgelopen en is niet echt meer waterdicht te krijgen); kap, krui- en al het gaandewerk werden nieuw gemaakt. Sindsdien is deze molen weer geregeld op vrijwillige basis in bedrijf.

In 2007 kreeg de molen voor het eerst in zijn bestaan ijzeren roeden (met handhaving van de houten bovenas).
In het najaar van 2013 bleek die bovenas aan vervanging toe. In afwachting van een nieuw exemplaar volgde stilzetting. In juli 2014 werd een nieuwe bovenas gestoken; op 20 juli was de molen weer maalvaardig. 

In het late voorjaar van 2022 is de ophekking van beide roeden vrijwel geheel vernieuwd en kreeg de molen een grote schilderbeurt.

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen is vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.

unieke eigenschap

Deze molen heeft naast de voorwaterloop een smalle houten sprenkelstraat.

literatuur

Andries Veloo, 'Theo Borsboom en deZuidwijkse molen', in: Molenwereld 190 (2015) 107 - 110.

trivia

In 1976 trad Teun Waltman als jongeman bij de fa. De Gelder in dienst. Een van zijn eerste taken was de laatste hand leggen aan de nieuwe houten bovenas voor de Zuidwijkse molen. 
In 2014, 38 jaar later, maakte hij, nu als senior medewerker bij de fa. Verbij, voor dezelfde molen wederom een nieuwe houten bovenas.

foto's

foto's