Molen Swarte Prinsch of De Lytse Geast, Tietjerk / Tytsjerk

Tietjerk / Tytsjerk, Fryslân
b

korte karakteristiek

naam
Swarte Prinsch of De Lytse Geast
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Draaivaardig
bestemming

Vh. bemalen van de polder Ouddeel, thans buiten bedrijf; recreatiewoning en te koop

adres
Alddiel 4A
9255 XG Tytsjerk
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03001
oude dbnr.
B135
Meest recente aanpassing
| Overig
media-bestand
Molen 03001 Swarte Prinsch of De Lytse Geast (Tietjerk / Tytsjerk)
Quistnix (18-4-2010) CC BY-SA 3.0

locatie

plaats
Tietjerk / Tytsjerk
gemeente
Tytsjerksteradiel, Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente Hardegarijp, sectie F, nr. 2233
geo positie
X: 187074, Y: 579355
N: 53.19988, O: 5.86717
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Alddiel 4A
9255 XG Tytsjerk
molenaar
-
telefoon
e-mail

website
social media
open voor publiek
nee
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Swarte Prinsch of De Lytse Geast via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtktant, gedekt met riet, met stenen veldmuren
kap
Gedekt met riet
inrichting

Voorheen houten vijzel; recreatiewoning in de molen

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd, met in grote cijfers het jaartal '19' '00'

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk; 16 neuten. Kruilier (niet vast aangebracht).
vlucht
16,42 m.
overbrenging

Bovenwiel 44 kammen, steek 11 cm.
Rest gaandewerk niet meer aanwezig

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Buurma ✉︎ 294 buiten 1994 1994 buiten aanw. 16,42
Buurma ✉︎ 295 binnen 1994 1994 binnen aanw. 16,42
wiekverbeteringen

Deze molen was lang voorzien van zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen. In of voor 1966 was dit alweer weggerestaureerd tot Oud-Hollandse ophekking voor zeilen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Muinck Keizer, J.M. de ✉︎ 80 1898 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Draaivaardig
bestemming

Vh. bemalen van de polder Ouddeel, thans buiten bedrijf; recreatiewoning en te koop

molenmaker
Sipke Jelles en Jelle Sipkes Lenstra, Wolvega (1900)
omwentelingen
geschiedenis

Deze molen werd gebouwd in 1900; in 1903 bouwde de firma Lenstra nog een dergelijke molen, een ruime kilometer verderop. In beide gevallen gebeurde dit in opdracht van een stichting. Eerste molenaar hier was Pieter Willems de Boer. Hij beeindigde zijn werkzaamheden in 1924.
Tot 1959 werd de polder Ouddeel met behulp van een houten vijzel door deze molen op peil gehouden.

Opmerkelijk aan deze molen is dat in het verleden het hekwerk op de buitenroede verder door liep dan de roede lang was. Dit was tot 1967 het geval, in dat jaar werd mét de zelfzwichting ook vrijwel al het gangwerk verwijderd. Dit alles om de molen als vakantiewoning in te kunnen richten. Tot 1994 waren hier een ijzeren (waarschijnlijk fabr. Pot) en een houten roede aanwezig.

Los bij de molen worden de oude kruilier en onderbonkelaar bewaard. De oude vijzel wordt gebruikt in een gemaal elders in Frieland. Verder is het niet ondenkbaar dat in de toekomst de staart weer aangelast zal worden; als dit gebeurt zal de oude kruilier weer teruggeplaatst worden. Vanwege het huidige gebruik als recreatiewoning is de staartbalk namelijk ingekort en moet het kruien met een losse lier worden verricht. 

De molenwerf heeft begin 2019 een "grote beurt" gehad en ligt er daarna weer prima bij. De molen zelf is draaivaardig en een paar kleine herstelwerkzaamheden zijn gedekt door een recent toegekende subsidie. We kijken er naar uit om binnenkort de Swarte Prinsch weer te zien draaien als voorheen.

Eind januari 2019 is deze molen te koop gezet voor het bedrag van € 239.500,-- k.k.
Na enige jaren uit de verkoop te zijn geweest is de molen eind april 2023 opnieuw in Funda aangetroffen, ditmaal met een vraagprijs van € 450.000,--.

aanvullingen

toelichting naam

Beide aanwezige namen zijn aan de fantasie ontsproten; de molen bemaalde vanouds de polder Ouddeel.

foto's

foto's