Molen Watertrommelmolen van Jacob Jongeneel, Naaldwijk

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1782

verdwenen

1783

geschiedenis

Bericht wegens een Watermachine welke de Scheprad Molens meer dan het dubbeld overtreft.
Vervaardigt te Rotterdam in den jare 1766. Door Jacob JONGENEEL.
Te Rotterdam by J. van der Laan 1767. In groot octavo 21 bladz 84

BERICHT WEGENS EEN WATERMACHINE
Dit Papier behelst een bericht van ene Watermachine of Watermolen welke van binnen voorzien is met drie Trommels en een Scheprad waer van men zich naer gerade der omstandigheden of afzonderlyk of samengevoegd kan bedienen t zy door middel van den wind of door veelsoortige gewichten.
De Autheur geeft enige proeven aen de hand die hy in t klein genomen heeft om te toonen welke uitwerkingen men van deze Machine te wachten heeft en in hoe verre dezelve zo ten aenzien van de hoeveelheid als van de hoogte des waters de Scheprad Molens overtreft Voorts tracht hy enige bedenkingen die er tegen op mogten komen uit den weg te ruimen en betuigt bereidvaerdig te wezen om op zyn eige kosten voor iemand des begerende een grooten Trommel molen te laten stigten onder conditie dat zyne kosten en moeite indien hy aan het voorgestelde einde voldoet volgens een bevorens gemaakt redelyk accoord zullen betaald worden Zullende hy zo de Machine niet voldoet den Trommelmolen tot een ordinairen Scheprad molen maken zoodanig als zal begeerd zyn mits betalende de ordinaire kosten van zoodanigen Scheprad molen zonder meer
Volgens een hier aen gehecht byvoegzel zyn door Haer Ed Groot Mog de Heren Staten van Holland en Westvriesland de Heren P v Bleiswyk J v Roye en J Luloffs gecommitteerd geweest tot het onderzoeken van deze Machine en gemelde Heren hebben na een naeuwkeurig onderzoek hun zonderling genoegen deswegens betuigd en een gunstig rapport daer over ingeleverd dat ten gevolge gehad heeft dat genoemde Heren Staten den Uitvinder met een ampel Octroy hebben gelieven te begunstigen op den 18 December 1767
-----

Resolutien van Heeren Staaten van Holland en WestVriesland 1767 tweede deel
Octroy op seekere Trommelmolen verleent an J. Jongeneel te Rotterdam op 18 dec. 1767
-----

Rotterdamse Courant, 26 jan. 1771:
"BEKENDMAKING door JACOB JONGENEEL, Koopman te Rotterdam , betreffende zyne nieuw uitgevonden WATERTROMMELMOLEN: Met welken Trommel-Molen men , in gelyken tyd, twee malen zoo veel water uit de Polders kan ontlasten, dan met een evengroote Schepradmolen : en in een Jaar tyds, driemalen zoo veel water, tot dezelfde hoogte, kan uitmalen, dan met de ordinaire Schepradmolens doen kan. Dit alles heeft de Uitvinder met onwederspreeklyke proeven, door een daar toe Vervaardigd Molentje, ’t geen met alle naauwkeurigheit, evenredig tegen een grooten Schepradmolen gemaakt is, aangetoond, in den Jare 1767, aan de Wel-Ed. Gestr. Heeren Mr. P. VAN BLEISWYK , Pensionaris der Stad Delft, Mr. J. VAN ROYEN , Pensionaris der Stad Leiden , en wylen den Hooggeleerden Heer J. LULOFS, Professor aan ’s Lands Universiteit te Leiden, als Gecommitteerde van HUNNE ED. GROOT MOG. de STATEN van Holland en West-Friesland : op welkers goedkeuring en aanpryzing, aan den Uitvinder een ampel Octroi verleend is. Dit Werktuig en de daar mede genomen proeven, (welke noch daaglyks kunnen genomen worden) heeft de Autheur beschreven in een Werkje, gedrukt in den Jare 1768, by Jóóst vander Laan, Boekverkooper in de korte Hoofdsteeg te Rotterdam, alwaar het zelve te bekomen is. Doch de Uitvinder wel voorziende, dat sommige, het zy uit onkunde of eigen intrest, niet in gebreken zouden blyven om velerlei ongegronde zwarigheden en visseryen voor te wenden , waar door dit zoo nuttig en Voordeelig Werktuig buiten gebruik zoude blyven; zoo heeft hy, tot wegneming van alle verkeerde vooroordeelen en ingebeelde schadens, die men, door het stigten van zynen Trommel-Molen, zoude konnen lyden, aangeboden, zoo als hy nog heden, by deze Bekendmaking aanbied , om , op zyne eigen kosten, eene groote Trommel-Molen te maken ; welke voldoende bevonden wordende, aan hem zal betaald worden, volgens een bevorens gemaakt accoord ; doch niet voldoende , dan neemt de Uitvinder aan, om den Trommel-Molen, voor zyne rekening, te veranderen tot een Scheprad-Molen waar voor men alleen de ordinaire kosten van dergelyke Scheprad-Molen aan hem voldoen zal. Maar overwegende dat vele Polders , (welke, niettegenstaande zy, zoo als heden jammerlyk door het overtollig water als overstroomd zyn, tot groote schade en elende der lnwonende) egter, wegens hunne bekrompe inkomsten en zware lasten, buiten staat zyn , en daarom wederhouden worden, om een geheel nieuwen Molen te stigten ; zoo heeft de Uitvinder een middel uitgedagt, om de noodlydende, met weinige kosten te hulp te komen , en hen van het overtollig water te bevryden, door één zyner Trommels te voegen by hun Scheprad : ’t geen voldoende bevonden wordende, aan hem, volgens een bevorens gemaakt accoord, zal betaald worden, in contant geld, of op een Obligatie tegen 4 Per Cent ’s Jaars. Dog het werk niet voldoende zynde , zal hy het zelve, voor zyne rekening laten hermaken, zoodanig als het bevorens geweest is : Konnende zy die hier belang in hebben, daaglyks met hem, te Rotterdam, daar over spreken en nadere informatie bekomen."