Molen Lageveensemolen, Lisse

Lisse, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Lageveensemolen
modeltype
Wipmolen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Lageveense polder, thans op vrijwillige basis

Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01043
oude dbnr.
B1046
Meest recente aanpassing
| Streek
media-bestand
Molen 01043 Lageveensemolen (Lisse)
Piet Glasbergen (21-4-2016)

locatie

plaats
Lisse
gemeente
Lisse, Zuid-Holland
streek
Duin- en Bollenstreek
kadastrale aanduiding
Gemeente Lisse, sectie A, nr. 1272
geo positie
X: 96170, Y: 475508
N: 52.26445, O: 4.52542
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Groot maar wordt uit richtingen tussen NNO en Z (over O) beperkt door beplantingen. Zicht en windvang vanuit ZW tot N (over W) zijn eind 2018 sterk verbeterd door het kappen van tientallen bomen.

contact en bezoek

bezoek/postadres

Lisse
molenaar
R.M. Potter
telefoon
06-57578055
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Op afspraak. Bezichtigen is hier moeilijk: deze molen is voor niet-ingewijden vrijwel onbereikbaar (zie 'Geschiedenis')

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Lageveensemolen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Wipmolen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Gedekt met gepotdekselde planken
kap
Bovenhuis rood geverfd; wit afgebiesd; kap gedekt met dakleer
inrichting

Gesloten ijzeren scheprad buiten de molen, Ø 4,04 m., breedte 0,28 m.

versieringen

Eenvoudige windvaan achterop de kap

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk; kruirad
vlucht
18,40 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 49 kammen
Bovenschijfloop 22 staven, steek 13,0 cm.
Onderschijfloop 17 staven
Onderwiel 60 kammen, steek 13,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1,58 : 1

hoogte
wiekvorm
Systeem Fauël op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Straathof ✉︎ 284 buiten 2016 2017 buiten aanw. 18,40
Straathof ✉︎ 48 binnen 1990 1990 binnen aanw. 18,40
Bremer ✉︎ 54 buiten 1961 1961? buiten 2017 18,40
Pot ✉︎ 2034 buiten 1906 1906? buiten 1961 18,33
Pot ✉︎ ? binnen ? binnen 1990 18,30
wiekverbeteringen

Lang geleden was deze molen op beide roeden half-verdekkerd, dus Oud-Hollandse windborden aan de voorzijde en stroomlijnneuzen aan de achterzijde. Niet precies bekend is, wanneer dit vervangen is door het systeem Fauël (fokwieken).

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Schretlen & Co, D.A. ✉︎ 191 1876 1890 aanw. 03,55
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Lageveense polder, thans op vrijwillige basis

molenmaker
Fa. Melman, Warmond (1890)
omwentelingen
geschiedenis

De Lageveense molen is een wipmolen uit 1890. Zijn voorganger brandde op 27 juli 1890 af, naar wordt aangenomen door een vonk van een langsrijdende locomotief. Er volgde meteen herbouw door de fa. Melman uit Warmond.
In 1842 was die voorganger vanwege de aanleg van de spoorlijn Haarlem-Den Haag al enige tientallen meters verplaatst. Nog veel eerder, namelijk in 1657, was die molen ook al verplaatst, toen vanwege de aanleg van de trekvaart tussen Haarlem en Leiden.

De molen bemaalde tot 1990 als hoofdbemaling deze polder (ca. 190 ha.; opvoerhoogte 0,50 m.). Daarna is nog heel vaak op vrijwillige basis met de molen gemalen.
In 2015 bleek na onderzoek dat de buitenroede vervangen moest worden. Een nieuwe roede werd in het voorjaar van 2016 geleverd maar niet gestoken: intussen was namelijk  ook geconstateerd dat de bovenas scheuren vertoonde die nader onderzocht moesten worden. Als gevolg werd de molen stilgezet.

In de zomer van 2017 begon molenmakerij Verbij met herstelwerk: de oude buitenroede werd gestreken en de bovenas gekramd. Daarna is de nieuwe buitenroede gestoken.

De Lageveense molen staat vlakbij de spoorlijn Haarlem-Leiden en enige kilometers van een verharde weg. Toegang is alleen mogelijk via een flinke wandeling door de polder.
Toen de molen nog in bedrijf was, was dit anders geregeld: Leo Cozijn, woonachtig naast de Hoogeveense molen (aan de andere zijde van de Leidsevaart) was lange tijd ook molenaar van de Lageveense en had officiële toestemming van de NS om de spoorbaan te voet te mogen oversteken. Toen de molen in 1990 buiten bedrijf kwam werd deze toestemming meteen ingetrokken!

 

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen wordt vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.

literatuur

Andries Veloo, 'Jan Pieter molenaar van de Lageveense molen', in: Molenwereld 149 (2011) 229 - 232

foto's

foto's