- naam
- Westerpoortmolen
- modeltype
- Standerdmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- verdwenen
- toestand
- verdwenen
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 11855
- oude dbnr.
- V6150
- Meest recente aanpassing
- | Conversie
Molen Westerpoortmolen, Franeker/ Frjentsjer
Franeker/ Frjentsjer, Fryslân
v
locatie
- plaats
-
Franeker/ Frjentsjer
- plaatsaanduiding
- tegenover de Westerpoort aan 't Vliet
- gemeente
- Waadhoeke, Fryslân
- geo positie
-
X: 165039, Y: 577621N: 53.18517, O: 5.53738
constructie
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- inventarisnummer
- 03 Molens Franeker
geschiedenis
- toestand
- verdwenen
- bouwjaar
- verdwenen
-
afgebroken
- geschiedenis
-
De molen wordt voor het eerst ingetekend op een kaart door Jacob van Deventer rond 1560 (kaart zie dbnr. 12643). Braun en Hogenberg hebben de kaart van Van Deventer gekopieerd naar hun visueel aantrekkelijker kaart uit 1581, maar er inhoudelijk niets aan veranderd.
De molen is in het midden van de 18de eeuw geportretteerd door zowel Pieter Idserdts Portier (portier van de Westerpoort en officieel tekenaar van de Academie te Franeker) en een onbekende.
Molenaar was Johannes Yemes 1720-ca. 1738
jnjv; o.a. informatie van S. Steinhorst 20.06.06.
-----
In 1759 werd de molen door de provincie aangekocht ter afbraak.
Bron: Het molenbestand in Friesland, een overzicht van het aantal der industriemolens in Frl. tot 1900, art. door drs. D.M. Bunskoeke in De Utskoat nr. 40, dec. 1985.
-----
Molens in en om Franeker. Een rijk verleden, Tj. Severein, 2010 meldt dat de molen staat aangegeven op een kaart van het beleg van Franeker in 1500. Dat is op zich juist, maar de kaart is getekend in 1620-1622 door Pieter Feddes van Harlingen. Als basis voor de weergave van de stad heeft hij daarbij echter de situatie van Franeker rond 1600 gebruikt (waarschijnlijk de kaart van Pieter Bast uit 1598) of de situatie toen hij de kaart zelf tekende. Op zijn kaart staan bastions (en molens) die op de kaart van Van Deventer uit 1560 nog niet bestonden. Hoewel zijn kaart dus waarschijnlijk een redelijke representatie geeft van het beleg, is hij niet historisch correct met betrekking tot de molens die er op staan. Het eerste betrouwbare beeld van de molen is dus van 1560.
-
Molen 11855 Westerpoortmolen (Franeker/ Frjentsjer)Bron: Tresoar, kaartnr 244, Pieter Bast 1598
Molen 11855 Westerpoortmolen (Franeker/ Frjentsjer)Pieter Idserts Portier, 1757, collectie Museum Martena
Molen 11855 Westerpoortmolen (Franeker/ Frjentsjer)Pieter Idserts Portier, jaartal onbekend, collectie Museum Martena
aanvullingen
- trivia
- NB De aangegeven locatie is een schatting, naar het kaartje bij dbnr. 5058.
Op de kaart van Franeker uit 1598 (Pieter Bast) staan er molens op de volgende locaties:
* bij de Oosterpoort op het ravelijn (later de Molenpôlle)
* op het noordelijke bolwerk tussen de Ammunitietoren en het noordelijke ravelijn
* bij de Noorderpoort op het ravelijn
* bij de Westerpoort
-----
De locatie van de molen is nader bepaald a.d.h.v. een artikel uit "Fryslân 2000, nr. 4" van Varenius.
In het artikel ("Een loodgieterij van de Friese Admiraliteit" door Gerard van der Heide en Meindert Schroor) wordt de geschiedenis van de ammunitiefabriek te Franeker beschreven. Deze blijkt in 1760 op de plek van de molen te zijn gebouwd nadat koopman Jan Boutsz junior een sloopvergunning was verleend voor "het voormalige molenaarshuis, de arbeiderswoning en de opslagschuur" die zich na de afbraak van de molen begin 1759 nog op het terrein bevonden.
Saillant detail: de restanten van de molen werden verwerkt in de Oostermolen (databasenr. 2430) die in datzelfde jaar werd gebouwd.
Uit het artikel blijkt tenslotte dat zowel de molen als de ammunitiefabriek hebben gestaan op wat nu Harlingerweg nr. 7 is.
Informatie: Saskia Steinhorst, 10-4-2014
draag zelf bij
- foto's
- foto's insturen