Molen Papiermolen op het Ameland, Harlingen/ Harns

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

verdwenen

voor 1608

geschiedenis

Toen een zekere Geertje Lous eind 1604 was hertrouwd met de Harlinger chirurgijn Fedde Arnts ontstond de behoefte om de goederen uit haar eerdere huwelijk met Jan Abbes te beschrijven vanwege het aandeel in de erfenis waar hun dochter Agneta Jans recht op had. Op 6 juni 1608 werd die inventarisatie ten overstaan van burgemeesters opgesteld en daarbij kwam de molen ter sprake:
"Voor eerst staet te annoteren dat Jan Abbes zoon ende Geert Lous dochter gekocht hebben seeckere pampier molen, gestaen hebbende op Ammelandt, die welcke nae zijn versterven bijde voorschreven Geert vercocht is publice aen eenen Jan Sickes zoon voorde summa van ses hondert ende twee ende vijftich goutguldens salvo caludo, welcke penningen als meede eenige gemaeckte pampieren ende andere uutstaende inschulden opgecomen".
Met andere woorden: na de dood van Jan Abbes (ca. 1601) was de molen verkocht aan Jan Sikkes voor 652 goudgulden (= ƒ 912,80) en Agneta had nog recht op een deel van die opbrengst.

Omdat er over een papiermolen op het waddeneiland Ameland niets bekend is, was Ammelandt mogelijk een veldnaam bij Harlingen, misschien zelfs een verbastering van “armenland” (maar de schrijfwijze staat absoluut vast).
Deze molen kan niet direct dbnr. 7745 zijn, maar daar is wel ruimte voor een vermelding uit het begin van de zeventiende eeuw (niet bij dbnr. 7744). Frans Martens Kijl en zijn vrouw Ida Doedes Baerdt kochten in 1608 of 1609 een stuk land ten noorden van Harlingen met de Herenvaart ten zuiden. Als dat de Wijnaldumervaart is, dan zou dit het perceel van dbnr. 7745 kunnen zijn. Wellicht dat de molen van het Ammelandt daar dan op is gezet, maar een band tussen Jan Sickes en Frans Martens Kijl heb ik niet gevonden.

Dick Bunskoeke, 26 feb. 2017 - 13 dec. 2021.