Molen Puurveense Molen, Kootwijkerbroek

Kootwijkerbroek, Gelderland
b

korte karakteristiek

naam
Puurveense Molen
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen, elektriciteitsopwekker
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan en het opwekken van elektriciteit op vrijwillige basis

adres
Walhuisweg 2
3774 TA Kootwijkerbroek
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
12543
oude dbnr.
B1346
Meest recente aanpassing
| Streek
media-bestand
Molen 12543 Puurveense Molen (Kootwijkerbroek)
Jan Bakker (29-10-2016)

locatie

plaats
Kootwijkerbroek
gemeente
Barneveld, Gelderland
streek
Gelderse Vallei
kadastrale aanduiding
Gemeente Garderen, sectie G, nr. 4125
geo positie
X: 173994, Y: 462175
N: 52.14743, O: 5.66471
biotoopwaarde
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Walhuisweg 2
3774 TA Kootwijkerbroek
molenaar
Nico van Koerten / Gijs-Jan Berkhof / Carel Adolfs / Reijer van de Kuilen
telefoon
06-20353242
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Zaterdag 9.30 - 12.00 uur en als de molen draait.

toegangsprijzen
winkelinformatie

Beperkt assortiment molenmeel en enige andere producten

meelverkoop
ja
museuminformatie

-

gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Schoolklassen vanaf groep 6 zijn welkom. Afspraken via Willeke Budding: 06-20353242

bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Puurveense Molen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Gedekt met riet
kap
Gedekt met riet
inrichting

Twee koppel 16der blauwe stenen; sleepluiwerk; generator

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd met smalle witte bies, met het opschrift: "Puurveense Molen".

In het rietdek is aan de bovenzijde van een van de velden het wapen van Kootwijkerbroek uitgebeeld.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; kruirad met rondgaande ketting
vlucht
23,50 / 23,60 m.
vang
Vlaamse blokvang; vangbalk met haak; vangstok
overbrenging

Bovenwiel 61 kammen
Bovenbonkelaar  34 kammen, steek  11,5 cm.
Spoorwiel 81 kammen
Steenschijflopen 25 staven, steek  9,26 cm.
Schijfloop generator 19 staven
Overbrengingsverhouding maalwerk  1 : 5,83

hoogte
van de stelling: 9,40 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Ee Staalbouw, van ✉︎ 1 binnen 2015/2017 2015/2017 binnen aanw. 23,50
Ee Staalbouw, van ✉︎ 2 buiten 2015/2017 2015/2017 buiten aanw. 23,60
wiekverbeteringen

Op deze molen is bij de herbouw geen wiekverbetering toegepast.
De verbrande voorganger had van 1936 tot de brand van 1964 op de buitenroede het systeem Bilau in de 'klepkast-variant'.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 1378 1891 2015 aanw. 04,50
media-bestand
As 1358, De Prins van Oranje
De Prins van Oranje
✉︎ 1358 1889 n.v.t. n.v.t. 04,57
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan en het opwekken van elektriciteit op vrijwillige basis

molenmaker
Molenbouw Berkhof, Zwartebroek (2015)
omwentelingen
eigendomshistorie

Deze molen is vanaf de bouw in 2015 eigendom van de Stichting De Puurveense Molen.

geschiedenis

Deze molen is in 2015 gebouwd als opvolger van een molen die op 14 februari 1964 verbrandde.
Het begrip 'opvolger' moet hier overigens ruim worden genomen: de nieuwe molen staat op een andere plaats dan zijn voorganger en ook in een andere uitvoering, namelijk veel hoger qua opzet en bouw. De verbrande voorganger was juist een opvallend lage stellingmolen.

Na de brand van 1964 waren er vrijwel direct plannen om de molen te herbouwen en dat bleef nog vele jaren zo. Maar ondanks alle goede bedoelingen lukte het niet. 

Uiteindelijk heeft het meer dan 50 jaar geduurd voordat Kootwijkerbroek weer een molen kreeg. In 1989 richtte men de stichting "De Puurveense Molen" op met het concrete doel, herbouw van een windmolen in Kootwijkerbroek te realiseren.
In 1992 kocht men daartoe achtkant en andere onderdelen van beltmolen 'De Vrees' te Winterswijk, een molen die al sinds 1938 onttakeld stond en intussen in zeer slechte staat verkeerde. Voor deze molen zag de gemeente Winterswijk, toentertijd 'rijkelijk' voorzien van molenrestanten, geen toekomst meer en gaf hem daarom op. Nog in 1992 volgde in Winterswijk demontage. 

Evenwel heeft het daarna nog een tijd geduurd voordat er in Kootwijkerbroek daadwerkelijk een molen stond: dit gebeurde pas in het late najaar van 2015: op vrijdag 13 november werden achtkant en kap op de nieuw gemetselde onderbouw geplaatst en 1 december beide roeden gestoken. De feestelijke ingebruikname vond op 8 september 2016 plaats.
De molen is als korenmolen ingericht maar heeft daarnaast een generator om elektriciteit op te wekken. Deze moet bij een snelheid van 70 enden ongeveer 12 kw. kunnen leveren.

Van de oude Puurveense molen zijn na de brand enige onderdelen bewaard gebleven en in de nieuwe molen toegepast: twee gietijzeren ramen,  de roehaak en de windvaan (in de vorm van een haan). Ook zijn twee blauwe maalstenen uit de oude molen afkomstig.
Dat deze in 2015 gebouwde molen Rijksmonument is, is opmerkelijk: het monumentennummer werd als het ware 'meegenomen' uit Winterswijk en hoorde bij 'De Vrees'.
De constructie van de stelling valt op: het lijkt Gronings, met de 'kraaiepoot', maar alles is hier in verhouding duidelijk zwaarder uitgevoerd dan in het noorden van Nederland het geval zou zijn.

Opmerkelijk is de geschiedenis van de bovenas, die de brand van 1964 had overleefd: deze bleef in Kootwijkerbroek bewaard maar werd tenslotte in 1992 beschikbaar gesteld voor de grote restauratie van de molen Koartwâld te Surhuisterveen (Frl.). Aan te nemen is dat dit gebeurde omdat men inmiddels de bovenas van De Vrees in bezit had.
Vervolgens diende deze as vele jaren in Surhuisterveen, maar werd daar in 2015 alsnog afgekeurd vanwege haarscheuren in de askop. Een gevolg van de brand van 1964? 
Overigens was deze bovenas niet origineel voor Kootwijkerbroek gegoten: in 1920 vroeg toenmalig eigenaar A. Looijen in "De Molenaar" een bovenas te koop. Na in Surhuisterveen vervangen te zijn is de as teruggeschonken aan Kootwijkerbroek en wordt thans los bij de nieuwe Puurveense molen bewaard.

In april 2017, nog geen twee jaar na de ingebruikname, boekte men een grote tegenvaller, dit vanwege de hier aanwezige gedeelde roeden. Deze betrekkelijk nieuwe constructie bleek niet zo goed als gedacht en overal in Nederland (en ook daarbuiten) werden molens die dit type roede hadden stilgezet. 
In Kootwijkerbroek heeft men de zaken voortvarend aangepakt: tussen oktober en december 2017 zijn de vier roedhelften vermaakt tot twee roeden door ze te voorzien van een nieuw gelast tussenstuk. 4 december 2017 zijn deze gestoken, kort daarna was de molen weer maalvaardig. 

aanvullingen

toelichting naam

Puurveen is de naam van een deel van het dorp Kootwijkerbroek.

foto's

foto's