Molen Zaagmolen op Oosthavenhoofd (1e), Middelburg

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1631

verdwenen

circa 1681

geschiedenis

In de stadsrekening van 1632 staat een post van £ 2 vermeld, "ter cause van 't stellen van een saagmolen teinde thoofd van de nieuwe haven". De molen staat getekend op het Oosthavenhoofd op de kaart van landmeter A. Smallegange uit 1633. De molen staat ook getekend op het panorama van Middelburg, wat Nicolaus Visscher uitgaf tussen 1649-1671 (zie volledig panorama via de link of bij dbnr. 16597). Detail van het panorama zie onder. Op het detail deze molen met houtopslagen, maar of die ook bij de molen horen? Op de achtergrond dbnr. 16591. Verder valt op dat de molen wel erg eenvoudige wieken heeft. Dat ligt waarschijnlijk niet aan de onbekende tekenaar, andere molens op het panorama hebben wel 'normale' wieken.

Deze zaagmolen moet al spoedig zijn gevolgd door twee andere, want in een rekening van de dubbele honderste penning over 1635 is sprake van drie zaagmolens ter plekke. Daarnaast wordt in 1656 nog een vierde zaagmolen genoemd, nu op de Westelijke Havendijk.

Ondanks tijdelijke vrijdom van genoemde heffing door de Staten van Zeeland op 28 oktober 1651 en 24 september 1659 toegestaan, kwam de zaagindustrie niet tot bloei. Vanaf 1672 werden de molens niet meer gebruikt en raakten in verval. In 1681 waaide er een molen om. Twee andere werden achtereenvolgens in 1682 en 1683 afgebroken.

Bronnen:
- Archief 1936, Zeeuws Genootschap der Wetenschappen.
- "Molens in Middelburg", E.van Wijk, 1985. Verzameling H. van der Kaay.
-----

Wij hebben de genoemde kaart van Smallegange uit 1633 nog niet kunnen vinden.
De locatie is gebaseerd op de stadskaart Middelbvrgvm van 1649, in de atlas samengesteld door Joan Blaeu. Het is dus niet zeker dat de afbeelding en locatie bij de zaagmolen horen.
De molen stond aan de Oostelijke Oude Havendijk, deze plek was later aan de noordzijde van de bocht in de Nieuwe Haven en tegenwoordig aan de noordzijde van het Kanaal door Walcheren. De Oostelijke Oude Havendijk liep vroeger door waar nu de Nieuwlandseweg ligt.
Red.