Molentje van Van Oort, Kootwijk

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1933

verdwenen

1938

afgebroken

afkomstig van

Kolhorn (Zaagmolen van Droog)

geschiedenis

Tussen 1932 en 1938 heeft in de buurt van de Gerritsfles een merkwaardige molen gestaan. Er zijn mensen die beweren dat het bouwwerk er alleen voor de sier stond en dat er nooit graan mee is gemalen, maar dat is waarschijnlijk niet juist. De molen was het eigendom en de liefhebberij van het bijzondere echtpaar Van Noort.

Adriaan Hendrikus Franciscus van Oort werd op 4 oktober 1886 in Utrecht geboren als zoon van Johannes Wijnandus van Oort en Catharina Johanna Maria de Bruijn. Hij huwde in Den Haag op 20 december 1918 met Mechtild Janssen, geboren op 10 augustus 1893 in het Duitse Emmerich. Uit dit huwelijk werden geen kinderen geboren maar omstreeks 1942/'43 adopteerde het echtpaar Van Oort drie kinderen: Henderika, Naantje en Jan Brugge.

Van Oort was architect van beroep en als bouwkundig ambtenaar der 1e klasse werkzaam bij de Rijksgebouwendienst. In die functie was hij vanaf 1920 nauw betrokken bij de bouw van het Radiostation Kootwijk.

Op 28 april 1920 vestigde het echtpaar Van Oort, komende vanuit Voorburg, zich op het adres Kootwijk 46, bij het bouwterrein. Drie jaar later, na het gereedkomen van het radiostation, vertrok het weer naar Den Haag om zich vijf jaar later, op 29 december 1928 vanuit Noordwijk weer in Kootwijk te vestigen. Het adres luidde toen Kootwijk 44, in 1939 werd dit Gerrits Flesweg 1. Op 17 november 1930 vertrok het echtpaar Van Oort naar Alkmaar (Westerweg 304) om op 14 februari 1933 terug te keren op het adres in Kootwijk. In die korte periode van afwezigheid was Van Oort hoofdopzichter bij de Wieringermeerwerken.

Begin jaren vijftig (op 19 januari 1953) werd het echtpaar Van Oort afgevoerd uit het Barneveldse bevolkingsregister wegens vertrek naar Apeldoorn. Daar bewoonden zij het adres Kootwijk 7, een van de huizen in de kleine nederzetting bij het Radiostation op Apeldoorns gebied. Van Oort overleed op 26 november 1962, zijn vrouw op 10 augustus 1971. Beiden liggen begraven op het kerkhof van Kootwijk.

De Van Oorts hadden een interessante hobby. In 1933 moeten zij in de Wieringermeer een molen hebben gekocht die, na te zijn gedemonteerd, per trein naar Kootwijk werd vervoerd. Hiervoor kon gebruik worden gemaakt van het in 1922 gereed gekomen spoorlijntje dat liep van het radiostation naar de spoorlijn Amersfoort Apeldoorn. Het smalspoorlijntje van Radio Kootwijk naar de halte Assel was inmiddels opgebroken en datzelfde zou met de 'normale' spoorlijn ook gebeuren in 1948.

Van Oort werd bij de opbouw van de molen - een achtkante houten stellingkorenmolen op een vierkante onderbouw - geholpen door Frank Luttikhuizen uit Kootwijkerbroek, Berend Dekker en Jan van Milligen. De Kootwijkerbroeker rietdekker Jan Schut verzorgde de afwerking van de molen.

Het malen was zoals geschreven een hobby van de Van Oorts en daarom is de molen nooit bedrijfsmatig in gebruik geweest. Incidenteel werd er echter wel graan gemalen, hetzij voor eigen gebruik, hetzij ten behoeve van de omwonende landbouwers. Naast de molen bezat het echtpaar acht bunder grond, een paar koeien en zelfs wat ezels. Hiervoor had mevrouw Van Oort bagagezakken genaaid die met ballast werden gevuld. Met de ezels maakten beiden dan lange tochten over de heide en door het zand. Een ander verhaal dat over Van Oort de ronde doet, gaat over zijn manier van boodschappen doen. Deze haalde hij met paard en wagen vanuit Apeldoorn. Op de terugweg lag Van Oort, inmiddels wat aan de corpulente kant, achter in de kar te lezen. Het paard wist de weg naar de stal inmiddels feilloos te vinden.

De molen moet rond 1938 zijn afgebroken. Van de restanten werd een zomerhuis gebouwd dat destijds door de gemeente Barneveld werd opgenomen in het woningenbestand. Het huidige nummer is Gerritsflesweg 1 en het huisje heet nog steeds "De Molen". Van de molen zijn twee wat schimmige foto’s bekend. Op de voorgrond wordt kunstmest (Thomasslakkenmeel) uitgestrooid. Er is zelfs een echte ansichtkaart van de molen uitgegeven met de tekst “Kootwijk bij Apeldoorn”. Op het moment dat daarvoor de foto werd gemaakt, ontbrak de betimmering van de onderbouw.

Bronnen:
- Biografisch woordenboek Gemeentearchief Barneveld;
- Kootwijk, een parel in het zand. Barneveld, Koninklijke BDU Uitgeverij, 2000.
- Eindejaarsboekje 2012 van Kootwijk Vooruit: http://www.webklik.nl/user_files/2012_04/383477/2012%20Eindejaarsboekje.pdf
Peter van den Dongen, 4 jan. 2013.