Molen Meestoof De Zon, Goes

Goes, Zeeland
v

korte karakteristiek

naam
Meestoof De Zon
modeltype
rosmolen
functie
meekrapmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
17421
oude dbnr.
V17421
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 17421 Meestoof De Zon (Goes)
deel kadasterkaart Goes, 1811-1832

locatie

plaats
Goes
plaatsaanduiding
Albert Joachimikade
gemeente
Goes, Zeeland
streek
Zuid-Beveland
kadastrale aanduiding 1811-1832
Goes B (1) 181 Geïndauteerden in de meestoof de Zon
geo positie
X: 51198, Y: 392453
N: 51.51150, O: 3.89184

constructie

modeltype
rosmolen
krachtbron
spierkracht
functie
versieringen
In de gevel bevond zich een mooie steen met daarop een zon afgebeeld.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
1865 verstoomd 1964 afgebroken
geschiedenis
Uit Goes wordt het volgende gemeldt
Op den 27 April jl heeft de arrondissements regtbank alhier uitspraak gedaan in de zaak ten laste van Leendert Douw drooger Krijn Labeur stamper in de meestoof de Zon te Goes en Charles Petrus Soutendam mee-handelaar te dier stede als beklaagd de twee eersten wegens het bereiden van verstampte mullen belast met meer dan 15 l. aarddeelen en het vullen van mee-vaten waarin bereidste voren stopgaten waren gemaakt en de derde wegens medepligtigheid aan eerstgemeld feit zoo als een en ander in dertijd door heeren keurmeesters in de meestoof de Zon gedurende de teelt van 1839 en 1840 was ontdekt en bij processen verbaal geconstateerd. De twee eerste beklaagden zijn te dier zake veroordeeld te weten de eerste tot eene geldboete van duizend gulden de tweede tot eene geldboete van vijfhonderd gulden bovendien ieder tot eene geldboete van tien gulden en beiden tot de kosten van den processe met de verbeurdverklaring der dertien afgekeurde én in beslag genomen vaten Hebbende de regtbank ten opzigte van den derden beklaagde verklaard dat hoezeer hij zich op eene allezins ongepaste wijzemet de bewerking en keuring van gemeld fabricaat had bemoeid er echter geene genoegzame bewijzen aanwezig waren als zoude hij aan de overbelasting daarvan een strafbaar deel hebben genomen en mitsdien denzelven vrijgesproken


Bron: Nederlandsch nieuwsblad, Leopold Loebenberg, Januarij tot 5 April 1841

-----

Meestoof ‘De Zon’ stond aan de haven te Goes. Vooraan bevond zich de droogtoren met de karakteristieke uitbouw waarin zich de eest bevond. ‘De Zon’ werd in 1595 opgericht en heeft tot 1913 geproduceerd.
Ze was daarmee één van de laatste stoven die meekrap verwerkte.
In 1852 werd stoomdroging ingevoerd waarvan de kosten 2000 gulden bedroegen. In 1865 werd besloten ook het stampwerk te vervangen door een maalinstallatie die door stoom werd aangedreven. In 1964 werd deze eeuwenoude stoof afgebroken in verband met de aanleg van een jachthaven. Er is toen een maquette gemaakt, die zich in het Openluchtmuseum bevindt.

aanvullingen

trivia
Het stamphuis.
Wanneer de worteldelen (racine) de nadroging hadden ondergaan, werden ze naar het stamphuis gebracht. Het stampen gebeurde meestal in de nacht omdat de meekrap niet in aanraking mocht komen met het daglicht. De stampinstallatie bestond uit een op een as horizontaal opgesteld rad dat in een draaiende beweging werd gebracht door twee of drie paarden, die van boeren werden gehuurd. Via een lantaarnwiel werd de draaiende beweging overgebracht op een nokkenas die de (vijf of zes) stampers optilde, waarna ze met kracht in de stampbak neerkwamen. De stampers waren aan de onderzijde voorzien van stampijzers of messen. Na een eerste ronde stampen (het schuren) werd de inhoud van het stampblok gezeefd en de laatste vellen en aarddelen die door de zeef vielen, verwijderd. Latere rondes van stampen en zeven leverden diverse handelskwaliteiten op. De wortel bestond uit drie delen: het vel, de kern (krap) en het omringende vlees (gemeene). Men stampte bijvoorbeeld eerst eenderde van de wortel en vervolgens tweederde. De bereiding leverde de kwaliteit 2/1 op: twee delen krap tegen een deel gemeene. De wortel werd ook wel ineens gestampt, hetgeen de kwaliteit onberoofde opleverde. Na het stampen werd het poeder in kisten opgeborgen die zich langs de wand in het stamphuis bevonden. Van daaruit werden vervolgens de grote meekrapvaten gevuld.

Bron: dbnl, digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren