Molen De Koe (1e positie), Weesp

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1560

verdwenen

circa 1670

1665 - 1670

verplaatst naar

Weesp (De Koe (2e positie))

geschiedenis

Jacob van Deventer tekende ca. 1560 ten zuidoosten van Weesp langs de Vecht een windmolen, waarschijnlijk een standerdmolen. De coördinaten van de molen zijn door vergelijking van de kaart met de huidige situatie redelijk te bepalen, hij stond precies waar nu de toegang tot de stadsgracht is.
-----

Hoewel niet geconstateerd door Geeske S. Koeman-Poel in haar boek 'Weesper Molens. Weesp, Wind, Wieken, Werk', is dit waarschijnlijk de eerste standplaats van De Koe. Reden van de verplaatsing van de molen rond 1665 is de fortificatie van Weesp. De molen stond precies ter plaatse van een geplande gracht. In het kader van die fortificatie zijn ook De Bock en d'Ouwe Agtkant verplaatst. Niet alleen dat de molen eerst buiten de Sint-Laurenspoorte stond duidt hierop, maar ook dat bij de molen kennelijk een stuk dijk hoorde. Bij de 2e positie lag geen dijk.
-----

In 1574 verkocht Willem Willemsz. aan zijn zwager Barent Gherijtsz. de helft van een koornmolen staande buiten de Sinte-Laurenspoorte. Het blijkt niet uit de akte, maar mogelijk werd Barent hiermee eigenaar van de hele molen, want hij was daarna verantwoordelijk voor het betalen van de erfpacht van de grond waarop de molen stond aan 'd'oude susteren, vant Convent Sinte Jan Evangelist'.

In 1584 verkocht de weduwe van Barent, Wijbrich Elbertsdr., waarschijnlijk de helft van de molen aan molenaar Claes Jacobsz. In 1595 verkochten de weduwe van Claes, Swaentgen Thomasdr. Jacobsz., en Wijbrich Elbertsdr. de hele molen, inclusief een stuk dijk, aan Meijndert Jansz.

Bron: "Weesper Molens. Weesp, Wind, Wieken, Werk", Geeske S. Koeman-Poel, 1982.
-----

Op 3 augustus 1665 werd voor de erfpachtsom van 4 pond een windbrief (het recht om een molen te mogen bouwen en exploiteren) voor een korenmolen genaamd De Koe staande te Weesp buiten de St. Lourens of Klinckettenpoort verstrekt aan Claes Dirxsz. Koreman, molenaar aldaar.

Bron en algemene informatie: www.gahetna.nl, index Grafelijkheidsrekenkamer: windrechten (molens)

Het betrof een ambtelijke inhaalslag ten aanzien van al bestaande molens, want op dezelfde dag werd aan nog 5 molens in Weesp een windbrief verstrekt.
-----

Uit een akte van 1670 blijkt dat de toenmalige eigenaar Claes Koeman heette (zonder twijfel dezelfde als bovengenoemde Claes Dirxsz. Koreman) en dat de molen toen in een deplorabele toestand verkeerde. Koeman kreeg 600 gulden van de stad om zijn in verval geraakte bedrijf te stutten en te steunen. Verder volgt uit de akte een nieuwe plaatsaanduiding: de molen stond nu aan het 'Drie Boomdeweghie', niet meer buiten de St Lourenspoort. Beide omstandigheden geven ook aan dat de molen verplaatst is. Met name de zeer hoge financiële bijdrage voor reparatie van de molen geeft aan dat de stad daarbij meer dan normaal betrokken was.