Molen Hondenmolen van Ten Brinke, Haarle

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1940

verdwenen

geschiedenis

Twentsch Dagblad Tubantia, 1 nov. 1940:

"Een hond als krachtbron
Op vele boerderijen zijn pomp of put nog niet vervangen door de waterkraan. Een waterleiding is voor vele boerderijen een begeerlijk bezit, niet alleen vanwege de kwaliteit van het water maar bovendien om het gemak, dat men het water slechts door 't omdraaien van een kraantje kan verkrijgen. Vooral wanneer de oogst wordt binnengehaald en de heele familie op het land moet zijn, gaan er vele kostbare oogenblikken verloren, indien men langen tijd aan den put moet staan om het water emmer voor emmer naar boven te halen.
De landbouwer A. ten Brinke te Twilhaar, gemeente Hellendoorn, heeft een waterleiding gemaakt, waarvoor de drijfkracht wordt geleverd door een hond. Voor zijn boerderij bevindt zich een ongeveer zeven meter diepe put, welke zeer zuiver water geeft. Hierop is een waterpomp gemonteerd, waaraan een vliegwieltje is verbonden, dat met een riem in verbinding staat met een wiel van circa drie meter middellijn, dat in een huisje is geplaatst en een breed loopvlak heeft. Zodra de hond zijn tocht op het loopvlak begint wordt het vliegwiel boven den put in beweging gebracht, en dit brengt op zijn beurt de pomp in werking. Het water stroomt in een reservoir, dat weer in verbinding staat met de drinkbakken in de stallen en in de weide. De regulateur zorgt er voor, dat in de drinkbakken 't water steeds even hoog staat. Wanneer paard en koe den dorst gelescht hebben wordt „Frits" geroepen en een kleine wandeling in den tredmolen brengt het water weer op het gewenschte peil. Ook de boerin ondervindt veel gemak van deze installatie, daar de hond zonder eenige moeite de waschmachine in werking kan brengen; zelfs kan Frits den slijpsteen laten draaien.
Op de bovenste foto ziet men het huisje, waarin Frits wandelt, de pomp en het reservoir. Op de andere kiek ziet men Frits bezig water te putten. (Foto's Hartgerink)."

Waar deze hondenmolen exact stond, weet ik niet. Maar vermoedelijk aan de Schippersweg of Oude Deventerweg te Haarle - Hellendoorn. Het schuurtje waarin Frits rende, was maar vier dakpannen breed.
Werner ten Cate, 10 nov. 2021.

Dit was aan de Oude Deventerweg 3 of 3A. De Ten Brinke in kwestie zou later zijn verongelukt bij de rijksweg, aangereden door militairen naar het schijnt. Volgens mij waren er geen nazaten van hem.
Thom Kuiper, 14 nov. 2021.