Molen Joosts mole, Beverwijk

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1300

circa

verdwenen

circa 1576

verwoest

opvolger

Beverwijk (Molen van Beverwijk (1e))

geschiedenis

Uit de rekeningen (1316-1323) van Willem Ver Baertensonen van Haarlem die rentmeester was van Jan van Henegouwe of ook wel Jean van Beaumont, weten we dat er toen al een standerdmolen stond in "die Wiic" ofwel Beverwijk.

In 1317 is er sprake van de "utgheven van der molen in die Wiic", uitgave van zeilen voor de molen zeven schellingen, en voor een windas acht schellingen. In 1318 werd aan reparatie door de timmerman Heyneman uitgegeven: vier pond en twee schellingen voor twee kruisbalken en acht wortelhouten. Verder uitgegeven vijf pond voor vervoer van hout uit Dordrecht naar Beverwijk door "Luesken", en voor elzenhout dat nodig was om de molen "t'onderscoren".

In 1320 had timmerman Heyneman het weer druk met een grote reparatie. Allereerst had de molen een nieuwe steen nodig; deze moest uit Dordrecht komen en kostte vier pond en acht schellingen. De steen werd van Dordrecht naar Alkmaar vervoerd en ontscheept voor 47 schellingen. Daarna moest de steen naar Beverwijk worden vervoerd voor zes schellingen. Verder moest meester Heijneman "van sine lone van den roeden in te steken, do si gebroken waren en de loepasse (loopas) ende roeden te hecken". Twee nieuwe roeden kostten in die tijd drie pond en twee schellingen.

Bron: "Windbrief" 110, De meelmolen in de middeleeuwen en later, met dank aan H. van der Kaay.
-----

Jacob van Deventer tekende rond 1560 twee standerdmolens in Beverwijk.

Deze noordelijke molen stond op de hoek van de huidige Romerkerkweg-Baanstraat.
De zuidelijke molen (Tenbruggencatenummer 17474) stond aan de noordzijde van de huidige Groenelaan, nabij de afslag naar de Zeestraat. Aan de haven stond nog geen molen.

Op een anonieme kaart uit 1550-1576 in het Noord-Hollands Archief, inv.nr. NL-HlmNHA_51000304 komen beide molens ook voor. De positie is ongeveer hetzelfde als bij Van Deventer maar niet precies, wij houden de kaart van Van Deventer aan, maar op de anonieme kaart worden de molens wel met (eigenaars-)naam genoemd: bij de noordelijke molen lijkt 'Joosts molen' te staan, bij de zuidelijke '??rans mole' (eerste letters onduidelijk).

Voor de zuidelijke windmolen was in 1536 een windbrief uitgegeven aan een privépersoon, Frans Meck. Daaruit volgt dat deze noordelijke molen waarschijnlijk de gemeentelijke korenmolen was.

Volgens de website van de Gemeente Beverwijk werd Beverwijk in 1576 door de Spanjaarden nagenoeg met de grond gelijk gemaakt. Slechts negen huizen resteerden. Zonder twijfel hebben beide molens dat niet overleefd.

In of kort na 1578 zullen ter vervanging de twee andere molens in Beverwijk gebouwd zijn, zijnde dbnr. 7050 aan de haven en dbnr. 15856. In 1578 werden twee windbrieven uitgegeven voor nieuwe molens. Deze beide molens staan nog niet op de twee kaarten hier.