Molen Lijnbaan De Poel, Graft

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1638

verdwenen

1902

geschiedenis

Lijnbaan De Poel had zijn naam te danken aan ‘baander’ Jan Aertz Poel, die de lijnbaan in 1638 kocht. Eind achttiende eeuw kreeg de Rijper redersfamilie Boon het bedrijf in eigendom.

Van twee van de vele lijnbanen op het Schermereiland is bekend dat er een rosmolen was: De Poel in Graft, en De Vrede in Noordeinde. Hier kond dus zwaar touwwerk worden gemaakt, zoals een zware ankertros opgebouwd uit drie strengen van elke zestien garens. Aan het begin van de lijnbaan stonden het teerhuis en het baanhuis, helemaal aan het einde de paardenmolen.

Na het overlijden van de laatste telg van de redersfamilie Boon, Jan junior in 1847, ging De Poel over naar de Maatschappij der Nijverheid (opgericht uit de nalatenschap van Jan Boon jr.). Eind 1800 liep de vraag naar zwaar touwwerk snel terug door de komst van stoomschepen en de machinale fabricage van staaldraad. Directeur Prince stelde in 1901 in de vennotenvergadering de vraag of de touwslagerij als een bedrijf of als een liefdadigheidsinstelling gezien moest worden.

De Poel zette al in een vroeg stadium een door stoom aangedreven 'touwmesine' in, die sterk kostenbesparend moest gaan werken. Maar ‘het ding’ bleek ‘weerdeloos, deerom was 'r freugde in ’t kamp’ van de arbeiders.

Aan het einde van de negentiende eeuw was de 'Maatschappij van Bevordering van Nijverheid in De Rijp' eigenaar van de touwslagerij met paardenmolen te Graft (kad. sectie B-576, RAA, A Graft inv.nr. 1074 art. 599).
Volgens de kadastrale legger vond er in 1902 een hermeting plaats waarbij de paardenmolen verdween.
Op een slede in het Museum In 't Houten Huis staat een afbeelding van een achtkante paardenmolen.

In 1905 werden baanpad, erf en gebouwen definitief verkocht.

Bronnen:
- De industrie- en korenmolens van Graft. I: Vier Rosmolens, Leo den Engelse in De Kroniek juni 2008, pag. 78, Historisch tijdschrift voor Graft-De Rijp en Schermer.
- website Oneindig Noord-Holland.