Molen Knippolder, Knipmolen (1e), Voorschoten

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1641

verdwenen

circa 1800

gesloopt

opvolger

Voorschoten (Knipmolen)

geschiedenis

Knippolder, Knipmolen

Stichting en grenzen

Op een lijst met polders onder Voorschoten van 1641 komt deze polder voor het eerst voor: "de polder daer van de molen is staende west van de Kniplaen op te landen van de Ed. heere van Duvenvoorde, groot 28 morgen". Op een lijst van 1653 spreekt men al van het Knippoldertje. De naam is afgeleid van de scheepsmakerij-herberg De Knip aan de Vliet, die al voorkomt op de overzichtskaart van het hoogheemraadschap van Rijnland van 1647. De laan van de Heerweg tot aan de Vliet heette oorspronkelijk "Gaenghwech" maar werd op den duur Kniplaan.
Op 4 juni 1814 kregen de molenmeesters van de Knippolder van Rijnland toestemming om een boezemsloot, uitkomend in de Vliet, af te dammen en tot poldersloot te maken.
In 1824 werd voor het eerst een reglement voor de polder gemaakt. Een grenscorrectie maakte in 1949 een wijziging van het reglement noodzakelijk. Eén vertegenwoordiger was voor het bestuur en voor het beheer van de polder verantwoordelijk.
De noordoostelijke grens was de Horstsloot. De zuidoostelijke grens was de Vliet. Zuidwestelijk was de grenssloot tussen Voorschoten en Veur tevens de poldergrens; noordwestelijk waren de hoge boezemgronden langs de Heerweg de grens. De polder was in 1872 25 ha groot.
De lozing van afvalwater door een restaurant gaf nogal eens problemen, omdat de kleine watergemeenschap dit moeilijk kon verwerken. In 1956 werd in de polder een jachthaven gevestigd, korte tijd later gevolgd door een roeivereniging.

2 Bemaling

In 1813 werden in de naburige Oostboschpolder plannen uitgewerkt om een gezamenlijke bemaling met de Knippolder te realiseren, waartoe een fraaie plattegrond werd vervaardigd. Beide polders beschikten toen over een wipwatermolentje. De plannen tot vereniging gingen niet door. Kort daarna zal de nieuwe stenen schepradmolen gebouwd zijn.
Toen Rijnland in 1827 de sluisdeuren in de Rijndijk tijdelijk sloot, kwam de Knippolder blank te staan. Uit de toen door Rijnland verleende vergunning om een gat in de polderkade te mogen maken bij lage stand van het boezemwater, om zo het water uit de polder te lozen, kunnen we opmaken dat het hier toen geen diepe polder betrof.
In 1948 werd een elektrische vijzelbemalingsinstallatie geplaatst. De karakteristieke molen werd overgedaan aan de gemeente Voorschoten. Het monumentje staat ten oosten van het huis Vliet en Wegen, dichtbij de Vliet.

De molen ligt ingeklemd tussen Oranjepolder, Starrenburgerpolder, de vliet, Oostboschpolder. Wanner de eerste molen van d polder is gebouwd is niet helemaal duidelijk. Misschien kan men duidelijkheid krijgen als men gaat zoeken in het Rijnland archief. Dit stukje staat op site van het Rijnland archief. De eerste molen is later gebouwd dan de molen van Meeslouw-poldermolen. Als men kijkt naar de grote van de polder is het niet zo verwonderlijk dat deze polder laat in de jaartelling een molen kreeg. Wel weten we dat de eerste molen en wipmolen was. (Gebouwd voor 1641?) komt nog niet voor op de overzichtskaart van 1647 van het hoogheemraadschap van Rijnland. De tweede molen werd een stenen molen en waarschijnlijk gebouwd in 1814.

Informatie; Rijnland archief, 1.2.5.4 Knippolder
Landkaarten Rijnland archief
N. Varkevisser
Donderdag 1 oktober 2020

bronnen

Tekst over de geschiedenis van de polder en de molen komt uit: J.H.M. Sloof 'Inventaris van de polderarchieven van de voormalige polderafdelingen Middengeest en Zuidgeest' Hoogheemraadschap van Rijnland. Leiden, 1995 pagina 389-390.