Tonvijzel
n.v.t.
| fabrikant | roenummer | positie bouw | fabricagejaar | jaar gestoken | positie | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| onbekend | ✉︎ | g.n. | binnen | ? | binnen | aanw. | 6,90 | |
| onbekend | ✉︎ | g.n. | buiten | ? | buiten | aanw. | 6,90 |
Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.
Het Nederlands Openlucht Museum is eigenaar sinds 1928.
Dit maalwerktuig is afkomstig uit Wouterswoude (Frl.). Het werd in 1928 aan het NOM geschonken en vervolgens op de grote weide aldaar herbouwd. Daar stond deze molen als statisch monument tot ca. 1995.
Na enkele jaren in opslag te hebben gelegen, werd deze tjasker in 2002 op een andere plek op het museumterrein geplaatst, nabij boerderij Midlum, opgesteld. Helaas een zeer ongunstige plek voor deze kleine windmolen.
Bij deze boktjasker is vanouds maar een deel van het rolplankier opgebouwd; de molen kan niet worden rondgekruid en is ook niet maalvaardig. Draaien lijkt, vanwege de uitgesproken slechte omgeving, eveneens uitgesloten.
De tjasker is een molentype met een geheel eigen ontwikkeling: molinologen hebben vastgesteld dat de enige overeenkomst met andere bestaande Nederlandse windmolentypen het bezit van een wiekenkruis is. Bij de tjasker drijven de wieken direct de as en vijzel aan; achter de wieken zit het remwiel met de vang en onderaan de as zit de vijzel die ronddraait in een ton; deze schroeft het water omhoog waarna het door een houten goot stroomt buiten het dijkje dat om het weiland ligt.
Er zijn twee varianten: de boktjasker en - algemener - de paaltjasker. De boktjasker steunt op rollen op een rond plankier, zodat de molen naar alle windrichtingen kan worden gedraaid; de paaltjasker wordt rond een centrale paal gekruid en is compacter.
De grootste tjasker van Nederland.
