Molen Grutterij / gortfabriek, Landsmeer

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1600

verdwenen

circa 1832

1811 - 1832

geschiedenis

Twee eeuwen lang was er een grutterij of gortfabriek aan de oostzijde van het Noordeinde, aan de noordzijde van de Gortersloot, officieel oudtijds Nortsloot, tegenwoordig Nogsloot).

Omstreeks 1600 was Cornelis Jansz. hier grutter. Na hem volgde zoon Jan Cornelisz. Gorter hem op en daarna diens zoon Pieter Jansz. Gorter, geholpen door knecht Albert Kat. Gorter raakte in financiële problemen, nam op 2 februari nog een hypothecaire lening van ƒ 1344, en bij zijn overlijden in mei 1682 bleek er een tekort aan activa te zijn zodat zijn weduwe de nalatenschap weigerde.

Burgemeester Dirck Sijmensz. Kalff verkocht de grutterij in 1693 aan Melchior Jansz. Boor, en die op 6 november 1696 aan Heijnrick Jansz. Rademaecker. Deze werd in 1716 opgevolgd door zijn zoon Pieter Rademaecker.
Na zijn overlijden in het voorjaar nam de voormalige schoolmeester Willem Laan de grutterij over voor ƒ 4200, doch reeds op 6 februari 1762 deed hij de zaak over aan Claas Boon.

Boon verkocht de grutterij op 8 augustus 1778 door aan Willemijntje Brus, kennelijk voor haar zoon Cornelis Pietersz. Starck. Van 9 mei 1811 is inderdaad een vermelding bewaard gebleven dat hij grutter was te Landsmeer.

Tegenwoordig staat hier de boerderij waar Boogaard boerde, ook stond er voorheen de Mennonitische Vermaning.

Bron: Landsmeer in dagen van weleer, D.H. Goede, Nijverdal, 1976, pag. 40-42. Uitg. Stichting 650 jaar Landsmeer en Watergang. Verzameling H. van der Kaay.
-----

De locatie is gebaseerd op bovenstaande beschrijving, en de foto van de boerderij in het boek.
In het kadaster van 1832 staat de grutterij niet meer, perceel Landsmeer B (1) 214 was toen een huis, kennelijk ook intussen verkocht.
Het huis noordelijk van de voormalige grutterij (perceel 213) was toen nog wel eigendom van Pieter Stark, het huis zuidelijk ervan (perceel 221) was eigendom van Mijntje Stark.