Molen Grutmolen aan de Voldersgracht, Den Haag

Den Haag, Zuid-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Grutmolen aan de Voldersgracht
modeltype
rosmolen
functie
grutmolen
bouwjaar
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
17910
oude dbnr.
Meest recente aanpassing

locatie

plaats
Den Haag
plaatsaanduiding
Gevolde Gracht, na ~1860 Voldersgracht genaamd
gemeente
Den Haag, Zuid-Holland
plaats(en) voorheen
's-Gravenhage
streek
Haaglanden
kadastrale aanduiding 1811-1832
Cornelis van Niekerken; grutterij aan de westzijde van de Voldersgracht: H-308, H-308bis en gedeeltelijk H-307; pakhuis in een slop aan de oostzijde van de Voldersgracht: H-159
geo positie
X: 81438, Y: 454807
N: 52.07665, O: 4.31413
(coördinaten zijn bij benadering)

constructie

modeltype
rosmolen
krachtbron
spierkracht
functie
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
bouwjaar
circa 1750
verdwenen
geschiedenis

Cornelis van Niekerken werd geboren rond 1780 in Utrecht. Hij trouwde in 1804 met Maria Regouw, weduwe van Pieter van Gerven, in Den Haag. Hun zoon Johannes Folkert, geboren in 1810, trouwde in 1833 met de bakkersdochter Maria Anna van Kersbergen en hielp zijn vader in de grutterij.

Na het overlijden van Cornelis van Niekerken in 1848 werd de grutterij te koop aan geboden in een advertentie in het Algemeen Handelsblad van 18 juni 1849:

 

18-06-1849: Algemeen Handelsblad

Men is van meening, ten overstaan van JOHANNES BERVOETS, Notaris te 's Gravenhage, op Maandag den 2den Julij 1849, des Namiddags ten Vijf ure, in het Venduhuis der Notarissen, in de Nobelstraat aldaar, te Veilen en op Maandag den 9den daaraanvolgende, des Avonds, ten Zeven ure, finaal te Verkoopen:  

NR 1. Eene sedert meer dan eene Eeuw bestaande florissante en goed onderhouden GRUTTERIJ, met deszelfs Huizing, Stalling met Hooizolder, Korenzolders, ERVE en verdere aanhoorigheden, tot eene wel ingerigte Grutterij benoodigd zijnde, met eenen Gang of Poort daarnevens, bestaande gemelde Huizing uit eenen grooten Winkel, twee Beneden- en drie Bovenkamers, Zolder, Keuken, met alle Gemakken voorzien en twee Zolders daar boven, alles annex elkander, staande en gelegen aan de Westzijde van de Voldersgracht, te 's Gravenhage, Wijk R, nr 319, Verpondingsnr. 300, Kadaster- Sectie H, Nrs 308, 308-bis en gedeeltelijk Nr 307; aangeslagen in de Grondlasten over het jaar 1849 als Gebouwd en Ongebouwd Eigendom met ƒ 53.36. En

NR 2. Een hechte en sterke STAL of WAGENHUIS en ERVE, met Zolders daarboven , ook ingerigt tot Korenzolders, staande en gelegen in een Slop aan de Oostzijde van de Voldersgracht in 's Gravenhage, Wijk R, Verpondingsnr. 358, Kadaster Sectie H, Nr 159; zijnde aangeslagen in de Grondlasten als voren, met ƒ 8.48. De beide gemelde Perceelen, welke bij de Gunning eerst separaat en daarna gecombineerd ten Verkoop zullen worden aangeboden, zijn te aanvaarden bij de betaling der Kooppenningen op den 1 September 1849 of zoo veel eerder, als de Kooper met den Verkooper mogt overeenkomen; kunnende dezelve Perceelen worden bezigtigd des Dingsdags en Vrijdags van 10 tot 12 ure. Nadere onderrigting te bekomen ten Kantore van voornoemden Notaris J. BERVOETS, in 's Hage.

De nieuwe eigenaar was Lambertus Jacobus Wijsman, geboren op 16 november 1820 te Den Haag. Hij trouwde op 26 september 1849 met Pieternella Turfboer in Den Haag.
In het Adresboek van 's Gravenhage van 1859 woonde hij op de Voldersgracht 89. Hij verving de rosmolen door een stoommachine.
In 1874 bood hij de grutterij te koop aan in het Dagblad van Zuid Holland en 's Gravenhage van 16 februari:

 

16-02-1874: Dagblad Zuid-Holland

Ten overstaan van den Notaris Mr. H. Reyers zal in het Venduhuis der Notarissen, in de Nobelstraat te 's Gravenhage, in het openbaar, op MAANDAG | den 9n Maart 1874, des namiddags ten 5 ure, worden Geveild en op MAANDAG den 16n Maart 1874, des avonds ten 7 ure, worden Verkocht:

I. Een hecht, sterk en weldoortimmerd WINKELHUIS en ERVE, staande en gelegen aan de Voldersgracht, No. 89, te 's Gravenhage, met eenen uitgang door de daarnevens gelegen Poort naar de Voldersgracht, bevattende behalve den zeer ruimen Winkel, vijf zoo Boven- als Benedenkamers, waarvan twee en Suite achter den Winkel, Zolder, Vliering en verdere gemakken, voorts achter het Huis een Keuken met Kamer en Zolder, Kadaster Sectie H, No. 1072 gedeeltelijk, groot 1 Are, 4 Centiaren.

II. Een PAKHUIS met, TWEE ZOLDERS aan de Haagpoort, No. 12 te 's Gravenhage, hetwelk een geheel uitmaakt met perceel en daarmede sedert onheugelijke jaren met het beste succes als Grutterij is gebruikt en sedert vele jaren te zamen met perceel 3 ook is ingerigt tot eene Stoom Meel- en Bloemfabrlek, Kadaster Sectie H, No. 1072 gedeeltelijk, groot 84 Centiaren, en 1140 groot 11 Centiaren

III. Een HUIS en ERVE. bevattende vier Vertrekken, Pomp met best wel- en regenwater, en PAKHUIS met ZOLDER. alles staande en gelegen naast perceel 2 en door eene Poort uitkomende aan de Voldersgracht, thans gebruikt tot bergplaats bij perceel 2, doch bijzonder geschikt om ingerigt te worden voor 3 afzonderlijke Woningen, Kadaster Sectie H. No. 306 gedeeltelijk , groot 1 Are en 22 Centiaren.

IV. Een groot PAKHUIS, met afzonderlijke STALLING voor 2 paarden, aparten Mestput, twee Graanzolders en Hooizolder, aan de Haagpoort voormeld, No. 12a, Kadaster Sectie H, No. 306 gedeeltelijk, groot 1 Are en 61 Centiaren.

V. Een hecht en sterk HUIS en ERVE met PLAATSJE, staande en gelegen aan de Voldersgracht, No. 85, te 's Gravenhage, bevattende twee Boven- en twee Benedenkamers, Kelder en Voor- en Achterzolder, Kadaster Sectie H, No. 306 gedeeltelijk, groot 57 Centiaren. In het jaar aan huur opbrengende fl 234. De Grondlasten over 1874 bedragen van de Percelen 1 en 2 te zamen fl 36.45 en van de Percelen 3, 4 en 5 te zamen fl 22.48.

VI. Het zich in perceel 2 bevindende STOOMWERKTUIG, beslaande uit: Ketel, Machine, Steenen. Drijfwerk, Eegst enz.

De Percelen 1, 2 en 3, die te zamen met perceel 4 door hunne uitgebreidheid, ligging midden in de stad en vergunning voor de Stoommachine ook voor vele andere affaires bijzonder geschikt zijn, zullen eerst afzonderlijk en daarna gecombineerd worden afgeslagen, terwijl al de Percelen te aanvaarden zijn bij de betaling der kooppenningen op den ln Mei 1874, en bezichtigd kunnen worden des Dingsdags en Vrijdags van 1 tot 3 ure. Nadere inlichtingen zijn te bekomen ten kantoren, van den Notaris J. L. Wiercx en van den voornoemden Notaris Reijers.

 

Het bedrijf werd gekocht door Simon Jacob Weijl, geboren in 1821 in Nijkerk, bakker van beroep, die in 1848 in Leiden getrouwd was met Aaltje van Wijnbergen.
Het echtpaar woonde eerst op Voldersgracht 91, maar verhuisde later naar de Lutherse Burgwal 23a. Simon Jacob Weijl overleed in 1902 in Den Haag. Er bestaat een foto van het gruttersbedrijf gemaakt rond 1868.
Volgens het Jaarverslag van de Gemeente Den Haag voor het jaar 1919 (pagina 62), ontving S. Weijl, een zoon van Simon Jacob, fl. 9096 als schadeloosstelling voor de percelen Voldersgracht 87, 87a, 89a en 89b.

Informatie en onderzoek door Anton Bom, 29-03-2024

aanvullingen

wetenswaardigheden

De Voldersgracht dankt zijn naam aan de hier in de 15de en 16de eeuw gevestigde volders. Zij gebruikten het grachtenwater voor het uitspoelen van het gevolde, vervilte, laken. Na de neergang van de lakenindustrie werd de gracht in 1612 gedempt.