Molen Oostersche Molen, Beetsterzwaag/ Beetstersweach

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1650

verdwenen

voor 1819

afgebroken

geschiedenis

De molen wordt al vermeld in het midden van de 17e eeuw. Op de Schotanus-kaart van 1664 staat hij nog niet.

In 1697 kocht Sytse Sickes uit Nieuwehorne de Oostermolen in Beetsterzwaag voor 896 goudgulden van Nolle Jans uit Gorredijk. Sytse was een molenaarszoon. Zijn vader was molenaar op de molen van Lippenhuizen (Tenbruggencatenummer 11907).

Hij kocht de "wintmeulen met sijn toebehoren als seijlen koevoet billen cabels backtrog tafels sampt huijsinge en sguire cum annexis daaraan behorend en daar aen band spijker en nagelvast aan is staande en gelegen op het oost van Beetsterzwaag en aldaer tegenwoordig bij Lieuwe Pijters cum uxore gebruickt sijnde beswaert met het vrij malen van de heer secretaris Lijcklama sate op welke deszelfs meulen is staande".

Toen zijn ouders in 1706 waren overleden werd Sytse Sickes nog molenaar genoemd in Beetsterzwaag.

De Oostermolen komt vaker voor in de archieven van Opsterland. Op 30 mei 1653 werd in de proclamatieboeken een akte opgenomen waarin Folckert Dirx en Trijntje Mellis echtelieden de molen wilden kopen van Rintse Wijgers voor een bedrag van 1278 goudgulden. Met vrije malinge voor Teijens sathe. Het is niet duidelijk of de koop ook door is gegaan.

In 1678 was het Rintse Bienses die aankondigde de molen te willen kopen. Ook toen stond de molen op grond van Jeltje Teijens en werd ook het vrije malen voor de sathe weer genoemd. De prijs was 805 goudgulden. De koop ging niet door omdat er bezwaar werd gemaakt.

Bij de afbraak van het kleine huis bij de molen (op de mounebult) werd bij de afbraak in 1929 een kruik gevonden met daarin 75 munten uit het tijdperk 1499 tot en met 1592. Waarschijnlijk daar tijdens de 80-jarige oorlog in de grond gestopt. De vondst wordt beschreven in De vrije Fries dl xxx pag 114.

Nog in 1747 werd de Oostermolen bemalen door Jacob Popkes toen hij een zoon
liet dopen.

De molen werd gesloopt rond 1820, na vernieuwen van de Westersche Molen. In een opgave uit 1819 van het aantal molens komt de molen niet meer voor.

Bronnen ondermeer:
- Informatie ondermeer van S. van der Molen, 16 okt. 2008.
- Het molenbestand in Friesland, een overzicht van het aantal der industriemolens in Frl. tot 1900, art. door drs. D.M. Bunskoeke in De Utskoat nr. 40, dec. 1985.
-----

Jaartallen: v1678 - n1820.
Bron: archief Bunskoeke.

nog waarneembaar

Op de grafsteen stond:
Den 9 Februarij 1778 in den Heere Gerust de Eersame Klaas Beerents Old Molenaar te Beetsterzwaag, Oud Ruim 74 Jaaren en legt hier Begraaven.