Molen Chicoreifabrijk van Theunis ten Cate, Borne

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1832

verdwenen

1850

1833 - 1850 afgebroken

geschiedenis

Theunis ten Cate (ca. 1775-30 okt. 1833) had in Borne een cichoreifabriek en verhandelde de grondstoffen en het product op grote schaal, als aanvulling en vervanger van dure koffie. De cichoreiwortels liet hij aanvoeren vanuit Friesland, vaak via zijn broers in Sneek, in 1816 bijvoorbeeld 140.717 pond van Isaäk. Het procuct werd voornamelijk in Overijssel afgezet.

In 1832 stond de cichoreifabriek van Theunis ten Cate op het kad. perceel 370. Een rosmolen wordt niet specifiek vermeld, maar moet wel gebruikt zijn voor het vermalen van de gedroogde cichoreiwortels. Tussen zijn overlijden in 1833 en 1850, werd de oude fabriek verlaten om plaats te maken voor nieuwbouw op het noordelijke gedeelte van kad. perceel 364, iets zuidelijker gelegen dan de oude plek. De fabriek was toen in handen van de erfgenamen, later van Abraham ten Cate (1834-1915), naar wie de straat werd vernoemd.

De fabricage van cichorei en peekoffie werd daar voortgezet tot 1946, toen de laatste cichoreifabrikant Adam ten Cate (1876-1951) het bedrijf beëindigde.

Bron: "De cichorei-fabricage van Theunis ten Cate in Borne", art. door drs. A.L. Hulshoff in Jaarboek Twente 1989.
Verzameling H. van der Kaay.
-----

Waarschijnlijk vond de aanvoer plaats per schip via de Bornsche Beek, waaraan noordelijk langs de Nieuwstadsstraat een haven lag. Op de kadasterkaart 1811-1832 is deze duidelijk weergegeven.
Red.
-----

Twentsche Courant, 20 feb. 1884:
"Borne, 18 Febr. De heer W. v. C., heden voormiddag in zijn chichorei fabriek werkzaam zijnde had het ongeluk, doordat het paard schrikte, tusschen de raderen van den molen beklemd te geraken.
Zwaar inwendig gekneusd en deerlijk aan aan schouder en rechterhand verwond, werd hij naar zijn woning gebracht. Zijn toestand is zorgwekkend."