Molen Zaagmolen van Buwalda, Lemmer/ De Lemmer

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1716

verdwenen

1811

verbrand

geschiedenis

De molen was in 1716 eigendom van Nanne Anes, en Cornelis Beets fungeerde toen als gebruiker.

Na Nanne Anes (1670-1753) kwam de molen in handen van zijn zoon Ane Nannes (1709-1767), die in elk geval in 1737 de belasting als eigenaar betaalde en daarvoor al in 1729 als gebruiker werd geregistreerd. In 1745 meldde het belastingkohier “de molen afgebrand”, maar een jaar later was hij alweer in werking.
In 1753 was Arjen Buwalda (1729-1807) de gebruiker van de molen; hij was een neef van Ane. Na het overlijden van die laatste waren de erven enige jaren eigenaar, maar in 1771 werd Arjan als zodanig in het belastingkohier vermeld.

Voor 1810 was deze zaagmolen van de gezamenlijke erfgenamen van de in 1807 overleden Arjen Buwalda en zijn vrouw. Zijn zoon Claas Buwalda, geboren in 1759, was al overleden in 1797. In de nalatenschap van Arjen Buwalda werd het complex als volgt omschreven (1810): "Een houtzaagmolen met vijf drooghuisen, staande en gelegen in de Lemmer, gequoteerd met no. 376, hebbende tot naastlegers ten noorden de Zijlroede, ten oosten de wed. Claas Buwalda, ten zuiden de sloot en westen een sloot."

De molen, sinds 1810 eigendom van Geesje Witteveen, weduwe Claas Arjens Buwalda, brandde in 1811 af. Het overgebleven, nog bruikbare hout werd bij boelgoed verkocht.

Op het terrein van de voormalige molen waren in 1819 de klippen nog aanwezig.

Nanne Anes had volgens HisGis in 1738 (Floreenkohier) bezittingen ter plaatse van Lemmer sectie A no. 147 en 566, ongeveer tegenover de korenmolen die aan de overkant van de Zijlroede stond. Sectie A no. 562 zou de voormalige molenkolk kunnen zijn en dan zou de molen op de hoek van no. 565 hebben gestaan (zie kaartje hieronder). Het lijkt mij aannemelijk dat een van de drooghuizen later turfschuur werd (sectie A no. 563 in 1832, zie kaartje).

Dick Bunskoeke, 30-31 maart 2022.
-----

Volgens het archief van de Brandwaarborgmaatschapij bedroeg de schade in 1811 ƒ 7300, eigenaresse was de wed. Buwalda.
Bron: molenbrandenbestand Erik Stoop, 21 nov. 2021.