Molen Zaagmolen van Klaas Wit, Zaandijk

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1880

>

verdwenen

circa 1888

geschiedenis

Mr. Frans Willekes McDonald liet op 15 december 1888 de boedel van timmerman Klaas Wit uit Koog aan de Zaan veilen. Klaas was met ingang van 18 juli failliet verklaard door de Haarlemse rechtbank en mr. Frans was als zijn curator aangesteld. Klaas had al tijden moeite om zijn hoofd als timmerman boven water te houden, want hij hield zich ook bezig met de verhuur van handkarren en een winkeltje.
Bij de veiling in herberg De Zwaan in Zaandijk bleek, dat Klaas Wit ook een zaagmolentje in bedrijf had. Dit stond aan het einde van het Zaagselpad in Zaandijk. Het molentje wordt verder in geen enkel stuk genoemd en komt ook niet voor in Pieter Boorsma’s standaardwerk Duizend Zaanse Molens.
Het ging ongetwijfeld om een klein molentje, want toen de biedingen op de veiling gestopt waren was het voor een bedrag van ƒ 500 eigendom geworden van de Zaandamse houthandelaar Nicolaas Francken Asz., die o.a. eigenaar was van de grote stoomzagerij De Kruiskerk. Francken kocht trouwens ook beide huizen, waarin elk drie woningen, die pal naast de zaagmolen stonden en beide schuren van de molen. Voor het hele complex aan het Zaagselpad betaalde hij ƒ 2960.
Een luxueus woonhuis aan het mooiste gedeelte van het Jan Koopmanspad in Koog veranderde samen met een stuk sloot langs de Lagedijk en een erf ten zuiden van de Sluissloot in Koog voor ƒ 3075 van eigenaar.
Met Francken stond Klaas Wit in een zeer goede relatie, want acht jaar eerder had hij de twee huizen aan het Zaagselpad voor ƒ 3000 gekocht van Francken. Deze had toen genoegen genomen met een contant bedrag van ƒ 1000 en een hypotheek van ƒ 2000,-.
Er was toen nog geen sprake van de zaagmolen. Klaas Wit liet deze bouwen op het erf van de meest westelijke woning en een stuk land daarnaast. Uit het kadaster bleek, dat molen en schuren slechts gedeeltelijk op het erf van de huizen stonden.
Na de faillissementsveiling werd er niets meer gevonden over deze ‘onbekende’ zaagmolen, die Klaas Wit ongetwijfeld liet bouwen om het zaagwerk voor zijn timmerbedrijfje te doen.

Tekst: Ron Couwenhoven, 10 mei 2012.