Molen De Hoop (2e), Amsterdam

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1661

circa

verdwenen

voor 1698

afkomstig van

Amsterdam (De Hoop (1e))

voorganger

Amsterdam (De Hoop (1e))

opvolger

Amsterdam (De Hoop (3e))

geschiedenis

De molen stond op eerst op een bolwerk op de hoek van de Derde Uitleg en moest in / na 1661 worden verplaatst vanwege de Vierde Uitleg. Hij kwam op bolwerk Reguliers terecht, een verplaatsing van 1,3 km naar het zuidoosten.

Er zijn onduidelijkheden bij deze verplaatsing. De voorganger voor de verplaatsing was een grondzeiler, maar hier op het Reguliersbolwerk wordt op een paar afbeeldingen een standerdmolen weergegeven. Daarnaast zijn er ook afbeeldingen van kort na de verplaatsing waar al een stellingmolen wordt weergegeven: Enerzijds wordt op een tekening van de Weteringspoort bij molen De Wetering (2e, dbnr. 12532, detail zie onder), op de achtergrond een standerdmolen geschetst. In de atlas van De Wit uit 1698 is een aanzicht van de vierde uitleg door Johannes de Ram (ongedateerd, maar dus tussen 1661 en 1698) opgenomen, waarop de molen ook als standerdmolen is afgebeeld (zie onder, tussen De Wetering op het Weteringsbolwerk en De Roohaan op het Ouwerkerkx bolwerk). Anderzijds is er een kaart van Nicolaes Visscher bekend van (na) 1662 waarop al de stellingmolen is afgebeeld. Die kaart van Visscher is echter op zich niet van een jaartal voorzien, evenmin als het aanzicht van Johannes de Ram.

Dat één tekenaar eens bij vergissing een standerdmolen tekent i.p.v. een stellingmolen is natuurlijk goed mogelijk, maar dat het twee keer gebeurt wordt toch onwaarschijnlijk. De conclusie is dan ook dat er, hoe kort hij ook heeft bestaan, waarschijnlijk daadwerkelijk een standerdmolen naar dit bolwerk is verplaatst en dat er niet direct een stellingmolen is gebouwd.

Het is gissen naar de achterliggende redenen. Misschien was het wel de bedoeling in 1661 de voorganger te verplaatsen, maar bleek dat toch uiteindelijk fysiek niet mogelijk: op de kaart van 1657 lijkt die voorganger van steen te zijn, lastig te verplaatsen. Misschien is daarom als noodoplossing tijdelijk een oude standerdmolen gebruikt om voortgang van het maalbedrijf te garanderen tot een nieuwe stellingmolen kon worden gebouwd. Mogelijke kandidaat hiervoor: De Tor (dbnr. 8769) die ook na 1657 is verdwenen, maar kennelijk niet verplaatst hoefde te worden in 1661 (zie de verplaatsingskaart bij de voorganger).