Molen (roskorenmolen), Plasmolen

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1844

verdwenen

1863

afgebroken

geschiedenis

De twee watermolens gelegen in de buurtschap De Plasmolen waren de bekendste molens van dit type in Noord-Limburg. De naam van de buurtschap, destijds gelegen in de gemeente Mook en Middelaar, werd daaraan ontleend. De prachtige ligging in een natuurgebied aan de voet en op de begroeide helling en de uitspanning bij de Onderste Plasmolen hebben aan die bekendheid veel bijgedragen. De ontwikkeling tot ontspanningsoord is tenslotte de oorzaak geworden, dat de onderste molen werd opgeheven en de oude herberg uitgroeide tot een fraai hotel-café-restaurant De Plasmolen" genaamd. De daarbij gelegen vijver, die deel uitmaakt van een waterpartij is de oude molenvijver, waarin het benodigde bedrijfswater werd verzameld. In 1950, toen het door oorlogshandelingen vernielde pand werd herbouwd, had eigenaar Alfons van der Grinten het plan de watermolen die een halve eeuw niet meer bestond, in de oude luister te herstellen. Zijn ambitieus plan werd echter niet verwezenlijkt.

De bovenste molen ligt tegenover hotel-café-restaurant 'De Plasmolen' op de helling van de Sint Maartensberg in het hooggelegen Molendal. Het was in zijn tijd een bijzondere molen. De molen betrok het water uit kleine vijvers of kommen, die door bronnen, rnoerasssen en kleine stroompjes werden gevoed. Zij vormen uiteindelijk de Sprunk- of Sprankelbeek, later de Molenbeek genoemd, die in zijn loop voorbij de molen de Helbeek opneemt en na het kruisen van de rijksweg Nijmegen-Venlo in de vijver van de onderste molen uitstroomt. De Molenbeek, die daarna door los- en molenwater werd gevormd, liep vroeger parallel aan de Maas noordwaarts om bij Mook in deze rivier te stromen. De waterhuishouding is echter in de loop der jaren enigszins veranderd.
De twee molens hadden tot in het begin van de 20e eeuw dezelfde eigenaar. In het begin van de 18e eeuw was raadsheer Durham uit Kleef in Pruisen eigenaar van de onderste korenmolen. In 1724 kocht hij de bovenste molen, die toen papiermolen was, van de erven Prinsen te Groesbeek. Durham heeft deze molen in 1725 vernieuwd, zoals muurankers op het huidige molengebouw aangeven. In het begin van de 19e eeuw waren Frederik Karel Wulfing, rentenier, en Bertha Joanna von der Heydt te Elberfeld in Pruisen eigenaren. Zij bezaten samen de twee watermolens en een ros-oliemolen. In 1844 werd aan de Plasmolen nog een rosgraanmolen gebouwd.

Bussel P.v "De M's van Lb", 1991 p.640