Molen De Schelvis (1e), Amsterdam

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1648

verdwenen

1743

vervangen

opvolger

Amsterdam (De Schelvisch / De Schelvis)

geschiedenis

Jacob Jansz Schelvisch, Oostzaan Zaankanters waren niet alleen actief in de molenbouw in de eigen streek, maar bouwden ook molens voor eigen gebruik elders.

Dat bleek op 30 november 1652 toen Jacob Jansz Schelvisch uit Oostzaan naar notaris J. de Winter in Amsterdam ging. Hij liet daar samen met zijn echtgenote Maritje Lamberts een testament opmaken. De notaris noteerde: 'Inden name des Heeren Amen. Inden Jare des selfs onse heeren Zestienhondert twee-en-vijftich den dertichsten November 's namiddaghs de klocke halff een compareerden Jacob Jansz Schelvisch van Oostsanen houtsager vande molen de Schelvisch staende op de nieuwe Overtomerkadijck buijten de Haerlemmerpoort deser stede ende Maritje Lamberts, te samen egtelieden, mij notaris bekent, gesont van lichamen ende sijne verstant, memori, ende uijtspraken wel hebbende ende volkomentlick gebruijckende.'

Schelvisch was dus eigenaar van een zaagmolen bij de Haarlemmerpoort die hij ongetwijfeld zelf had laten bouwen en bovendien de naam van zijn familie had gegeven. De Schelvisch was een achtkante bovenkruier die buiten de Utrechtse poort en tussen de Zaag- en Haarlemmerpoorten werd gebouwd. Hij stond aan de Beltweg, die later werd omgedoopt in de Sint Jacobskade. De molen werd in 1648 gebouwd en in 1743 vervangen door een paltrok molen ook weer De Schelvisch werd genoemd en die in 1805 eigendom was van Abram. Vermooten en Willem Claasen. Zij betaalden toen de windpacht aan de gemeente Amsterdam. Vermooten was in 1832 nog steeds eigenaar. Dat bleek uit heet kadaster. De molen werd in 1890 afgebroken.

Informatie van Ron Couwenhoven, 05-03-2024

 

Pieter Wesel, houtzaagmolenaar van De Schelvis, sloot blijkens een akte van 16 juli 1726 een lening af voor 1000 gulden. 
Bron: Stadsarchief Amsterdam. 

notaris Dirk Blok: 23-1-1732: Pieter Weesel zaagmolenaar aan molen de Schelvis buiten de Haarlemmerpoort.

Informatie van E.Buning, 31-03-2024

Op 1 juni 1763 zegde een flink aantal eigenaars van molens het op 18 januari 1760 gesloten verzekeringscontract weer op. Voor De Schelvis was dat Dirk Roos.
Bron: Stadsarchief Amsterdam.

Zie verder de opvolger.