top

Molen De Himriksmole of De Groene Ster, Tietjerk / Tytsjerk

Tietjerk / Tytsjerk, Fryslân
b

korte karakteristiek

naam
De Himriksmole of De Groene Ster
modeltype
Spinnenkop, grondzeiler
functie
opmaler
bouwjaar
herbouwd
1952 / 1976 / 1996
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig in circuit
bestemming

Waterververser van de Kleine Wielen

adres
De Groene Ster
8926 XD Leeuwarden
kaart
Toon de molen in Google Satelietweergave
 
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
12591
oude dbnr.
B134
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 12591 De Himriksmole of De Groene Ster (Tietjerk / Tytsjerk)

Robert Swijghuizen (26-05-2024)

locatie

plaats
Tietjerk / Tytsjerk
gemeente
Leeuwarden, Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente Leeuwarden, sectie L, nr. 2007
geo positie
X: 188262, Y: 580704
N: 53.21193, O: 5.88509
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Niet onbelangrijk maar wordt sterk verminderd door allerhande beplantingen.

contact en bezoek

bezoek/postadres
De Groene Ster
8926 XD Leeuwarden
molenaar
Jacob Bijlstra
telefoon
e-mail
himriksmole@swalker.nl
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Als de molen draait en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Himriksmole of De Groene Ster via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Spinnenkop, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ondertoren gedekt met houten delen
kap
Bovenhuis gedekt met houten delen
inrichting

Gesloten houten scheprad op enige meters buiten de molen

versieringen

Op de windpeluw een bordje met het opschrift 'Himriks mole'

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk (mét bovenzetel). Kruihaspel.
vlucht
11,00 m.
vang
Vlaamse vang; 4 vaste stukken. Vangbalk met haak; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 39 kammen
Bovenbonkelaar 20 staven, steek 9,2 cm.
Onderwiel 25 kammen
Onderwiel 44 kammen, steek 7,6 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,11

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Buurma ✉︎ 279 buiten 1993 1993/1996 buiten aanw. 11,06
Buurma ✉︎ 205 binnen 1987 1987/1996 binnen aanw. 11,00
stuur nieuwe roede in
wiekverbeteringen

Op deze molen is op de huidige plaats geen wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Gieterij Hardinxveld ✉︎ 23 1987 1996 aanw.
stuur nieuwe as in
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
circa
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig in circuit
bestemming

Waterververser van de Kleine Wielen

voorganger
omwentelingen
geschiedenis

Deze spinnekop is afkomstig uit de Himrikspolder bij Huizum waar hij oorspronkelijk rond 1860 werd gebouwd. In 1952 werd hij verplaatst naar Rijperkerk, om daar een aantal jaren op het terrein van de proefboerderij Wielzicht te staan en draait nu in de Groene Ster, vroeger De Kleine Wielen.

In 1976 kreeg de molen zijn huidige plaats een inmaalfunctie voor een natuurgebied. Dat drasland werd jaren geleden opgehoogd om te kunnen dienen als golfbaan, om die reden is deze molen nu alleen nog waterververser.

De Himriksmolen werd op 30 augustus 1995 door brandstichting vrijwel geheel verwoest en het andere jaar herbouwd.

Een bijzonder detail is dat het bovenhuis een onder- én bovenzetel heeft. Normaliter heeft een spinnekop alleen een onderzetel. Ook de vang wijkt, vanwege de aanwezigheid van een echte vangbalk en -stok, af van wat doorgaans bij een spinnekop gebruikelijk is. Interessante vraag: is dit een spinnekop of een 'gewone' wipmolen?

aanvullingen

toelichting naam

De Hemrikmolen (of: Himriksmole) ontleent zijn naam aan de oorspronkelijke plaats, Hemrik, nu industrieterrein van Leeuwarden.

unieke eigenschap

De enig overgebleven molen in Friesland met scheprad.

Tevens de enige molen waarvan het scheprad sneller draait dan het wiekenkruis (dit bij gratie van de functie van inmaler).

foto's

media-bestand
Molen 12591 De Himriksmole of De Groene Ster (Tietjerk / Tytsjerk)

Robert Swijghuizen (26-05-2024)

media-bestand
Molen 12591 De Himriksmole of De Groene Ster (Tietjerk / Tytsjerk)
Jacob Bijlstra (28-7-2013).
media-bestand
Molen 12591 De Himriksmole of De Groene Ster (Tietjerk / Tytsjerk)
Jacob Bijlstra (7-12-2012).
media-bestand
Molen 12591 De Himriksmole of De Groene Ster (Tietjerk / Tytsjerk)

Robert Swijghuizen (26-05-2024) 

media-bestand
Molen 12591 De Himriksmole of De Groene Ster (Tietjerk / Tytsjerk)
Mats Faber (2-7-2012).
media-bestand
Molen 12591 De Himriksmole of De Groene Ster (Tietjerk / Tytsjerk)
Mats Faber (2-7-2012).
media-bestand
Molen 12591 De Himriksmole of De Groene Ster (Tietjerk / Tytsjerk)
Met de Leeuwarder vlag op de staart. Rechts het water van de Kleine Wielen.
Jacob Bijlstra (2-6-2013).
media-bestand
Molen 12591 De Himriksmole of De Groene Ster (Tietjerk / Tytsjerk)

Robert Swijghuizen (26-05-2024) 

media-bestand
Molen 12591 De Himriksmole of De Groene Ster (Tietjerk / Tytsjerk)
Rob Hoving (14-5-2017)
Het scheprad van de molen in zicht. Normaal zit die verstopt in een schepradkast, maar die wordt momenteel gerestaureerd en daarna terug geplaatst.
media-bestand
Molen 12591 De Himriksmole of De Groene Ster (Tietjerk / Tytsjerk)

Robert Swijghuizen (26-05-2024)

media-bestand
Molen 12591 De Himriksmole of De Groene Ster (Tietjerk / Tytsjerk)

Robert Swijghuizen (26-05-2024)

media-bestand
Molen 12591 De Himriksmole of De Groene Ster (Tietjerk / Tytsjerk)
Rob Hoving (14-5-2017)
media-bestand
Molen 12591 De Himriksmole of De Groene Ster (Tietjerk / Tytsjerk)
Rob Hoving (14-5-2017)
meest recente aanpassing | Foto
gebruiksvoorwaarden en auteursrechten