Molen De Hond (1e), Amsterdam

Amsterdam, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
De Hond (1e)
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
12529
oude dbnr.
V12529
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 12529 De Hond (1e) (Amsterdam)
O. Dapper, 1663, detail

locatie

plaats
Amsterdam
plaatsaanduiding
bolwerk (2e Uitleg) voor de Duvelshoek
gemeente
Amsterdam, Noord-Holland
streek
Amsterdam
geo positie
X: 121443, Y: 486500
N: 52.36536, O: 4.89453

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
>
verdwenen
verplaatst
verplaatst naar
geschiedenis
Vanwege de Vierde Uitleg moest de molen in 1661 1,8 km naar het zuidoosten worden verplaatst van het bolwerk van de Tweede Uitleg naar het nieuwe bolwerk Muiden.

Bron: archief mr. J.H. van den Hoek Ostende. Met dank aan Theo Bakker, 8 juni 2009.

In het noord-hollands archief (inventarisnummer NL-HlmNHA_359_000045_K) bevindt zich een ets van O. Dapper (zie onder). Rechts (noorden) de oude Regulierspoort, met op het bolwerk ten westen een (stenen?) bovenkruier. Op kaartmateriaal van voor 1661 (bijvoorbeeld Blaeu uit 1649) is vooralsnog geen molen aangetroffen op deze positie. Dit suggereert dat het bouwjaar van de molen na 1649 ligt. Verder lijkt het op basis van de ets dat het om een stenen bovenkruier gaat, geen standerdmolen. Ook Jacob van Ruysdael tekent in 1664 de bovenkruier op de achtergrond van De Juffer, dbnr. 6945 (afbeelding zie daar).

Dit verklaart de vraag van Theo Bakker onder. De molen was nog niet gebouwd in 1625. Overigens zou meer informatie over deze molen welkom zijn.

aanvullingen

trivia
NB De aangegeven locatie is een schatting naar de kaart uit het Stadsarchief Amsterdam van de Vierde Uitleg van 1661, waarop de molen nr. 3 heeft (ook te vinden op wikimedia commons, 'Map of Amsterdam with Windmills to be Relocated in and around the City'). Dit is overigens een plankaart, de feitelijke verplaatsing vond waarschijnlijk later plaats. Uit de kaart blijkt ook dat de verplaatsing van molen 3 de langste is van alle 21 (of 23 inclusief 2 runmolens) molens die verplaatst werden. Dit kan er op duiden dat alleen houten delen, zoals het binnenwerk, zijn hergebruikt en de stenen romp gesloopt.

*Op de stadkaart van Balthasar Florisz uit 1625 komt op het bolwerk t/o de Duvelshoek al geen molen meer voor. Waar bleef de molen tot hij in 1661 op bolwerk Muiden geplaatst kon worden?
Theo Bakker, 14 maart 2010.