Een stukje industriële historie
In het jaar 1829 komen we in de opgave van de Grondbelasting voor Spanjaardstraat 1 en 3 de volgende omschrijving tegen:
“ Een chichorijmolen gedreven door een paard gelegen in wijk c481. In zeer goeden staat; zij werkt met twee paar steenen waarvan echter slechts een paar gelijktijdig gebruikt wordt. Zij wordt gebruikt door de eigenaar P.Roem en is de gerenommeerdste in de geheele provintie en is met de daarbij behorende pakhuis begroot op fl 80 zuiver “(belastbaar inkomen). In de late 18de eeuw werd van de geroosterde wortels van wilde cichorei, een plant die verwant is aan witlof, een koffiesurrogaat vervaardigd. Rond 1780 stagneerde als gevolg van oorlogen de aanvoer van koffie uit de overzeese gebieden waardoor koffie schaars en duur werd. Het was in deze tijd dat cichorei een opmars maakte in de Nederlanden.
Uit de originele koopakte uit 1782, in eigendom bij de huidige eigenaar van Luttik Oudorp 56, blijkt dat in dat jaar Hulskamp en Roem een terrein kochten gelegen aan het Luttik Oudorp 56 en 58 dat zich uitstrekte tot aan de Spanjaardstraat. Zij begonnen daar de cichoreifabriek en koffiestroopbranderij genaamd De Burg. Luttik-Oudorp 58 werd gebruikt als pakhuis, nr 56 was het woonhuis van de familie Roem terwijl de panden Spanjaardstraat 1 en 3 werden gebruikt voor de fabricage. De fabricage van cichoreikoffie heeft voortgeduurd tot 1875, toen de panden aan de familie Bosman werden verkocht.
Informatie van website www.Alkmaar.nl
nog waarneembaar
Ronde vorm van de tredmolen in de vloer.
Molen 13646 Sychorymolen / fabriek De Burg / De Vergulde Molen (Alkmaar)
Foto: Peter Bitter, stadsarcheoloog van Alkmaar, Gemeente Alkmaar, vakgroep Archeologie
In december 2007 zijn bij opgravingen aan de Spanjaardstraat 1 en 3 de resten gevonden van cichorijfabriek en koffiestroopbranderij 'De Burg', opgericht in 1782 en verkocht in 1875. Het bleek te gaan om de 'gerenommerdste chichoreimolen in de geheele provintie'.
Op de foto is de ronde vorm van de tredmolen goed te zien.
(foto afdeling monumentenzorg en archeologie)
-----
Opregte Haarlemsche courant, 17 nov 1829
UIT de HAND te KOOP, om dadelijk te kunnen aanvaarden: Twee GEBOUWEN, staande binnen de Stad Alkmaar, waarvan een geschikt tot een Woonhuis en beiden voor weinige jaren aangelegd tot eene Cichorij-Fabrijk, met eenen bijna nieuwen ROSMOLEN, BRANDERIJ en verdere daartoe behoorende vaste en losse GEREEDSCHAPPEN. Men kan, des begerende, den gezegden Rosmolen en de Gereedschappen tot gemelde Fabrijk behoorende , ook afzonderlijk, zonder de Gebouwen, in koop bekomen. Te bevragen ten Kantore van de Notarissen LANGE en de MORAAZ, te Alkmaar.
-----
Purmerender Courant 17 nov. 1869:
Openbare verkoping bij opbod op donderdag 16 december 1869:
1. Een hecht en sterk Woon- en Winkelhuis, tevens ingericht tot GRUTTERIJ, met Pakhuis, Erf, Tuin en Bleekveld, genaamd "de vergulde Molen", wijk C, No. 486, aan de noordzijde van het Luttik Oudorp of de Zaadmarkt, met een Stal, uitkomende aan de Spanjaardstraat te Alkmaar, welke perceelen, waarin sedert jaren met succes is en thans nog wordt uitgeoefend de gruttersaffaire, door hun stand bijzonder geschikt zijn voor de uitoefening van vele andere bedrijven en neringen, te zamen groot 7 roeden, 5 ellen en te aanvaarden 1 Mei 1870. -----
Nu (2012) is het hele terrein bedekt met een plaat beton.
Molen 13646 Sychorymolen / fabriek De Burg / De Vergulde Molen (Alkmaar)Foto: Peter Bitter, stadsarcheoloog van Alkmaar,