Molen Hogewaterensmolen, Zuidveen

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1560

verdwenen

na 1560

geschiedenis

Rond 1560 tekent Jacob van Deventer zijn kaarten van Steenwijk en omgeving (zie dbnr. 17543). Op zijn kaarten komen in en rond Steenwijk vijf standerdmolens voor: één in Steenwijk zelf en twee ten westen, één ten zuiden en één ten oosten van de stad. Deze molen betreft de molen ten zuiden van de stad, in het huidige Zuidveen. Op de kaart van Van Deventer zijn het landweggetje dat de voorloper was van de huidige Zuidveenseweg, de huidige Gasthuislaan en de voormalige brug over de Langesloot goed herkenbaar. De molen stond aan de zuidzijde van dat landweggetje, halverwege tussen de kruisingen met de Gasthuislaan en de brug.

Het Lexicon Steenwijks Verleden op bovenstaande website van de Historische Vereniging Steenwijk en Omstreken meldt over de molen: Hogewaterensmolen: een in 1565 genoemde graanmolen in Zuidveen. Over de herkomst van de molennaam: Hogewateren: in de 16e eeuw gebruikte plaatsnaam van de tegenwoordige dorpskern van Zuidveen. De naam duidt op de wat hogere ligging ten opzichte van het nabije Wateren.

Op prenten van de oorlogshandelingen rond Steenwijk eind 16e eeuw komen, afgezien van de molen in de stad, dbnr. 17542, geen andere molens voor.

Ondanks de relatief grote afstand tot Steenwijk is de molen mogelijk toch rond het begin van de 80-jarige oorlog binnen de stad gehaald. Dit gebeurde bij veel steden nadat spaanse belegeraars elders, zoals rond Rotterdam, alle molens buiten de stad in brand hadden gestoken. Een logische nieuwe standplaats zou dan op het Heilige Geestbolwerk zijn, dbnr. 16184. Wat ook wel voorkwam is dat molens daadwerkelijk verloren gingen door oorlogsgeweld en dat de molenaar na de oorlog gecompenseerd werd voor het verlies van zijn molen door de stad. Meestal werd hem dan ook een nieuwe veilige standplaats op de wallen nabij zijn oude molen aangeboden en werd de molen op kosten van de stad herbouwd. Ook dan lijkt molen dbnr. 16184 de meest logische opvolger.