Molen De Fortuin / De Zeefortuin / Buskruitmolen Nr. 11, Vlissingen

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1702

verdwenen

circa 1807

geschiedenis

Nadat op 20 maart 1701 de kruitmolen 'Niemand zonder Vijand' was ontploft, werd er een nieuwe kruitmolen gebouwd aan de oostkant van de stad, op 't Eiland, aan de voet van de daar toen liggende duinen. Nu achter de Van Speijkstraat (naar de dijk toe). De molen werd in 1702 gesticht door Jacob de Witte, schepen van Vlissingen, en de naam ervan werd 'De Fortuin'. Het kapitaal was verdeeld in 16 aandelen, parten, om het risico te spreiden.

In 1765 spreken bronnen plotseling van 'De Zeefortuin' en op dat moment waren boekhouders Louissen en Zn.

Bataafsche Leeuwarder Courant, 26 sept. 1799:
Vlissingen 11 september.
Heden avond, circa half negen uuren, is, op de Kruitmolen de Zeefortuin, in de lucht gesprongen, een Gebouw, genaamd De Stoof, waarin by de 5000 Pond Buskruid waren; zijnde daarby tevens opgevlogen het Harshuis, twee molens en verdere gebouwen, en het Correl en Salpeterhuis sterk beschadigd geworden.

De kruitmolen De Zeefortuin van Johannes Louissen en Zoon was Nr. 11 van de 12 in 1807 nog bestaande kruitmolens. Hij werd toen bediend door 5 knechts en 6 paarden.

De molen was in werking tot in het begin van de 19e eeuw. In 1806 vond er een uitbreiding plaats van de vesting en de molen moest daarvoor wijken. Hij werd toen getaxeerd op £ 6442.5.0 (1 £ = ƒ 6,--). De kruitmolen bestond uit raffineer- en pakhuizen, turfloods en timmermanswinkel (werkplaats) met gereedschappen, de kopel (?), korrel- en pakhuis, wagenhuis, koe- en paardenstal, de twee en drie molens en buikmolen (?), mengelhuis (mengelen = vermengen), paardenstal en woonhuis, kruitmagazijn, 't staaf (?)- en harphuis (zeephuis), een zomerhuis op de dijk, bossen en manteling en verder nog een plein, moestuin en weide (24 gemeten en 87½ roeden.

Bronnen:
- Een blik op de buskruitindustrie in de Lage Landen, scriptie door Johan Verachtert, Universiteit Gent 2001-2002.
- artikel over de buskruitmolens op Walcheren door E. van Wijk, in De Windmolen nr. 60.
Informatie: H. v.d. Kaay, 1 juli 2013.