Rijpwetering, Zuid-Holland

Waterloosmolen

Foto van Waterloosmolen, Rijpwetering, Piet Glasbergen (17-2-2016) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (17-2-2016)

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

Waterloosmolen

1857
Grondzeiler
Achtkante molen
Poldermolen
Achterdijk 11
2375 XJ Rijpwetering
X: 99610 Y: 468272
N 52.199776 O 4.576990
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Zuid-Holland
Kaag en Braassem
Rijpwetering
Gemeente Alkemade, sectie E, nr. 878
Rijnlandse Molenstichting

In 1965 kocht de Rijnlandse Molenstichting de molen van de Waterloospolder; deze was vanaf 1857 eigenaar geweest, ook van beide voorgangers.

Maalvaardig
Bemalen van de Waterloospolder, thans op vrijwillige basis; woning

Zeer groot; fraai gelegen nabij open water

Hugo Witteman
071-5012207

Niet te bezichtigen

Fietsroute in de buurt van Waterloosmolen via fietsnetwerk.nl
1096
01809
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Waterloosmolen

Constructie

Constructie

Grenen achtkant, gedekt met riet, op hoge gemetselde voet

Gedekt met riet

22,60 / 22,70 m.
Oud-Hollands

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
Fabrikaat Nummer Jaar Steek Verdw. Lengte
Sterkman & Zn, wed. A. 125 1861 1861? aanw.

Kruiwerk etc.

42 houten rollen; kruirad
Losse Vlaamse blokvang uit vier stukken; vangbalk met haak; vangstok; kneppel

IJzeren scheprad in de molen, Ø 5,41m.; breedte 0,35 m.
Woning in de molen

Bovenwiel 49 kammen
Bovenschijfloop 28 staven, steek 15,3 cm.
Onderschijfloop 23 staven
Onderwiel 83 kammen, steek 14,6 cm.
Overbrengingsverhouding 2,06 : 1

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de opschriften 'Anno 1857' en helemaal onderaan in een cartouche 'WL'

Op de veldmuren staan op O, ZO en W drie gewitte kruisen. Eén ervan moet zeer oud zijn; de andere twee zijn in de 20ste eeuw aangebracht door molenaar Jaap Hoogenboom.

Op één van de veldmuren is een plaquette aangebracht ter herinnering aan Anton Bicker Caarten: molenvriend, oprichter van de Rijnlandse Molenstichting en schrijver van een boekje over deze molen (zie de Literatuuropgave).

J. Timmers II, Oude Wetering (1857)
Fa. Verbij, Hoogmade (1995/97)

Waterloosmolen

Verwijzingen

Waterloosmolen

Geschiedenis

Geschiedenis

In 1634 kwamen ingelanden van zeven poldertjes in het gebied tussen de Zevenhuizervaart, het Zweiland, het Spijkerboor, de Zever en de Waterloos (de verbinding tussen de Koppoel en de Kleipoel) met elkaar overeen om hun poldertjes te verenigen tot één polder. Dit ging niet zonder slag of stoot: er waren ook tegenstanders. Op 1 maart 1636 werd een definitief besluit genomen. De Waterloospolder werd vroeger ook wel 'Zevenhuizerpolder' genoemd, naar het gehucht vlakbij de molen.

De huidige Waterloosmolen werd in 1857 gebouwd, nadat zijn voorganger, ook een achtkante molen, op 25 juni 1857 was verbrand. Die molen had op zijn beurt in 1775 een wipmolen vervangen, welke in januari van dat jaar bij storm zwaar beschadigd was en werd vervolgens niet meer hersteld. Die wipmolen moet gedateerd hebben van de stichting van de polder, dus uit 1636 of vlak daarna.

Jacob 'Jaap' Hoogenboom werd tot molenaar benoemd op 15 mei 1915 en overleed op 26 oktober 1965. In 1958 was een elektrisch gemaal gebouwd, maar Hoogenboom maalde nog graag en vaak op windkracht. Na zijn overlijden werd de molen nog regelmatig bemalen door zijn oudste kleinzoon Leo 'Leen' Witteman; later nam zijn jongere broer Cok Witteman dit over. Inmiddels bewoont en bemaalt diens zoon Hugo de molen.

In de jaren '70 van de 20ste eeuw openbaarden zich bij deze molen steeds meer problemen met de watertoevoer en de onderbouw. Er werd nog wel op vrijwillige basis gedraaid, maar het scheprad stond inmiddels nagenoeg droog. Eind jaren '80 werd de molen vanwege de slechte staat stilgezet en stond vervolgens met kale roeden en een afgezaagde lange spruit te wachten op betere tijden.

Na jarenlange stilstand volgde in 1995/97 een zeer ingrijpende restauratie, waarbij met name veel waterbouwkundig werk werd verzet: fundering, waterlopen, scheprad en onderwiel werden nagenoeg geheel vernieuwd. De restauratie was ook grensverleggend voor de molenbouw, omdat hier niet werd overgegaan tot vervijzeling, maar het scheprad, zij het sterk verdiept en ook iets versmald, gehandhaafd bleef. De molen kan sinds deze grote ingreep weer volop water geven.
Bij deze restauratie bleek ook, dat voor de bouw van dit achtkant én van zijn voorganger, gebruik gemaakt is van de fundering van de (in 1775 vervangen) wipmolen: één van de vier vroegere buitenmuren dient voor de huidige molen als binnenkrimpmuur!

Molenaars van deze molen
:
Pieter van der Kerkhof (1855 - 1872, was dus ook al molenaar op de voorganger)
Tinus van Kins (1872 - 1915)
Jacob Hoogenboom (1915 - 1965)


Waterloosmolen

Aanvullingen

Aanvullingen

Blijkens een aantekening van roedenfabrikant Straathof te Rijpwetering zijn de nieuwe roeden in 1996 over het ijs naar de molen vervoerd. Hemelsbreed is het inderdaad veel dichterbij en scheelt het een lastige rit over de smalle en bochtige Achterdijk!

De molen is vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.

A. Bicker Caarten. In Holland staat een molen. (Leiden 1960)
Jan Hofstra, 'De Waterloosmolen', in: Molenwereld (1998) 56 - 63
Andries Veloo, 'Cok Witteman en de Waterloosmolen', in: Molenwereld 127 (2009) 253 - 256

© 

Piet Glasbergen, 12-2-2017
pjjotr1

Waterloosmolen

Historische foto's

Historische foto's

Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Waterloosmolen

Actuele foto's

Waterloosmolen, Rijpwetering, Piet Glasbergen (17-2-2016) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (17-2-2016)
Waterloosmolen, Rijpwetering, Rob Simons (28-10-2012) | Database Nederlandse molens
© Rob Simons (28-10-2012)
Waterloosmolen, Rijpwetering, Matthieu Hoogduin (20-5-2017) | Database Nederlandse molens
© Matthieu Hoogduin (20-5-2017)
Waterloosmolen, Rijpwetering, Ton Koorevaar (4-5-2010) | Database Nederlandse molens
© Ton Koorevaar (4-5-2010)
Waterloosmolen, Rijpwetering, Wim Koree (12-6-2020) | Database Nederlandse molens
© Wim Koree (12-6-2020)
Waterloosmolen, Rijpwetering, Piet Glasbergen (17-2-2016) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (17-2-2016)
Waterloosmolen, Rijpwetering, Rob Simons (28-10-2012) | Database Nederlandse molens
© Rob Simons (28-10-2012)
Waterloosmolen, Rijpwetering, Piet Glasbergen (17-2-2016) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (17-2-2016)
Waterloosmolen, Rijpwetering, Rob Simons (28-10-2012). | Database Nederlandse molens
© Rob Simons (28-10-2012).
Waterloosmolen, Rijpwetering, Ruud Bax (3-2-2007).  Plaquette ter ere van Anton Bicker Caarten. | Database Nederlandse molens
© Ruud Bax (3-2-2007).
Plaquette ter ere van Anton Bicker Caarten.
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.